Αυτό που ίσως υποψιαζόμαστε εμπειρικά επιβεβαιώνεται από ένα νέο άρθρο του National Geographic: ο αριθμός των εγκεφαλικών αυξάνεται και μάλιστα εμφανίζονται σε όλο και νεότερες ηλικίες (ειδικά στην κατηγορία 45-64 ετών). Παρόλο που τα ποσοστά επιβίωσης και το προσδόκιμο ζωής των πασχόντων επίσης ανεβαίνουν, το φαινόμενο εγείρει ανησυχίες. Γιατί όμως συμβαίνει;
Είναι σημαντικό αρχικά να γνωρίζουμε ότι «ένα εγκεφαλικό μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία», όπως επισημαίνει και ο γιατρός Omoye Imoisili, επικεφαλής μιας νέας έρευνας που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Lancet Neurology. Στον παγκόσμιο, γενικό πληθυσμό εκτιμάται ότι ένας στους δέκα πεθαίνει από εγκεφαλικό, που είναι η τρίτη αιτία θανάτου μετά τις καρδιαγγειακές νόσους και τον COVID-19.
Οι παράγοντες κινδύνου ποικίλλουν, από την αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας μέχρι την άνοδο της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά ένας τουλάχιστον είναι κοινός σε όλες τις χώρες του κόσμου και θεωρείται ότι ευθύνεται για πάνω από τα μισά εγκεφαλικά: η υπέρταση. Ευτυχώς, είναι και εύκολο να τον παρακολουθήσουμε και να τον ρυθμίσουμε. «Αν θέλετε να κάνετε ένα και μοναδικό πράγμα σε ολόκληρο τον κόσμο, από τη μέση της Αφρικής μέχρι τη Νέα Υόρκη, μετρήστε την πίεσή σας» συνιστά ο νευρολόγος Matthew Schrag. Κατόπιν, ο έλεγχός της επιτυγχάνεται από έναν συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Οι παράγοντες κινδύνου ποικίλλουν, από την αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας μέχρι την άνοδο της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά ένας τουλάχιστον είναι κοινός σε όλες τις χώρες του κόσμου και θεωρείται ότι ευθύνεται για πάνω από τα μισά εγκεφαλικά: η υπέρταση.
Συγκεκριμένα, η υπέρταση συντελεί στο 57% των εγκεφαλικών παγκοσμίως. Ωστόσο από το 1990 η συμβολή της παχυσαρκίας στον κίνδυνο εγκεφαλικού έχει αυξηθεί κατά 88% και της ανόδου της θερμοκρασίας κατά 72%. Η ατμοσφαιρική ρύπανση εκτιμάται ότι ευθύνεται για το 30% των εγκεφαλικών, ωστόσο αυτός ο παράγοντας έχει περιοριστεί από το 1990.
Οι πάσχοντες έχουν σήμερα υψηλότερες πιθανότητες επιβίωσης και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, χάρη στην καλύτερη φροντίδα και αποκατάσταση, από κάθε άποψη, αλλά συχνά αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην καθημερινότητά τους, τόσο οι ίδιοι όσο και οι φροντιστές τους. Και σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
Οι πάσχοντες έχουν σήμερα υψηλότερες πιθανότητες επιβίωσης και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, χάρη στην καλύτερη φροντίδα και αποκατάσταση, από κάθε άποψη, αλλά συχνά αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην καθημερινότητά τους, τόσο οι ίδιοι όσο και οι φροντιστές τους. Και σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
Η νούμερο ένα αλλαγή στην καθημερινότητά μας για την πρόληψη της υπέρτασης είναι η μείωση της κατανάλωσης αλατιού, όπως υπενθυμίζει ο νευρολόγος Valery Feigin, το οποίο προέρχεται, σε μεγάλο ποσοστό, από τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα. «Το βάρος, η υπέρταση, τα χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας, η διατροφή, όλες αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής συνδέονται μεταξύ τους. Όταν κάνετε θετικές αλλαγές σε μία, επηρεάζετε και τις υπόλοιπες» συμβουλεύει ο ειδικός. Άλλοι τρόποι να προστατευτούμε από το εγκεφαλικό και άλλα προβλήματα υγείας, λίγο-πολύ γνωστοί, είναι η διακοπή του καπνίσματος, ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ, ο έλεγχος της χοληστερόλης και χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης.
Αλλά ακόμα και σε περίπτωση εγκεφαλικού, ο έγκαιρος εντοπισμός του μπορεί να είναι σωτήριος. Αρκεί να παρατηρήσουμε τρία πολύ χαρακτηριστικά συμπτώματα και να καλέσουμε το 166: το πρόσωπο κρεμάει, τα χέρια πέφτουν αδύναμα και η ομιλία γίνεται πιο αργή ή παράξενη με οποιονδήποτε τρόπο.
