Ήταν 22 ετών όταν η Amanda Nguyen διακομίστηκε στο νοσοκομείο με τραύματα στο σώμα και την ψυχή. Αφού είχε πέσει θύμα βιασμού, στη φοιτητική εστία της στο Χάρβαρντ, διαπίστωσε επιπλέον ότι έπρεπε να πληρώσει για ένα κιτ βιασμού, που θα τη βοηθούσε να στοιχειοθετήσει μια νομική υπόθεση κατά του δράστη.
Λίγες μόλις ώρες νωρίτερα, ήταν μια ευτυχισμένη γυναίκα, γεμάτη όνειρα να κάνει καριέρα στη NASA ως αστροναύτης-αστροφυσικός ή στη CIA ως μυστική πράκτορας – όπου την είχαν προσεγγίσει να τη στρατολογήσουν.
Εκείνο το βράδυ, όμως, σε ένα φοιτητικό πάρτι, έπεσε θύμα βιασμού. Στις ώρες που ακολούθησαν, της ζητήθηκε να πάρει μια σειρά από δύσκολες αποφάσεις: Θα έκανε μήνυση; Θα συνέλλεγε στοιχεία με ένα κιτ βιασμού και, αν ναι, ανώνυμα ή επώνυμα; Επέλεξε να το κάνει ανώνυμα και, αφού υποβλήθηκε σε μια σειρά από ιατρικές εξετάσεις και πήρε δεκάδες χάπια, από αντιβιοτικά μέχρι προληπτική θεραπεία κατά του HIV, έλαβε εξιτήριο και έναν λογαριασμό που πλησίαζε τα πέντε χιλιάδες δολάρια.
Στο σπίτι της πλέον, άρχισε να διαβάζει τα ψιλά γράμματα, όπου έμαθε ότι όλα τα κιτ βιασμού καταστρέφονται μετά από έξι μήνες, ένα χρονικό διάστημα που φυσικά δεν επαρκεί για όλα τα θύματα ώστε να αποφασίσουν αν θα κινηθούν νομικά κατά του δράστη. Ή όπως λέει σήμερα η Nguyen σε μια συνέντευξή της στην Guardian: «Χρειαζόμαστε χρόνο να επεξεργαστούμε ένα τραύμα. Αλλά όταν ένα κιτ βιασμού καταστρέφεται μέσα σε έξι μήνες, στερεί τον επιζήσαντα από πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας στοιχεία. Έμαθα ότι τα δείγματα των κιτ δεν αναλύονται καν προτού καταστραφούν. Γιατί να μπω σε αυτή την επεμβατική διαδικασία; Κάποιες υποθέσεις δολοφονίας επιλύνονται χρόνια μετά, χάρη στις αποδείξεις που δεν έχουν καταστραφεί. Γιατί λοιπόν στην περίπτωση αυτού του εγκλήματος, που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες, να πετάμε τις αποδείξεις;».
«Χρειαζόμαστε χρόνο να επεξεργαστούμε ένα τραύμα. Αλλά όταν ένα κιτ βιασμού καταστρέφεται μέσα σε έξι μήνες, στερεί τον επιζήσαντα από πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας στοιχεία. Έμαθα ότι τα δείγματα των κιτ δεν αναλύονται καν προτού καταστραφούν. Γιατί να μπω σε αυτή την επεμβατική διαδικασία;»
Όπως έμαθε, επίσης, τις επόμενες μέρες, αν αποφάσιζε να προχωρήσει σε δίκη θα διαρκούσε κατά μέσο όρο δύο με τρία χρόνια και τα ποσοστά καταδίκης ήταν 1%. Άξιζε να βάλει τη ζωή και τα σχέδιά της σε πάγο για κάτι που είχε πιθανότητα αποτυχίας 99%; «Το σύστημα ήταν εναντίον μου, ένιωσα ότι με προδίδει περισσότερο από τον ίδιο τον βιασμό» θυμάται σήμερα. Μετά το έγκλημα, είχε μείνει μια σκιά του εαυτού της: «Είχα γίνει ένα ξερό φύλλο, ποτέ πια δεν θα ξαναήμουν πράσινη και νέα» αστειεύεται. «Μπορούσα όμως να μεταμορφωθώ σε κάτι άλλο».
Όπως και έκανε. Στη νέα αυτοβιογραφία της, «Saving Five», περιγράφει πώς έχτισε ένα κίνημα, το Rise, από επιζήσαντες. Όλοι μαζί έγραψαν ένα νομοσχέδιο που ζητούσε να μην καταστρέφεται το κιτ βιασμού και να μην πρέπει να πληρώνει το θύμα γι’ αυτό. Εκείνη την εποχή ήταν στην εξουσία ο Obama, χάρη στον οποίο εκείνο το νομοσχέδιο, τον Οκτώβριο του 2016, έγινε ομοσπονδιακός νόμος.
«Το σύστημα ήταν εναντίον μου, ένιωσα ότι με προδίδει περισσότερο από τον ίδιο τον βιασμό»
Από τότε το Rise έχει περάσει 91 νόμους και έχει εξασφαλίσει παγκόσμια δικαιοδοσία για υποθέσεις βιασμών (προϋπήρχε για εγκλήματα που έχουν να κάνουν με ναρκωτικά, δολοφονίες και βασανιστήρια, αλλά όχι για σεξουαλικά εγκλήματα). Το 2019 η Nguyen ήταν υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης και το 2022 χρίστηκε από το περιοδικό Time ως μία από τις γυναίκες της χρονιάς.
Σήμερα είναι αστροναύτης, μάλιστα θα γίνει η πρώτη Βιετναμέζα που θα ταξιδέψει στο Διάστημα, στην αποστολή Blue Origin, στις 14 Απριλίου, το πλήρωμα της οποίας θα αποτελείται εξ ολοκλήρου από γυναίκες (ανάμεσά τους και celebrities, όπως η τραγουδίστρια Katy Perry και η τηλεπαρουσιάστρια Gayle King).
Μέχρι σήμερα η Amanda Nguyen δεν έχει αποφασίσει αν θα χρησιμοποιήσει τα στοιχεία του κιτ βιασμού της. Τουλάχιστον όμως ο χρόνος δεν αποτελεί πλέον αντίπαλό της, χάρη στο νομοσχέδιο στο οποίο συνέβαλε με το κίνημά της: «Έδωσα στον εαυτό μου χρόνο. Ξαναγράψαμε τον νόμο για να δώσω στον μελλοντικό εαυτό μου αυτή την επιλογή. Νιώθω ευγνώμων που όταν ούρλιαξα, ο κόσμος άκουσε».
