Η Λέσλι Λερ είναι συγγραφέας. Η ιστορία της ζωής της μοιάζει με την ιστορία του στήθους της. Ξεκίνησε από το δικό της cup Α, έκανε αύξηση και πήγε στο cup D, στη συνέχεια νόσησε με καρκίνο, έκανε επέμβαση και οι μαστοί της έγιναν αλλήθωροι! Αυτό ήταν που της έδωσε την ιδέα για το βιβλίο. Η προσωπική της πορεία συνέπεσε με τη σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του ’60, τα κινήματα απελευθέρωσης των γυναικών του ’70 και τον σύγχρονο φεμινιστικό προβληματισμό για το τι ακριβώς σημαίνει να είσαι γυναίκα. Η εμμονή του Δυτικού πολιτισμού με το γυναικείο σώμα θεωρεί ότι έχει επηρεάσει τη σχέση που έχει η ίδια με το δικό της, αλλά και τον ψυχισμό των ομόφυλών της σήμερα. Ετσι, μόλις ολοκλήρωσε τη θεραπεία για τον καρκίνο, ξεκίνησε να γράφει το «Το A Boob’s Life: How America’s Obsession Shaped me – and Υou», που κυκλοφόρησε την άνοιξη και τώρα γίνεται σειρά στο HBOmax σε παραγωγή της Σάλμα Χάγεκ.
«Μετά τη χημειοθεραπεία, ένα βράδυ καθώς έβγαινα από το ντους, παρατήρησα ότι οι ρώγες μου ήταν αλλήθωρες. Η εικόνα ήταν αστεία, αλλά θύμωσα τόσο πολύ που τρόμαξα. Ηξερα ότι το μόνο που έπρεπε να νιώθω ήταν ευγνωμοσύνη που ήμουν ζωντανή, όμως εγώ ήθελα το στήθος μου. Ο άνδρας μου μού είπε ότι έχω καταντήσει εμμονική και η αλήθεια είναι ότι εγώ, ως φεμινίστρια, δεν θα επέτρεπα ποτέ στον εαυτό μου να έχει κόλλημα με τις καμπύλες. Τότε τι μου συνέβαινε; Επρεπε να αποδείξω ότι δεν είχα εμμονή ή ότι αν είχα, δεν ήταν δικό μου λάθος. Και μετά να αποφασίσω αν άξιζε να κάνω αποκατάσταση ή αν μπορούσα να ζήσω με την ασυμμετρία μου. Τότε κατάλαβα ότι αυτό ήταν το θέμα του επόμενου βιβλίου μου».
«Μετά τη χημειοθεραπεία, ένα βράδυ καθώς έβγαινα από το ντους, παρατήρησα ότι οι ρώγες μου ήταν αλλήθωρες. Η εικόνα ήταν αστεία, αλλά θύμωσα τόσο πολύ που τρόμαξα. Ηξερα ότι το μόνο που έπρεπε να νιώθω ήταν ευγνωμοσύνη που ήμουν ζωντανή, όμως εγώ ήθελα το στήθος μου» γράφει η συγγραφέας Λέσλι Λερ.
Η Λέσλι Λερ γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Οχάιο, εκεί όπου το αμερικανικό ποδόσφαιρο ήταν βασιλιάς και οι μαζορέτες με τις στενές μπλούζες οι βασίλισσες. Το στήθος ήταν το άγιο δισκοπότηρο της ομορφιάς. Μια φορά το χρόνο, όταν μεταδίδονταν τα καλλιστεία, φορούσε το μαγιό της, γέμιζε με κάλτσες το σουτιέν και παρίστανε τη Μις Αμερική. Οι γονείς της ήταν καθηγητές. Η μητέρα της συμμετείχε στο τοπικό συμβούλιο οικογενειακού προγραμματισμού, μια πρώιμη μορφή φεμινισμού. Ομως ο πατέρας της, συλλέκτης με δερματόδετους τόμους του Playboy, ήταν ο αρχηγός του σπιτιού. «Η μαμά μου ήταν όμορφη σαν pin-up και πανέξυπνη. Ωστόσο, όταν την εγκατέλειψε ο μπαμπάς μου, έπεσε σε κατάθλιψη με τάσεις αυτοκτονίας. Τώρα πια ήταν φτωχή, ενώ εκείνος ήταν πλούσιος. Μέχρι τότε ένιωθα το κορίτσι του μπαμπά, ένα παιδί που τα κατάφερνε όλα και είχε πάντα επιτυχίες. Οπότε πίστευα ότι το πρόβλημα της μαμάς μου ήταν προσωπικό και ότι εγώ θα τα πήγαινα καλύτερα στο μέλλον. Είχα όμως άδικο». Έτσι η ζωή της, με μια περίεργη σημειολογία, εξελίχθηκε παράλληλα με την αντικειμενικοποίηση του στήθους, η οποία βέβαια δεν είχε καμία σχέση με το πόσο γάλα παράγει. «Από τα τόπλες μοντέλα του Χιου Χέφνερ, ενός πουριτανού πατριάρχη που έκανε πορνό για να εκδικηθεί την αρραβωνιαστικιά του που τον απάτησε, μέχρι τους διαγωνισμούς ομορφιάς, το στήθος έγινε σύμβολο σεξισμού. Ξέρετε, είναι ένα όργανο όπως όλα τα άλλα, μετατρέπει το αίμα σε γάλα με αντισώματα, όμως, παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει συγκεκριμένη ιατρική ειδικότητα για το στήθος».
«Από τα τόπλες μοντέλα του Χιου Χέφνερ, ενός πουριτανού πατριάρχη που έκανε πορνό για να εκδικηθεί την αρραβωνιαστικιά του που τον απάτησε, μέχρι τους διαγωνισμούς ομορφιάς, το στήθος έγινε σύμβολο σεξισμού».
Την «τρύπα» αυτή στην επιστήμη τη συνειδητοποίησε η συγγραφέας όταν διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. Δεν βρήκε ειδικό γιατρό, αλλά μια σειρά από μη ειδικούς: ένα χειρουργό για την αφαίρεση, έναν ογκολόγο για τα φάρμακα, έναν ακτινολόγο για τις ακτινοβολίες, έναν άλλο που βλέπει τις μαστογραφίες, έναν πλαστικό για την αποκατάσταση. Το στήθος όμως είναι το μόνο όργανο που δεν έχει τη δική του αποκλειστική ειδικότητα να το παρακολουθεί. «Οι μαστοί δίνουν τροφή και ζωή στα παιδιά μας και συγχρόνως μπορούν να μας σκοτώσουν. Κάθε μέρα ντυνόμαστε και πρέπει να αποφασίσουμε αν θα δείξουμε το μπούστο ή θα το κρύψουμε. Η αύξησή τους είναι ακόμα η πιο συχνή επέμβαση επιλογής, αν όμως θηλάσουμε σε δημόσια θέα θεωρείται ότι προκαλούμε».
Η μικρομαστία ως ασθένεια!
Στις Ηνωμένες Πολιτείες η μικρομαστία θεωρείται ασθένεια και η διόρθωσή της αποζημιώνεται, σύμφωνα με νόμο που κατάφερε να περάσει η Αμερικάνικη Ενωση Πλαστικών χειρουργών από τον FDA. Βέβαια, είναι πολλά τα λεφτά, 300.000 αυξητικές κάθε χρόνο. Ενα από τα περιστατικά ήταν και η ίδια η Λέσλι Λερ. «Ναι, ήθελα ενθέματα γιατί είχα μεγάλη περίσσεια δέρματος να κρέμεται γύρω-γύρω. Πιστεύω πως οι περισσότερες γυναίκες το κάνουν από δική τους ανασφάλεια, από την ανάγκη να νιώθουν όμορφες μέσα σε μια κουλτούρα που δίνει αξία στις καμπύλες. Δεν έχω απάντηση σ’ αυτό. Είμαι κι εγώ μέρος του προβλήματος γιατί θέλω κι εγώ να δείχνω όμορφη. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι στόχοι μας και ποιος στέκεται απέναντι».
Παναγία ή πόρνη
Εφηβεία, εγκυμοσύνη, θηλασμός. Το στήθος αλλάζει. Μια μέρα όμως γυρίζουμε στο παρελθόν και σκεφτόμαστε ότι αυτό που είχαμε στα είκοσί μας χρόνια δεν ήταν τόσο χάλια όσο νομίζαμε τότε και μακάρι να το είχαμε και τώρα. Το σώμα μας που μεγαλώνει και η συνήθεια να το κρίνουμε, όχι για όσα μας χαρίζει αλλά για τις προδιαγραφές αισθητικής που δεν πληροί, είναι ο καθρέφτης του τρόπου που βλέπει η κοινωνία τις γυναίκες. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για κυρίες σε θέσεις εξουσίας, η κοινή γνώμη είναι αμείλικτη. Θα μπορούσε ποτέ μία πολιτικός να δείξει το ντεκολτέ της; Να φανούν οι τιράντες του σουτιέν της; Τα social media θα έκαναν πάρτυ. Ισχύει το δίπολο Παναγίας – πόρνης. Στήθος μπορεί να δείξει μόνο η Μαντόνα, όχι η Χίλαρι Κλίντον. Οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να είναι και τα δύο, πρέπει να διαλέξουν. Η διχοτόμηση αυτή χρονολογείται στον καιρό του Φρόιντ, ήταν όμως κι αυτός ένα δημιούργημα της εποχής του. Εχει ξεκινήσει βέβαια από τη Βίβλο όπου, είτε είσαι παρθένα και κάνεις παιδί είτε είσαι ελαφρών ηθών, παίρνεις το μήλο. Ομως και η Βίβλος, όπως και η κλασική λογοτεχνία όλων των εποχών και όλων των εθνών, έχει γραφτεί από άνδρες. Γι’ αυτό και η οπτική γωνία είναι πάντα ίδια.
Ισχύει το δίπολο Παναγίας – πόρνης. Στήθος μπορεί να δείξει μόνο η Μαντόνα, όχι η Χίλαρι Κλίντον. Οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να είναι και τα δύο, πρέπει να διαλέξουν. Η διχοτόμηση αυτή χρονολογείται στον καιρό του Φρόιντ, ήταν όμως κι αυτός ένα δημιούργημα της εποχής του.
Οι άνδρες κοιτάζουν το στήθος της γυναίκας μέσα στα πρώτα 200 χιλιοστά του δευτερολέπτου από τη στιγμή που θα μπει σε ένα δωμάτιο. Αυτό το στοιχείο εκμεταλλεύεται η κουλτούρα της διαφήμισης που βγάζει μπροστά ένα ζευγάρι μαστούς για να πουλήσει τα πάντα. Ετσι όμως οι γυναίκες περιορίζονται και καθηλώνονται σε συγκεκριμένους κοινωνικούς ρόλους, κάτι που ξεκινάει από το σπίτι της καθεμίας. Μια τέτοια «μοίρα», καθορισμένη από το φύλο της, είχε και η συγγραφέας όταν έγινε μητέρα. «Ο πρώτος μου σύζυγος, που είχε βέβαια τα προβλήματά του, μου είχε ανακοινώσει ότι αν πάθαινε τίποτα το μωρό μας ενώ εγώ έλειπα για δουλειά, δεν θα μου το συγχωρούσε ποτέ. Τούτο επιπλέον σήμαινε ότι εμένα με ήθελε στην κουζίνα, παρόλο που όταν γνωριστήκαμε, είχα θέση στελέχους σε εταιρεία. Στην αρχή είχα κολακευτεί που κάποιος με έβλεπε διαφορετικά, όχι ως σκληρή επαγγελματία, μετά όμως κατάλαβα ότι το να περιορίζουμε το ρόλο ενός ανθρώπου στο σπίτι μάς κρατάει όλους πίσω, κι εμάς και τους άνδρες. Ο αγώνας για παροχή κρατικής βοήθειας στις μητέρες που ανατρέφουν παιδιά και για ίσες αποδοχές στο χώρο της εργασίας είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για τις γυναίκες. Πρέπει να είμαστε ίσοι, δεν μπορούμε εμείς να θεωρούμαστε αντικείμενα. Η πανδημία μάς έδειξε πόσο απέχουμε από την ισότητα. Με τον πρώτο τριγμό οι γυναίκες επέστρεψαν αμέσως στον παραδοσιακό τους ρόλο. Το έγραψαν οι New York Times από τον πρώτο μήνα και όλοι είπαμε “σιγά το νέο”. Ολοι το ξέραμε, αλλά το να γνωρίζεις δεν είναι αρκετό. Πρέπει να κάνεις νόμους για να το αλλάξεις. Δεν μπορούν οι γυναίκες να φορτώνονται όλες αυτές τις ευθύνες χωρίς καμία υποστήριξη από το κράτος».
Οι άνδρες κοιτάζουν το στήθος της γυναίκας μέσα στα πρώτα 200 χιλιοστά του δευτερολέπτου από τη στιγμή που θα μπει σε ένα δωμάτιο.
Σκοπός του προβληματισμού της Λερ για το στήθος είναι να αλλάξει τις προτεραιότητες της κοινωνίας και να δημιουργήσει νέους νόμους. Δεν μπορούμε να διορθώσουμε το ένστικτο των ανδρών που σκανάρει αυτόματα το μπούστο των γυναικών. Ομως δεν είμαστε αναγκασμένες να επιτρέπουμε αυτό το στοιχείο να μας χαρακτηρίζει. «Για να μη μιλάμε θεωρητικά, πιστεύω ότι στην πράξη η λύση ξεκινάει με την αλλαγή στη φροντίδα των παιδιών. Οσο η ανάθεση σε κάποιον άλλον λογίζεται ως προνόμιο και δεν είναι ένα δικαίωμα που αφορά όλες τις μαμάδες, δεν μπορούμε να μιλάμε για ισότητα. Οι μητέρες που δεν μπορούν να βασιστούν στην κοινωνική πρόνοια αναγκαστικά εξαρτώνται από τους άνδρες. Καθώς όμως δεν μπορούν να επενδύσουν στην καριέρα τους, μοιραία θα είναι φτωχές όταν βρεθούν μόνες, χωρίς δουλειά ή συνταξιοδοτημένες. Το σωματικό και συναισθηματικό κόστος της προσφοράς φροντίδας συμβάλλει στην εμφάνιση ασθενειών όπως ο καρκίνος του μαστού, κάτι που καταλαβαίνουμε και από τον αυξημένο επιπολασμό του σε ομάδες πληθυσμού με υποβαθμισμένες συνθήκες ζωής. Οσο όμως περιορίζουμε το ένα φύλο στους ρόλους της μαμάς μέσα στο σπίτι τόσο περισσότερο φορτώνεται και αγχώνεται και το άλλο. Για εμάς τις γυναίκες είνα τεράστια πρόκληση να υπερβούμε τη βιολογική μας προδιαγραφή να φροντίζουμε και να ανατρέφουμε τα παιδιά μας. Πρέπει όμως συνολικά ως κοινωνία να μοιραστούμε αυτή την ευθύνη για να μπορέσουμε όλοι να φτάσουμε στο μάξιμουμ των δυνατοτήτων μας».
«Οι μητέρες που δεν μπορούν να βασιστούν στην κοινωνική πρόνοια αναγκαστικά εξαρτώνται από τους άνδρες. Καθώς όμως δεν μπορούν να επενδύσουν στην καριέρα τους, μοιραία θα είναι φτωχές όταν βρεθούν μόνες».
Η γυναίκα που ήθελε να μεταφέρει οπωσδήποτε το βιβλίο στην τηλεόραση είναι η -ευλογημένη από τη φύση με περήφανο μπούστο- Σάλμα Χάγεκ. «Εχει κάνει δουλειές με νόημα για το φύλο μας όπως το «Frida», το «Ugly Betty» και το «Monarca». Οπως και η Ντόλι Πάρτον χρησιμοποιεί το στήθος της σαν δύναμη για να πείσει τον κόσμο και στη συνέχεια να υλοποιήσει το όραμά της. Θα είναι μια ευκαιρία να πούμε κάτι σημαντικό στο ευρύ κοινό που μπορεί και να κάνει τη διαφορά». Ακόμα και μια μικρή διαφορά, ίσως. Οπως, ας πούμε, να κοιτάζω ή να κοιτάζουμε το σώμα μας χωρίς να κρίνουμε το στήθος μας στα πρώτα 200 χιλιοστά του δευτερολέπτου.
