Το σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας είναι ένας όρος που δε συναντάμε συχνά στην καθημερινότητά μας. Ή τουλάχιστον δε συναντούσαμε μέχρι την COVID-19. Πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι πλήττει στη συντριπτική πλειοψηφία του γυναίκες και ιδίως νεαρής ηλικίας. Τι είναι, λοιπόν, αυτό το σύνδρομο και ποια η σχέση του με τη φυσική άσκηση;
Η ορθοστατική ταχυκαρδία συμβαίνει εκδηλώνεται ένας άνθρωπος σηκώνεται όρθιος και ανεβάζει απότομα καρδιακό ρυθμό, εμφανίζει διακυμάνσεις στην πίεση και μπορεί να αισθανθεί μία σειρά από συμπτώματα όπως η απότομη κόπωση και η ζαλάδα. Εναλλακτικά ονομάζεται δυσαυτονομία, καθώς το αυτόνομο νευρικό σύστημα του οργανισμού δε λειτουργεί όπως πρέπει.
Η αύξηση περιπτώσεων του συνδρόμου παρατηρήθηκε λίγο μετά την έναρξη της πανδημίας της COVID-19. Στην περίπτωση της Βρετανίδας αθλήτριας κωπηλασίας Oonagh Cousins, η οποία είχε συμπτώματα long COVID και δε μπορούσε να επανέλθει εύκολα στο κανονικό της πρόγραμμα, αφού ζαλιζόταν, είχε brain fog και δυσκολία στο να σταθεί όρθια, έγινε σχετικά γρήγορα διάγνωση του συνδρόμου δυσαυτονομίας (POTS). H ίδια, όμως, στο μεταξύ, είχε αρχίσει να αθλείται ξανά, αφού οι γιατροί της είχαν συστήσει την άσκηση ως έναν από τους βασικούς τρόπους αντιμετώπισης του συνδρόμου. Τελικά, μετά από μήνες προπονήσεων, ξεκινώντας με 3 φορές την εβδομάδα, τα συμπτώματα δυσαυτονομίας έγιναν ακόμα πιο έντονα. Σύμφωνα με την ίδια, αυτό προκλήθηκε συνδυαστικά από το σύνδρομο POTS και τη δυσφορία που της προκαλούσε η φυσική άσκηση, ενώ υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να έχει αυτό το αποτέλεσμα πάνω της. Το συμπέρασμα, καθώς οι ειδικοί ανά τον κόσμο άρχισαν να συγκεντρώνουν στοιχεία για άλλες περιπτώσεις δυσαυτονομίας, ήταν πως η φυσική άσκηση χειροτέρευε τα συμπτώματά της και πως η γυμναστική δεν ήταν τελικά μία από τις βασικές λύσεις του προβλήματος.
Το 6% των ενήλικων Αμερικανών ζει αυτή τη στιγμή με συμπτώματα long COVID. To 79% αυτών των ανθρώπων παρουσιάζει και συμπτώματα POTS. Και κάπως έτσι καταρρίπτεται η πεποίθηση πως ένας πρώην ασθενής COVID-19 μπορεί να επιστρέψει στους κανονικούς ρυθμούς φυσικής άσκησής του χωρίς περαιτέρω έρευνα και παρατήρηση τυχόν συμπτωμάτων που θα εμφανίσει. Για τους ανθρώπους που εμφάνισαν δυσαυτονομία που δεν είχε σχέση με τον κορωνοϊό, η άσκηση συνεχίζει να βοηθάει. Για τους υπόλοιπους, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα και πρέπει να δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στη μελέτη των συμπτωμάτων τους, ώστε να εντοπιστεί η ακριβής αιτία, ο μηχανισμός με τον οποίο ο long COVID επιδράει στο νευρικό τους σύστημα.
Το πρόβλημα και σε αυτή την περίπτωση είναι πως η δυσαυτονομία δεν διαγιγνώσκεται εύκολα, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να αποδίνουν την κόπωση μετά την άσκηση στην ίδια τη φυσική τους προσπάθεια και να μην απευθύνονται στο γιατρό αν τα πράγματα δε φτάσουν στα άκρα, δηλαδή να αισθάνονται σχεδόν σαν να έχουν συμπτώματα γρίπης μετά από τη γυμναστική τους. Η παρατήρηση του οργανισμού μας παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτό, καθώς υπήρξαν και περιπτώσεις όπου άνθρωποι με δυσαυτονομία που συνέχισαν κανονικά την φυσική τους άσκηση να εμφανίζουν πάρα πολύ έντονα συμπτώματα κόπωσης και να αναγκαστούν να μείνουν στο κρεβάτι για πολλές ημέρες.
Ας ακούμε, λοιπόν, το σώμα μας και ας προσέχουμε τα σημάδια που μας δίνει, ώστε να καταλαβαίνουμε πάντα ποια είναι τα όριά μας και πότε η υπέρβασή τους σημαίνει πως πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιο ειδικό.
με πληροφορίες από το National Geographic
