Έπειτα από δεκαετίες με αντιφατικές έρευνες και μπερδεμένα στοιχεία, η εικόνα για το αλκοόλ γίνεται πιο ξεκάθαρη. Ακόμα και μικρές ποσότητες μπορεί να βλάψουν τον οργανισμό μας. Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Νοέμβριο αποκάλυψε ότι μεταξύ του 2015 και του 2019, η υπερβολική χρήση αλκοόλ οδήγησε σε περίπου 140.000 θανάτους ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους οφείλονταν σε χρόνιες ασθένειες, όπως ηπατικές νόσους, καρκίνο και καρδιοπάθειες.
Συχνά, όταν ακούμε τους ειδικούς να μιλούν για τους κινδύνους που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ, σκεφτόμαστε πως αναφέρονται μόνο στα άτομα που έχουν χτίσει με το αλκοόλ σχέση εξάρτησης. Ωστόσο, κίνδυνοι ελλοχεύουν και στην μικρή ή μέτρια κατανάλωση. «Ο κίνδυνος αρχίζει να αυξάνεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από όταν ο κόσμος σκέφτεται “Ωχ, αυτός έχει πρόβλημα αλκοολισμού”», δήλωσε ο Δρ. Timothy Naimi, διευθυντής του Ινστιτούτου Χρήσης Ουσιών στο Πανεπιστήμιο της Βικτώρια, σε δηλώσεις του στον New York Times.
Αν αναρωτιέστε κατά πόσο πρέπει να περιορίσετε το αλκοόλ από τη ζωή σας, διαβάστε παρακάτω όσα πρέπει να γνωρίζετε για το πώς τα αλκοολούχα ποτά σάς επηρεάζουν:
Πώς θα καταλάβετε αν πίνετε πολύ αλκοόλ
Ως «υπερβολική» χαρακτηρίζεται η κατανάλωση αλκοόλ που ξεπερνά τα δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες και το ένα για τις γυναίκες (βάσει των διατροφικών συμβουλών στις ΗΠΑ). «Αυξάνονται επίσης οι ενδείξεις για τους κινδύνους που υπάρχουν στην κατανάλωση αλκοόλ και στα παραπάνω επίπεδα, καθώς συνδέονται με την εμφάνιση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου και ορισμένες μορφές καρδιαγγειακών νόσων», σημείωσε η Marissa Esser, επικεφαλής του προγράμματος για το αλκοόλ στα αμερικανικά CDC. Επιπλέον, αν απέχετε από το αλκοόλ όλη την εβδομάδα και πιείτε δύο ή τρία ποτήρια το Σαββατοκύριακό, τότε και πάλι αυτά θεωρούνται υπερβολική κατανάλωση. Προβλήματα υγείας μπορεί να προκαλέσουν τα συνολικά ποσοστά αλκοόλ που βρίσκονται στον οργανισμό σας σε βάθος χρόνου.
Γιατί το αλκοόλ είναι τόσο επιβλαβές
Οι επιστήμονες θεωρούν πως το αλκοόλ προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας, επειδή καταστρέφει το DNA. «Όταν πίνετε αλκοόλ, το σώμα σας το μεταβολίζει σε ακεταλδεΰδη, μια χημική ουσία τοξική για τα κύτταρα. Η ακεταλδεΰδη βλάπτει το DNA και εμποδίζει το σώμα να επιδιορθώσει τη ζημιά. Όταν το DNA έχει υποστεί ζημιά, έπειτα ένα κύτταρο μπορεί να βγει εκτός ελέγχου και να δημιουργήσει έναν κακοήθη όγκο», εξήγησε ο κ. Esser.
«Επηρεάζει θεμελιωδώς το DNA και γι’ αυτό επιδρά σε τόσα πολλά συστήματα οργάνων», συμπλήρωσε ο Dr. Tim Naimi. «Κατά τη διάρκεια της ζωής μας, η χρόνια κατανάλωση βλάπτει σοβαρά τους ιστούς με την πάροδο του χρόνου».
Τελικά, το αλκοόλ κάνει καλό στην καρδιά;
Η επίδραση του αλκοόλ στην καρδιά έχει προκαλέσει μεγάλη σύγχυση, καθώς αρκετές μελέτες κατά καιρούς έχουν υποστηρίξει ότι μικρές ποσότητες αλκοόλ – κατά κύριο λόγο κόκκινου κρασιού – μπορεί να είναι ευεργετικές. Για την ακρίβεια, παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι το αλκοόλ αυξάνει την HDL, την «καλή» χοληστερίνη, και ότι η ρεσβερατρόλη, ένα αντιοξειδωτικό που υπάρχει στα σταφύλια (και στο κόκκινο κρασί), έχει προστατευτικές ιδιότητες για την καρδιά.
Η πεποίθηση ότι η μικρή κατανάλωση αλκοόλ κάνει καλό στην καρδιά προέκυψε από το γεγονός ότι όσοι πίνουν λίγο τείνουν να έχουν και άλλες υγιεινές συνήθειες, όπως η σωματική άσκηση, η κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών και η αποχή από το κάπνισμα.
Η Mariann Piano, καθηγήτρια νοσηλευτικής στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ στο Τενεσί, ωστόσο, σημειώνει ότι: «υπάρχουν πολλά πρόσφατα στοιχεία, τα οποία αμφισβητούν έντονα τις λεγόμενες προστατευτικές ιδιότητες για τον καρδιακό ιστό ή τα αποτελέσματα του αλκοόλ στην καρδιά».
Οι τύποι καρκίνου για τους οποίους ευθύνεται το αλκοόλ
Σχεδόν όλοι γνωρίζουν τη σχέση μεταξύ του καπνίσματος και του καρκίνου, αλλά λίγοι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι το αλκοόλ είναι επίσης ένας ισχυρός καρκινογόνος παράγοντας. Σύμφωνα με έρευνα της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, το αλκοόλ συμβάλλει σε περισσότερες από 75.000 περιπτώσεις καρκίνου ετησίως και σε σχεδόν 19.000 θανάτους από καρκίνο.
Το αλκοόλ συνδέεται άμεσα με επτά τύπους καρκίνου: εγκεφάλου, λαιμού, οισοφάγου, ήπατος, στήθους και ορθοκολικού. Για κάποιους καρκίνους, όπως του ήπατος και του ορθοκολικού, ο κίνδυνος ξεκινά μόνο όταν η κατανάλωση ξεπερνά κάθε όριο. Ωστόσο, για το στήθος και τον οισοφάγο, ο κίνδυνος αυξάνεται, ελαφρώς, με οποιοδήποτε επίπεδο κατανάλωσης.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ενέχει η κατανάλωση αλκοόλ
Η συχνότερη αιτία θανάτου που σχετίζεται με το αλκοόλ στις ΗΠΑ είναι η ηπατική νόσος, που σκοτώνει περίπου 22.000 άτομα τον χρόνο. Και ενώ ο κίνδυνος αυξάνεται όσο η ηλικία μεγαλώνει, άρα και η ποσότητα αλκοόλ στο σώμα συσσωρεύεται, περισσότεροι από 5.000 Αμερικανοί στα 20, τα 30 και τα 40 τους πεθαίνουν από ηπατική νόσο κάθε χρόνο.
Έχει τρία στάδια: η λιπώδης νόσος, όπου το λίπος συσσωρεύεται στο όργανο, η ηπατίτιδα, όπου αρχίζει να υπάρχει φλεγμονή, και η κίρρωση. Τα πρώτα δύο στάδια είναι αναστρέψιμα αν σταματήσει κανείς εντελώς να πίνει, το τρίτο όχι.
Τα κύρια συμπτώματα της ηπατικής νόσου περιλαμβάνουν ναυτία, εμετό, κοιλιακό άλγος και ίκτερο. Ωστόσο, σπάνια εκδηλώνονται νωρίς. Συνήθως ξεσπούν όταν το ήπαρ έχει υποστεί σοβαρή βλάβη.
Ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου είναι αυξημένος στα άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, αλλά σύμφωνα με την έρευνα ακόμα και τα δύο ποτήρια την ημέρα μπορεί να βλάψουν σοβαρά στο συκώτι σε βάθος πέντε ετών. Το ενενήντα τοις εκατό των ανθρώπων που πίνουν τέσσερα ποτά την ημέρα εμφανίζουν σημάδια λιπώδους ήπατος (του πρώτου σταδίου της ηπατικής νόσου).
Πώς θα καταλάβετε αν διατρέχετε κίνδυνο
Ας ξεκαθαρίσουμε ότι δεν θα εμφανίσουν όλοι όσοι καταναλώνουν αλκοόλ ηπατική νόσο. Επιπλέον παράγοντες, όπως η διατροφή, η άσκηση και το κάπνισμα, συνδυάζονται με την κατανάλωση αλκοόλ και μειώνουν ή αυξάνουν τον κίνδυνο. Μια προϋπάρχουσα πάθηση θα μπορούσε επίσης να αλληλεπιδράσει με το αλκοόλ για να επηρεάσει την υγεία σας. «Κάθε παράγοντας έχει σημασία για την εμφάνιση ή όχι συγκεκριμένων νόσων. Γνωρίζουμε, ακόμη, ότι ο κίνδυνος αυξάνεται αν αυτοί οι παράγοντες συνδυαστούν ή αν το άτομο έχει ήδη επιβαρυμένη υγεία».
Πρέπει ή όχι να σταματήσετε να καταναλώνετε αλκοολούχα ποτά
Ακόμη και η μικρή μείωση της ποσότητας του αλκοόλ μπορεί να είναι θετική, ειδικά εάν γίνεται κατανάλωση που ξεπερνά τα προτεινόμενα όρια. Όσοι πίνουν λίγο, αλλά κάθε μέρα μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τη μείωση της ποσότητας. Προσπαθήστε μερικά βράδια να μην πιείτε: «Εάν αισθάνεστε καλύτερα, το σώμα σας προσπαθεί να πει κάτι», δήλωσε ο George Koob, διευθυντής του αμερικανικού Ινστιτούτου Κατάχρησης Αλκοόλ και Αλκοολισμού.
«Ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμα και με ένα ποτό παραπάνω την ημέρα. Μειώνεται, αντίστοιχα, όσο μειώνεται και η κατανάλωση του αλκοόλ. Έτσι οι άνθρωποι που πίνουν πέντε ή έξι ποτά την ημέρα, αν μπορούν να μειώσουν σε τρία ή τέσσερα, θα κάνουν πολύ καλό στον εαυτό τους», τόνισε o Δρ. Naimi. Ο οποίος σημείωσε πως δεν χρειάζεται το αλκόολ να φύγει εντελώς από τη ζωή μας εκτός αν ξεπερνά τα όρια ή υπάρχει σοβαρός λόγος υγείας, όπως η εγκυμοσύνη. Η τελική του πρόταση, ωστόσο, λέει: «Πιείτε λιγότερο, ζήστε περισσότερο».
