Μετά την επιστροφή των Butch Wilmore και Suni Williams από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όπου ήταν αρχικά να περάσουν οκτώ μέρες αλλά, λόγω τεχνικών προβλημάτων, πέρασαν 288, δηλαδή εννέα μήνες, σχολιάστηκαν οι αλλαγές στην εμφάνισή τους – ιδιαίτερα της 59χρονης Suni Williams, που έκανε το «λάθος» να είναι γυναίκα.
Όπως επιβεβαιώνουν οι ειδικοί, πράγματι, η ζωή στο Διάστημα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική όχι μόνο για το μυοσκελετικό σύστημα ενός αστροναύτη αλλά συνολικά για τον οργανισμό τους. Ανάμεσα στους παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην περίπτωσή τους ήταν η έλλειψη βαρύτητας και φυσικού φωτός, η περιορισμένη πρόσβαση στο νερό και φυσικά τα ανεβασμένα επίπεδα κορτιζόλης και αδρεναλίνης σε συνθήκες στρες.
Έχει αποδειχθεί, μεταξύ άλλων, ότι για κάθε μήνα που περνάει κάποιος στο Διάστημα χάνει το 1% της οστικής μάζας του. Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι αρκούν έξι μήνες παραμονής στο Διάστημα για έναν αστροναύτη 30-50 ετών για να χάσει τη μυϊκή δύναμή του κατά το ήμισυ. Επιπλέον επιβάρυνση στα οστά προκαλεί η έλλειψη ηλιακού φωτός και, άρα, βιταμίνης D – γι’ αυτό οι Wilmore και Williams κατά την παραμονή τους στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έπρεπε να ασκούνται καθημερινά τουλάχιστον για δύο ώρες και να παίρνουν συμπληρώματα διατροφής.
Έχει αποδειχθεί, μεταξύ άλλων, ότι για κάθε μήνα που περνάει κάποιος στο Διάστημα χάνει το 1% της οστικής μάζας του. Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι αρκούν έξι μήνες παραμονής στο Διάστημα για έναν αστροναύτη 30-50 ετών για να χάσει τη μυϊκή δύναμή του κατά το ήμισυ.
Η ζωή στο Διάστημα εξασθενεί επίσης την καρδιά, η οποία εξασθενεί από την έλλειψη βαρύτητας, η οποία μειώνει τον όγκο του αίματος και αλλάζει την κυκλοφορία του, επιβραδύνοντάς την. Έτσι, οι καρδιακές αρρυθμίες αλλά και οι θρομβώσεις είναι αρκετά κοινές ανάμεσα στους αστροναύτες.
Άλλες συνέπειες είναι η κατακράτηση υγρών και η απώλεια μάζας στα άνω και κάτω άκρα.
Μπορεί επίσης κάποιος να χάσει βάρος από τη ναυτία ή την απώλεια όρεξης που παρατηρείται όταν μπαίνεις σε τροχιά γύρω από τη Γη. Άλλωστε, το λεγόμενο φαγητό του αστροναύτη, τυποποιημένες σούπες και μαγειρευτά, δεν είναι ό,τι πιο λαχταριστό. Επομένως, ακόμα και εκείνοι που πραγματοποιούν συντομότερες διαστημικές αποστολές καταλήγουν να χάνουν περίπου το 5% του λίπους του σώματός τους.
Άλλα προβλήματα είναι οι διαταραχές ύπνου. Αν αρκεί να ταξιδέψουμε σε μια διαφορετική ζώνη ώρας για να πάθουμε τζετ λανγκ, ας προσπαθήσουμε λοιπόν να φανταστούμε πώς είναι να κοιμάσαι σε έναν υπνόσακο μέσα σε έναν Διαστημικό Σταθμό με 16 ανατολές Ηλίου μέσα στο 24ωρο.
Ωστόσο αφήσαμε για το τέλος την πιο επικίνδυνη συνέπεια: τις βλάβες στο DNA, από την παρατεταμένη έκθεση στην ακτινοβολία, που αυξάνουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ και διάφορους τύπους καρκίνου. Κι αυτό γιατί οι αστροναύτες στον Διαστημικό Σταθμό δεν απολαμβάνουν την προστατευτική δράση της γήινης ατμόσφαιρας και των μαγνητικών πεδίων απέναντι στη διαστημική ακτινοβολία.
Οι βλάβες στο DNA, από την παρατεταμένη έκθεση στην ακτινοβολία, που αυξάνουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ και διάφορους τύπους καρκίνου.
Έχει υπολογιστεί ότι μια διαστημική αποστολή διάρκειας τουλάχιστον έξι μηνών εκθέτει έναν αστροναύτη σε τουλάχιστον δεκαπλάσια ποσότητα ακτινοβολίας από ό,τι στη Γη. «Τα επίπεδα αλλαγής που βλέπουμε είναι παρόμοια με εκείνα που παρατηρούμε σε κάποιον που καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα» σχολιάζει ο Scott M. Smith, διατροφολόγος και συνεργάτης της NASA. Τα καλά νέα; Με την επιστροφή ενός αστροναύτη στη Γη, ο οργανισμός του αρχίζει να εργάζεται σκληρά για να επανορθώσει τις βλάβες.
