Πίσω από την αναταραχή βρίσκεται μια δυσάρεστη πραγματικότητα: η βιομηχανία της πολυτελείας είναι σε αναβρασμό. Με τη ζήτηση να μειώνεται — ιδιαίτερα στην Κίνα — και την παγκόσμια αστάθεια των νέων δασμών να εντείνεται, τα brands ψάχνουν το νέο “θαύμα”. Σε στιγμές αβεβαιότητας, η βιομηχανία επιλέγει συχνά τη σιγουριά: εμπορικότητα αντί δημιουργικότητας. Camel coat αντί concept. Όταν οι πωλήσεις πέφτουν, η πρώτη αντίδραση είναι συχνά το ‘φταίει ο σχεδιαστής.’ Η δεύτερη: αλλάζουμε σχεδιαστή.
Από τον Maison Margiela και τη Chanel μέχρι τον Gucci και τον Dior, τα μεγάλα brands βρίσκονται σε διαρκή επανεκκίνηση. Η Louise Trotter ανέλαβε τη Bottega Veneta, αντικαθιστώντας τον Matthieu Blazy, ο οποίος πέρασε στη Chanel μετά την αποχώρηση της Virginie Viard. Στον Gucci, η αποχώρηση του Sabato de Sarno άνοιξε τον δρόμο για τον Demna, που αναλαμβάνει επίσημα από τον Ιούλιο του 2025, αφήνοντας πίσω του την Balenciaga μετά από δέκα χρόνια.
Στο μεταξύ, ο Glenn Martens – γνωστός για την πειραματική του προσέγγιση στη Diesel, όπου θα συνεχίσει να σχεδιάζει – διαδέχεται τον John Galliano στον Maison Margiela. Στη Dior Homme, ο Kim Jones παραιτήθηκε, την ώρα που ο Jonathan Anderson αποχωρεί από τη Loewe για να αναλάβει τη θέση, με το ντεμπούτο του να αναμένεται τον Ιούνιο του 2025.
Οι μουσικές καρέκλες συνεχίζονται: Η Donatella Versace αποχωρεί από την διεύθυνση της οικογενειακής επιχείρησης μετά από 27 χρόνια, με τον Dario Vitale να παίρνει τη σκυτάλη, ενώ ο ίδιος ο οίκος ανήκει πλέον στον όμιλο Prada. Στον Jean Paul Gaultier, αναλαμβάνει ο ανατρεπτικός Duran Lantink, ενώ στον Mugler ο Miguel Castro Freitas διαδέχεται τον Casey Cadwallader. Στον Jil Sander σόκαρε η αποχώρηση των Luke και Lucie Meier που μετακινούνται στην Loewe, με τον Simone Bellotti να αναλαμβάνει στη θέση τους.
Ας δούμε πώς αποτυπώνονται αυτές οι αλλαγές στους σημαντικότερους οίκους:
Bottega Veneta: Η Louise Trotter αναλαμβάνει τα ηνία, διαδεχόμενη τον Matthieu Blazy – που με τη σειρά του περνά στη Chanel. Είναι η μοναδική γυναίκα που σχεδιάζει για τον όμιλο Kering αυτή τη στιγμή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Dior Homme: Ο Kim Jones αποχωρεί και ο Jonathan Anderson, έπειτα από μια έντονα δημιουργική δεκαετία στη Loewe, παίρνει τη σκυτάλη.
Maison Margiela: Ο Glenn Martens (παραμένει και στη Diesel) αναλαμβάνει τη θέση του John Galliano, σηματοδοτώντας νέα εποχή πειραματισμού.
Versace: Η Donatella Versace αποσύρεται από τον σχεδιασμό μετά από 27 χρόνια, αναλαμβάνοντας ρόλο brand ambassador. Νέος creative director ο Dario Vitale.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Gucci: Μετά από πτώση πωλήσεων, ο Sabato De Sarno αποχωρεί. Ο Demna αφήνει τη Balenciaga και αναλαμβάνει επίσημα από Ιούλιο 2025.
Jil Sander: Αποχωρούν οι Luke και Lucie Meier. Ο Simone Bellotti αναλαμβάνει τη δημιουργική κατεύθυνση.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Loewe: Ο Jonathan Anderson αποχωρεί. Τον διαδέχονται οι Jack McCollough και Lazaro Hernandez από την Proenza Schouler.
Jean Paul Gaultier: Ο Duran Lantink γίνεται ο πρώτος μόνιμος δημιουργικός διευθυντής μετά από χρόνια εναλλαγών guest σχεδιαστών.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Mugler: Αλλαγή σκυτάλης: ο Miguel Castro Freitas διαδέχεται τον Casey Cadwallader.
Area: Αποχωρεί ο Piotrek Panszczyk. Νέος creative director ο Nicholas Aburn.
Chanel: Η Virginie Viard αποχωρεί. Ο Matthieu Blazy αναλαμβάνει, με στόχο μια ανανεωμένη δημιουργική πνοή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Valentino: Ο Alessandro Michele επιστρέφει στη σκηνή, διαδεχόμενος τον Pierpaolo Piccioli. Οι πρώτες κριτικές είναι διχασμένες.
Celine: Ο Hedi Slimane αποχωρεί. Νέος creative director ο Michael Rider.
Givenchy: Η Sarah Burton, πρώην πρώην σχεδιάστρια στον οίκο Alexander McQueen, αναλαμβάνει έναν χρόνο μετά την αποχώρηση του Matthew Williams.
Tom Ford: Ο Haider Ackermann αναλαμβάνει, ενώ διατηρεί και τη θέση του στην Canada Goose.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Dries Van Noten: Ο ιδρυτής αποσύρεται και ο πολύχρονος βοηθός του, Julian Klausner, συνεχίζει την παράδοση.
Lanvin: Ο Peter Copping παίρνει τη θέση που έμενε κενή από το 2023.
Calvin Klein: Η Veronica Leoni προτείνει μια πιο συντηρητική αλλά χειραφετημένη νέα αισθητική.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Blumarine: Ο David Koma αναλαμβάνει τον δημιουργικό έλεγχο.
Alexander McQueen: Ο Seán McGirr (από το 2023) συνεχίζει να διχάζει, με στήριξη αλλά και σκεπτικισμό για το αν ερμηνεύει σωστά την ταυτότητα του brand.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Victoria’s Secret: Διορίζεται ο Adam Selman. Όχι ιδιαίτερα ρηξικέλευθη η επιλογή ενός άνδρα για ένα καθαρά γυναικείο κοινό.
Θέσεις σε αναμονή – Αποχωρήσεις χωρίς διάδοχο:
Fendi: Ο Kim Jones αποχωρεί, αφήνοντας τον οίκο ακέφαλο στην 100ή του επέτειο.
Helmut Lang: Ο Peter Do εγκαταλείπει τον ρόλο.
Y/Project: Ο οίκος αναστέλλει τη λειτουργία του μετά την αποχώρηση του Glenn Martens.
Proenza Schouler: Οι ιδρυτές Jack McCollough και Lazaro Hernandez αποχωρούν μετά από 23 χρόνια πορείας.
Αυτή η στρατηγική ίσως έχει φτάσει στα όριά της. Η πείνα για το επόμενο μεγάλο παραμένει — αλλά υπάρχει και μια κόπωση απέναντι στις αισθητικές επανεκκινήσεις. Μήπως το πρόβλημα δεν είναι οι δημιουργοί, αλλά το ίδιο το σύστημα; Με τις απαιτήσεις της αγοράς να αλλάζουν, τα brands καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητές τους. Οι Gen Z και Millennials διαμορφώνουν με ταχύτητα νέες αξίες: βιωσιμότητα, αυθεντικότητα, ένταξη, «quiet luxury». Η δημιουργική γραμμή που εντυπωσίασε στις αρχές του 2010, σήμερα ίσως μοιάζει εκτός εποχής. Σύμφωνα με την McKinsey, το 73% της Gen Z προτιμά να αγοράζει από brands που ευθυγραμμίζονται με τις προσωπικές της αξίες, ενώ το Business of Fashion Insights αναφέρει ότι το 45% αυτών συνδυάζει high-end με secondhand ή fast fashion.
Σε αυτό το σκηνικό αβεβαιότητας, το παρελθόν δεν αρκεί. Οι οίκοι ψάχνουν την επόμενη μεγάλη υπογραφή, την ισορροπία ανάμεσα στην εμπορική επιτυχία και την καλλιτεχνική τόλμη. Το αρχείο και η ιστορία του κάθε brand συχνά περιορίζουν τον εκάστοτε δημιουργό, που προσπαθεί να αναπαράγει μια αίσθηση ή σιλουέτα αντί να ερμηνεύσει την “ψυχή” του. Όπως τονίζει και η Vanessa Friedman στους New York Times, “φτάνει πια με τους κώδικες του οίκου — είναι καιρός να σπάσουν το καλούπι και να το ξαναδημιουργήσουν.” Αν το αποτέλεσμα προκαλεί μιας τέτοιας προσέγγισης προκαλεί σάλο, αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό — γιατί συχνά σάλος προκαλείται όταν βλέπεις κάτι που αμφισβητεί τις ιδέες σου για το τι σημαίνει «σωστό» ντύσιμο.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Εκεί που υπάρχει ρίσκο, υπάρχει και ελπίδα. Ο Glenn Martens ταιριάζει στο ήθος της αποδόμησης του οίκου Margiela όχι μέσω αναβίωσης, αλλά με αφαιρετική προσέγγιση. Ο Duran Lantink στον Gaultier παίζει με την υπερβολή και τον κοινωνικό σχολιασμό. Η Louise Trotter έχει την ευκαιρία να δώσει μια βαθιά συνειδητοποιημένη κατεύθυνση στην Bottega Veneta και να πειραματιστεί με τα υλικά. Όλοι τους μπορούν να αποδείξουν πως η πραγματική ανανέωση δεν έρχεται με φόβο — αλλά με όραμα.
Το τελευταίο σόου “Artisanal SS24” του John Galliano για τον οίκο Margiela, τον Ιανουάριο, συζητήθηκε πολύ και απέδειξε περίτρανα την ανάγκη για ριζική δημιουργική τόλμη. Παρουσιάζοντας ένα σκοτεινό, σχεδόν σουρεαλιστικό σύμπαν – με ραφές που έμοιαζαν να ξεσκίζουν το σώμα και σιλουέτες που αψήφησαν κάθε έννοια «κανονικότητας» – ο Galliano ανέδειξε μια φαντασμαγορική θεατρικότητα, πατώντας πάνω σε αισθητικές που είχε εξερευνήσει και στο παρελθόν. Δεν ήταν οι ίδιες οι γραμμές που συγκίνησαν, άλλωστε ο σχεδιαστής έχει κάνει παρεμφερή σχέδια στο παρελθόν. Ήταν η δίψα του κοινού για κάτι εντελώς διαφορετικό, κάτι που να ξεφεύγει από την υπερεπεξεργασμένη εικόνα του Instagram και να γεννά μια ακατέργαστη, σχεδόν ωμή συγκίνηση.
Όπως φαίνεται, μόδα δεν έχει ανάγκη από άλλες ανακυκλώσεις. Χρειάζεται νέο μύθο. Χρειάζεται σχεδιαστές που δεν ακολουθούν τους κανόνες, αλλά τους επαναπροσδιορίζουν. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν αλλάζει η μόδα, αλλά πώς αλλάζει. Θα επιλέξει την ευκολία ή το ρίσκο; Θα επιτρέψει στους δημιουργούς να σοκάρουν, να πειραματιστούν, να αποτύχουν; Γιατί το design που μένει στην ιστορία δεν είναι ποτέ αυτό που συμβιβάστηκε, αλλά εκείνο που τόλμησε.
Από την Πετρίνα Κίτη
