Πριν από λίγες ημέρες ένα έφηβο κορίτσι από το Νεπάλ πέθανε μόνο του σε μία καλύβα, εξαιτίας της τοπικής παράδοσης που θέλει τις γυναίκες με περίοδο να διαμένουν, καθ’ όλη τη διάρκειά της, μακριά από το σπίτι και το χωριό τους, σε καλύβες που έχουν κατασκευαστεί ειδικά γι’ αυτό το λόγο. Τα τελευταία χρόνια έχουν καταστραφεί πάνω από 7 χιλιάδες τέτοια παραπήγματα, ωστόσο η πρακτική συνεχίζει να υπάρχει, βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές χιλιάδων γυναικών.
View this post on Instagram
Όπως και σε πολλά μέρη του κόσμου, για να μην πούμε σχεδόν παντού, η περίοδος των γυναικών και ειδικά των νεαρών κοριτσιών θεωρείται κακή τύχη ή οιωνός κακής υγείας για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Η παράδοση chhaupadi, που είναι επισήμως παράνομη στο Νεπάλ από το 2005, συνεχίζεται, ειδικά σε αγροτικές περιοχές, κάθε φορά που μία γυναίκα έχει την περίοδό της. Αναγκάζεται, λοιπόν, να αφήσει το σπίτι της και να παραμείνει, για όσο διαρκέσει η περίοδός της, σε μία καλύβα, έχοντας ελάχιστες ή καθόλου προμήθειες φαγητού, ελάχιστο ή καθόλου νερό και κανένα προϊόν προσωπικής υγιεινής που να πληροί τις σωστές προϋποθέσεις προστασίας.
Σε αυτά τα μέρη έχουν σημειωθεί θάνατοι εξαιτίας της επίθεσης άγριων ζώων, όπως στην περίπτωση του 16χρονου κοριτσιού, το οποίο δάγκωσε θανατηφόρο φίδι, ενώ συχνά οι γυναίκες που ζουν για μέρες στις καλύβες παθαίνουν πνευμονίες ή άλλες σοβαρές ασθένεις του αναπνευστικού.
Τον Δεκέμβριο του 2016 πέθαναν αβοήθητες δύο έφηβες με διαφορά λίγων εβδομάδων, εξαιτίας υποθερμίας και ασφυξίας που έπαθαν στην προσπάθειά τους να ανάψουν μία φωτιά να ζεσταθούν, μιας και οι καλύβες είναι φτιαγμένες από πηλό και δεν έχουν παράθυρα. Για να βρουν νερό χρειάζεται να περπατήσουν για ώρες. Κι όλο αυτό, επειδή «ο Θεός θα θυμώσει αν μία κοπέλα με περίοδο ακουμπήσει κάποιον, καθώς θα του συμβούν άσχημα πράγματα και θα αρρωστήσουν άνθρωποι», σύμφωνα με την Geeta, μία νεαρή που μίλησε στην οργάνωση Action Aid, που προσπαθεί να βοηθήσει στην εξάλειψη του προβλήματος.
Τα ταμπού γύρω από την περίοδο είναι ιδιαίτερα ισχυρά σε τέτοια μέρη του κόσμου, με δεδομένο ότι οι γυναίκες αναγκάζονται να υπομένουν κάθε είδους προκαταλήψεις σε βάρος τους. Ειδικά όταν βρίσκονται στη μέση θρησκευτικοί λόγοι, και θεωρίες που φοβίζουν τις γυναίκες, οι ίδιες δυσκολεύονται να αρνηθούν τη μετακίνηση στις καλύβες, καθώς πιστεύουν πως η οικογένειά τους θα υποφέρει εξαιτίας τους. Η πίεση από τις τοπικές κοινωνίες για να συνεχιστεί η δολοφονική πρακτική είναι πολύ μεγάλη, σε βαθμό που ακόμα και οι μητέρες που φοβούνται για την υγεία και σωματική ακεραιότητα των κορών τους, οι οποίες μπορούν να γίνουν και βορά του κάθε περαστικού κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στις καλύβες, τις παρακαλούν να συνεχίσουν το έθιμο. Ακόμα κι αν συμβεί κάτι σοβαρό, οι αρχές δέχονται πιέσεις από τις ίδιες τις οικογένειες να μην το καταγράψουν, ώστε να μην διαταραχθεί η κουλτούρα γύρω από το έθιμο.
Οργανώσεις που δρουν στη χώρα προσπαθούν να αλλάξουν τα δεδομένα, αλλά τα ταμπού της περιόδου είναι πολύ βαθιά ριζωμένα στις τοπικές κοινωνίες.
Πέραν της υποτίμησης της γυναικείας ύπαρξης, του υποβιβασμού της σε αντικείμενο που εξυπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς, όταν δεν βιώνει αυτό το «ρυπαρό» φαινόμενο μία φορά το μήνα, οι κοινωνίες αυτές συνεχίζουν να αποδέχονται τα μειωμένα standard της δημόσιας υγείας, προκρίνοντας την παράδοση και τις προκαταλήψεις έναντι της εκπαίδευσης και της προσπάθειας να καταπολεμηθούν φαινόμενα όπως αυτά, που στερούν από τις γυναίκες το δικαίωμα να πηγαίνουν στο σχολείο ή να εργάζονται ή να κάνουν αυτό που θέλουν στην καθημερινότητά τους. Πρόκειται για ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, όπως αναφέρει και η Jennifer Weiss-Wolf στο βιβλίο της Periods Gone Public, που κάποια στιγμή πρέπει να ενταχθεί στη συλλογική συνείδηση κάθε κοινωνίας.
Δυστυχώς, εξαιτίας της πανδημίας της COVID-19 οι τοπικές προσπάθειες να περιοριστεί το φαινόμενο βρέθηκαν για χρόνια σε δεύτερη μοίρα και το ζήτημα επανήλθε ξανά στο προσκήνιο εξαιτίας του θανάτου της έφηβης Ανίτα Σαντ. Ας ελπίσουμε ότι μετά και από αυτή την τραγική απώλεια η πολιτεία θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει πιο γρήγορα τις απόψεις της περί έμμηνης ρύσης και ότι η επόμενη γενιά κοριτσιών του Νεπάλ δε θα χρειάζεται να υφίσταται αυτό το βασανιστικό μαρτύριο που πέρασαν οι πρόγονοί τους.
