To περιστατικό της άτυχης 34χρονης γυναίκας που δέχθηκε επίθεση με βιτριόλι από μια άλλη γυναίκα, ενώ πήγαινε στην εταιρεία που εργάζεται στη λεωφόρο Θησέως, στο ύψος της Αγίας Ελεούσας, έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο. Η 34χρονη, που διακομίστηκε χθες από την ιδιωτική κλινική στο Νέο Φάληρο, όπου νοσηλευόταν, στη Μονάδα Εγκαυμάτων του Θριάσιου Νοσοκομείου, παραμένει σε σοβαρή κατάσταση.
Μία τέτοιου είδους επίθεση από έναν άνθρωπο, σε έναν άλλον άνθρωπο μας έκανε να θέλουμε να καταλάβουμε πώς μπορεί να σκέφτεται ο δράστης αλλά και πώς θα μπορούσε να υποστηριχτεί στη συνέχεια το θύμα. Όπως εξηγεί η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Ειρήνη Λιάγκα στο Marie Claire, οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν πολλές φορές το συνάνθρωπό τους με βία και ως κοινωνία συλλογικά, δεν θα έπρεπε να την ανεχόμαστε σε καμία μορφή της.
Mπορεί ένας ψυχικά υγιής άνθρωπος να φτάσει σε αυτό το σημείο (μιας τέτοιας επίθεσης);
Οι άνθρωποι μέσα στην κοινωνική τους συναναστροφή, αντιμετωπίζουν πάρα πολύ συχνά το ενδεχόμενο να υπόκεινται ή να προκαλούν αδικίες ο ένας στον άλλον. Ο ψυχικά υγιής άνθρωπος, αντιλαμβάνεται τις αδικίες που του συμβαίνουν ή τις παραβιάσεις του προσωπικού του χώρου ή τα πράγματα που υφίσταται, αλλά δεν δικαιολογεί τον εαυτό του στο να εκδηλώσει βία, επειδή έχει υποστεί κάποια πράγματα.
Ο άνθρωπος στις κοινωνικές του συναναστροφές, μαθαίνει πρώτα από το περιβάλλον του σπιτιού του, αργότερα από το σχολικό περιβάλλον και περαιτέρω από το κοινωνικό του περιβάλλον κι από την αλληλεπίδραση με τα άλλα άτομα στενού κι ευρύτερου περιβάλλοντος, όταν υφίσταται μια συμπεριφορά η οποία δεν είναι του αντιστοιχεί όπως ο ίδιος αξιολογεί ή όπως αντικειμενικά αξιολογείται, να αντιδρά μεν αλλά να μην απαντά με βία, απέναντι σε αυτό που αντιλαμβάνεται ως δίκαιό του.
Με λίγα λόγια το ότι κάποιος άνθρωπος, αντιδρά με βία σε έναν άνθρωπο, δεν πιστοποιεί ότι δεν είναι ψυχικά υγιής αλλά χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση. Θα μπορούσε να είναι ένας άνθρωπος, που έχει μεγαλώσει σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον ή έχει υιοθετήσει αυτή τη συμπεριφορά βίας, δηλαδή αυτή την εκπομπή βίας όταν αυτοαδειοδοτείται το άτομο, επειδή έχει δίκαιο. Ένα παράδειγμα πολύ συχνό είναι “σου κάνω αυτό” γιατί “εσύ μου έκανες εκείνο”. Η συγκεκριμένη συμπεριφορά στο περιστατικό που μελετάμε, είναι αυτού του τύπου, δηλαδή το πρόσωπο α’ αξιολογείται ότι έκανε κάτι στο πρόσωπο β’ και το πρόσωπο β’ αυτοαδειοδοτήθηκε να ανταποδώσει.
Πιστευεις ότι υπήρχαν δείγματα στη συμπεριφορά αυτής της γυναίκας, που έδειχναν ότι θα μπορούσε να φτάσει σε αυτό το σημείο;
Η στάση που έχουμε απέναντι στα πράγματα και οι προσωπικές μας αξίες, είναι αυτές που καθορίζουν και τη συμπεριφορά μας σε σημαντικό βαθμό. Συνεπώς η συμπεριφορά είναι προβλέψιμη, όταν ξέρουμε τις στάσεις ενός ανθρώπου.
Ποιος είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος που φτάνει κάποιος ή καποια σε αυτή τη μορφή βίας;
Συνηθέστερα, οι άνθρωποι επικαλούνται ως επιχήρημα σε παρόμοιες συνθήκες – όχι της ίδιας έντασης – ότι το δίκαιο που αντιλαμβάνονταν ότι είχαν, τους ώθησε στο να αντιμετωπίσουν έναν άλλον άνθρωπο με βία.
Τι νιώθει ο δράστης μετά την επίθεση; Δικαίωση, τύψεις; Μπορεί να μετανιώσει;
Θα έλεγα ότι γενικότερα, επικρατεί το δίκαιο της πυγμής, δηλαδή αρκετά συχνά στην καθημερινότητα και όχι μόνο στην επικαιρότητα, βλέπουμε το φαινόμενο να υπάρχουν δράστες μεταξύ μας που να δικαιολογούν τη βία που εκπέμπουν γιατί “έχουν δίκαιο”. Να καμαρώνουν γι’ αυτό, να λαμβάνουν κάποια ικανοποίηση, να σχεδιάζουν πλάνα εκδίκησης, τιμωρίας του άλλου ανθρώπου, όπως της στέρησης… Πολλές φορές όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση – αν και σε ακραίο βαθμό – τη βαριά και αμετάκλιτη ποινή στον άλλον άνθρωπο, μέσα από σοβαρότατες συνέπειες. Θα χρειαστεί ως άτομα και ως κοινωνία συλλογικά, να μην ανεχόμαστε τη βία σε καμία μορφή, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες χωρίς κανένα ελαφρυντικό, ενεξαρτήτως του θεωρήματος που οποιοσδήποτε αδειοδοτεί τον εαυτό του, να πράξει κάτι εναντίον άλλου ανθρώπου ή θα το διεύρυνε κι έμβιου όντος.
Πώς μπορούν να υποστηριχτούν τα θύματα που έχουν δεχτεί τέτοιου είδους ακραίες επιθέσεις;
Τα θύματα βίαιων πράξεων, όπως αυτό που επεξεργαζόμαστε, κατά κανόνα μπαίνουν μετά την πράξη που έχουν υποστεί σε μια μακροχρόνια συνθήκη αποκατάστασης των ζημιών που έχουν υποστεί. Σε επίπεδο ψυχοκοινωνικό, σωματικό και οικονομικό πολλές φορές, με τεράστιο κόστος. Άρα τα συναισθήματα που υπάρχουν σε αυτή την περίπτωση, είναι τα συναισθήματα της θλίψης, της αδικίας, του ψυχικού πόνου, υπάρχουν ελλείματα τα οποία αναπτύσσονται αφού το θύμα έχει υποστεί και συνεχώς υπόκειται σε αλλαγές στη ζωή του εξαιτίας των τραυματικών γεγονότων και των συνεπειών από αυτό. Τα θύματα λοιπόν χρειάζονται μακροχρόνια υποστήριξη, με πολύ μεγάλο ψυχικό κόστος.
