Πάντα με συγκινούσαν οι φιγούρες των εραστών της Πομπηίας που, ανήμποροι απέναντι στη φονική τέφρα του Βεζούβιου, σφιχταγκαλιάστηκαν και πέρασαν πετρωμένες και ενωμένες στην αιωνιότητα. Τις αντιμετώπιζα ως το απόλυτο σύμβολό του «για πάντα μαζί», καθώς όσο τραγικό άλλο τόσο ρομαντικό είναι να πεθαίνεις στην αγκαλιά του αγαπημένου σου.
Επιστρέφοντας στο σήμερα και σε ένα 2020 που έδειξε τα νύχια του από πολύ νωρίς, ήρθαμε ξαφνικά όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, αντιμέτωποι με την απειλή του κορωνοϊού. Ολόκληρη η υφήλιος σε καραντίνα με την κρατική οδηγία #ΜένουμεΣπίτι να μας ζητά να βρούμε καταφύγιο στην εστία, στην οικογένειά μας και στον ίδιο μας τον εαυτό. Υπάρχουν όμως πολλές διαφορετικές παράμετροι σε αυτή την κοινή εμπειρία.
Η αρχική μου σκέψη ήταν ότι οι προνομιούχοι τού «Μένουμε Σπίτι» είναι οι παντρεμένοι και οι παντρεμένοι με παιδιά. Οι άνθρωποι δηλαδή που διαθέτουν ένα σαφές σύστημα υποστήριξης και δεν θα είναι μόνοι σε όλη αυτή την περιπέτεια. Ξαφνικά ένιωσα πολύ ευάλωτη που τα πρώτα σκιρτήματα της άνοιξης, της πιο ερωτικής και αναζωογονητικής εποχής του χρόνου, θα με έβρισκαν ανοχύρωτη, χωρίς έναν σύντροφο να μου ψιθυρίζει τις νύχτες στο αυτί «όλα θα πάνε καλά».
Πολύ γρήγορα, αυτή η εξιδανίκευση των Αλλων καταρρίφθηκε. Οι περισσότεροι παντρεμένοι -είτε με παιδιά είτε χωρίς- φίλοι μου κατέκλυζαν το inbox μου με μηνύματα του τύπου «έχω φρικάρει κλεισμένος-η μέσα στο σπίτι / με σκοτώνει που δεν μπορώ να κοινωνικοποιηθώ» κ.λπ. κ.λπ. Και τότε συνειδητοποίησα πόσο μεγάλη διαφορά έχει να διαφημίζεις τη φαινομενικά τέλεια οικογενειακή ζωή σου με το να τη ζεις κανονικά 24 ατέρμονες ώρες το 24ωρο.
Εχοντας φτιάξει σπίτια διακοσμημένα ευφάνταστα, σαν ξενοδοχεία, πολλοί τα χρησιμοποιούσαν για ένα μπάνιο και έναν ύπνο θεωρώντας ότι η πραγματική ζωή είναι «εκεί έξω». Στο να καταναλώνεις, να ποστάρεις ασταμάτητα τις φαντεζί εξόδους σου στο Instagram, στο να λες μηχανικά «καλημέρα/καληνύχτα» στον/στη σύντροφό σου, χωρίς τελικά να έχεις τεστάρει αν τον/την αντέχεις σε πραγματικό χρόνο, χωρίς διαλείμματα. Τώρα όλοι καλούνται να ζήσουν αυτό που έφτιαξαν και -για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς- είναι λίγες οι φωτεινές εξαιρέσεις που μπορούν όχι μόνο να αντέξουν αυτό το οικοδόμημα, αλλά και να το απολαύσουν.
Εκτός από το «αναγκαστικά μαζί» των παντρεμένων, υπάρχει και μια ενδιάμεση κατάσταση, το «βολικά χώρια» των δεσμευμένων, οι οποίοι όμως προτίμησαν να βιώσουν μοναχικά την καραντίνα, είτε για να αυτοπροστατευτούν, είτε για να προστατεύσουν τις ευπαθείς ομάδες στις οποίες ανήκουν οι γονείς και λοιποί συγγενείς τους.
Οσο για τους ελεύθερους πολιορκημένους, τους singles, αυτή η απομόνωση ισοδυναμεί με κατάρα και ευλογία. Το Tinder και τα λοιπά dating apps που είχαν αναγάγει τον έρωτα σε αναλώσιμο και χρηστικό προϊόν ξαφνικά έχασαν τη δημοτικότητά τους. Οταν ακόμη και παντρεμένα ζευγάρια το σκέφτονται να κάνουν έρωτα μήπως κολλήσουν τον ιό, ποιος μπορεί να εμπιστευτεί έναν ξένο για λιγοστή εφήμερη συντροφιά; Το Facebook άρχισε να περνάει δεύτερη εφηβεία, με όλους να επιστρέφουν σε αυτό για λίγο safe, αυστηρά διαδικτυακό φλερτ – ή και σεξ. Επιστρέψαμε σε μια εφηβική κατάσταση όπου, κλεισμένοι από έναν αόρατο γονέα μέσα στο σπίτι, δεν μπορούμε να συναντήσουμε το αντικείμενο του πόθου μας σε πραγματικό τόπο και χρόνο.
Ως αθεράπευτα ρομαντική, σκέφτηκα ότι αν γνώριζα κάποιον μέσω Ιντερνετ αυτή την περίοδο και ενέδιδα σε μια πλατωνική βόλτα μαζί του, κρατώντας αποστάσεις 1,5 μέτρου, θα ήταν η μοναδική μου ευκαιρία για λίγο παλιομοδίτικο φλερτ εν έτει 2020. Θα περπατούσαμε δειλά-δειλά χωρίς να αγγιζόμαστε, με μια πρωτόγνωρη συστολή και αμηχανία, λες και ζούμε στη δεκαετία του ’30 ή λες και παίζουμε στις «Αγριες μέλισσες»!
Οι αισιόδοξοι λένε ότι τον Δεκέμβριο του 2020 θα γεννηθούν πολλά παιδιά, τα «παιδιά της καραντίνας», καρποί του καταναγκαστικού εγκλεισμού και όχι κάποιου παράφορου πάθους. Οι απαισιόδοξοι πιστεύουν ότι πολύ νωρίτερα, τον Ιούνιο του 2020, θα αυξηθούν κατακόρυφα τα διαζύγια, καθώς πολλά ζευγάρια, ερχόμενα αντιμέτωπα με τις επιλογές τους, θα καταλάβουν ότι δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, ευτυχισμένα με αυτές. Το «μαρτύριο των χωρισμένων εραστών», όπως περιγράφει αριστοτεχνικά ο Αλμπέρ Καμύ στην Πανούκλα τον αναγκαστικό χωρισμό ανθρώπων που ποθούσαν να συναντηθούν αλλά δεν μπορούσαν εξαιτίας της τρομακτικής αρρώστιας, στις μέρες μας δεν βιώνεται καν ως μαρτύριο. Ευτυχώς ή δυστυχώς, υπερισχύει σε συντριπτικό βαθμό η λογική και η ανάγκη για αυτοπροστασία.
Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που βιώνουν μυθιστορηματικά τον αποκλεισμό, κάνοντας έρωτα κλεισμένοι στο ίδιο σπίτι, μαγειρεύοντας με συνταγές που πάντα ήθελαν να δοκιμάσουν, βλέποντας ταινίες που ποτέ δεν προλάβαιναν να δουν, πίνοντας κρασιά που είχαν ξεχάσει ότι έχουν και τρώγοντας τις πρώτες φράουλες αυτής της σπαταλημένης άνοιξης.
Μέσα στην πολυφωνία της υπερπληροφόρησης και στον υπόκωφα γενικευμένο πανικό, ακούγονται πού και πού και κάτι προεκλογικές δηλώσεις: άνθρωποι που προ κορωνοϊού δεν άντεχαν ούτε να κοιμηθούν αγκαλιά μαζί σου για να μη δεθούν, τώρα ίσως να τους ακούσεις να σου τάζουν καλοκαιρινές διακοπές σε κάποιο νησί, με αναδρομικό μπόνους όλες τις βόλτες και τις εξομολογήσεις που κάποτε ήταν ανήμποροι να σου προσφέρουν.
Πολύ φοβάμαι ότι ο σημερινός φόβος της αφής, όταν βγούμε και από αυτή τη σκληρή δοκιμασία, θα δώσει ξανά τη θέση του στον φόβο της επαφής. Αν το καλοσκεφτούμε άλλωστε, ακόμη και εκείνα τα ζευγάρια της Πομπηίας, τα ρομαντικά και για πάντα πετρωμένα, έμειναν μαζί από φόβο.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ευαίσθητοι άνθρωποι θα βγουν ακόμη πιο ευαίσθητοι μέσα από όλο αυτό. Ας ψάξουμε να τους βρούμε μέσα στο πλήθος όταν θα μας επιτραπεί να κυκλοφορούμε ξανά ελεύθεροι εκεί έξω.
