Το σενάριο είναι γνωστό: Επιστρέφοντας σπίτι μετά από μια δύσκολη ημέρα δουλειάς, διαπιστώνουμε ότι ο σκύλος μας δεν μας περίμενε και τόσο υπομονετικά, απεναντίας έκανε φύλλο και φτερό με τα δόντια του τις πιο άνετες και χουχουλιάρικες παντόφλες μας. Η πρώτη, ενστικτώδης αντίδρασή μας ίσως είναι να του βάλουμε τις φωνές και να εφαρμόσουμε κάποια τιμωρία για την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του.
Η μέθοδος της τιμωρίας γνωρίζουμε ήδη ότι δεν έχει τα καλύτερα αποτελέσματα στα παιδιά. Δεν τα έχει όμως ούτε στα σκυλιά, που όπως δείχνει ένας ολοένα αυξανόμενος όγκος ερευνών, μοιράζονται με το ανθρώπινο είδος περισσότερα κοινά από όσα μπορεί να νομίζαμε μέχρι τώρα.
Η μέθοδος της τιμωρίας γνωρίζουμε ήδη ότι δεν έχει τα καλύτερα αποτελέσματα στα παιδιά. Δεν τα έχει όμως ούτε στα σκυλιά, που όπως δείχνει ένας ολοένα αυξανόμενος όγκος ερευνών, μοιράζονται με το ανθρώπινο είδος περισσότερα κοινά από όσα μπορεί να νομίζαμε μέχρι τώρα.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, πολλές από τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές των σκύλων δεν πηγάζουν, ας πούμε, από την επιθυμία τους να καταστρέψουν τις αγαπημένες μας παντόφλες αλλά από το άγχος τους. Και όπως συμβαίνει με τον άνθρωπο, έτσι και με έναν αγχώδη σκύλο η τιμωρία δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να τον προσεγγίσουμε, επιβεβαιώνει πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «PLOS One».
Για την ακρίβεια, αν τιμωρούμε το σκύλο μας για προβλήματα συμπεριφοράς που συνδέονται με το άγχος του, όχι απλά δεν λύνουμε τα προβλήματα αλλά τα επιδεινώνουμε κιόλας. Ας προσπαθήσουμε για λίγο να μπούμε στη θέση του: Αν, ας πούμε, μας κυρίευε το άγχος για τον αυξημένο φόρτο εργασίας μας και αρχίζαμε να αποδίδουμε λιγότερο, μια τιμωρητική αντιμετώπιση από τον εργοδότη μας θα μας βοηθούσε να διαχειριστούμε το άγχος; Μάλλον το αντίθετο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με έναν αγχώδη σκύλο που στα στρεσογόνα ερεθίσματα του περιβάλλοντός του προστίθεται και η απειλή της τιμωρίας από τον κηδεμόνα του.
Αν, ας πούμε, μας κυρίευε το άγχος για τον αυξημένο φόρτο εργασίας μας και αρχίζαμε να αποδίδουμε λιγότερο, μια τιμωρητική αντιμετώπιση από τον εργοδότη μας θα μας βοηθούσε να διαχειριστούμε το άγχος; Μάλλον το αντίθετο.
Τι σημαίνει όμως αγχώδης σκύλος; Απεικονιστικές τεχνικές που εφαρμόστηκαν στους εγκεφάλους των ζώων έδειξαν σε κάποια από αυτά «δυσλειτουργίες στην αμυγδαλή και τον ιππόκαμπο, τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τη μνήμη και τα συναισθήματα, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αγχώδη συμπτώματα όπως ο φόβος και η μειωμένη ικανότητα εκπαίδευσης, όπως έχουμε παρατηρήσει και σε προηγούμενες έρευνες σε ανθρώπους».
Πώς θα αντιμετωπίσουμε λοιπόν έναν αγχώδη σκύλο; Για αρχή, ας συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό στη συμπεριφορά των ζώων, ενώ περιμένουμε μέχρι να έχουμε στα χέρια μας περισσότερες έρευνες – που, υποψιαζόμαστε, θα προτείνουν προσεγγίσεις παρόμοιες με εκείνες της διαχείρισης του ανθρώπινου άγχους.
