Οι άνθρωποι με τους οποίους συμβιώνουμε καθημερινά έχουν μεγάλο στην ψυχολογία και τη ζωή μας. Συχνά μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή υποστήριξης, είτε πρόκειται για συγγενείς είτε για φίλους.
«Ειδικότερα, οι οικογενειακοί δεσμοί προάγουν τις μακροχρόνιες σχέσεις και παρέχουν ένα πλαίσιο όπου οι δεσμοί αναπτύσσονται και, σε πολλές περιπτώσεις, ευδοκιμούν», σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Ευτυχία.
Συχνά, το να ζει κανείς μόνος του μπορεί να θεωρηθεί καλύτερο από το να ζει με άλλους, παρόλο που αυτό συνεπάγεται επιπλέον έξοδα. Το να ζει κανείς μόνος του μπορεί να θεωρηθεί, επίσης, ως πιο «ενήλικος και ανεξάρτητος τρόπος ζωής» ή ως ένδειξη επιτυχίας. Αυτή η κοσμοθεωρία, ωστόσο, δεν λαμβάνει υπόψη τις διαπροσωπικές σχέσεις, οι οποίες αποτελούν σημαντική πηγή ευημερίας και καλλιεργούνται εύκολα με το να μοιράζεστε το ίδιο σπίτι με κοντινά σας άτομα.
Η Παγκόσμια Έκθεση για την Ευτυχία ξεκίνησε το 2012 και έκτοτε έχει πραγματοποιήσει 80 εκδόσεις. Λαμβάνει δεδομένα από περισσότερες από 140 χώρες και συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με την ευτυχία. Όταν πρόκειται για τις πιο ευτυχισμένες χώρες στον κόσμο, η Φινλανδία βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην κορυφή της κατάταξης, ακολουθούμενη από τη Δανία και την Ισλανδία.
Η έκθεσή για το 2025 ήταν μοναδική, καθώς διερευνούσε και στοιχεία που αφορούσαν το μέγεθος της οικογένειας και του νοικοκυριού και πώς αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με την ευτυχία. Με βάση τα ευρήματα οι ερευνητές μπόρεσαν πράγματι να διαπιστώσουν ότι οι πιο ευτυχισμένες οικογένειες έχουν έναν πολύ συγκεκριμένο αριθμό κατοίκων.
Μάλιστα, μια μελέτη του Χάρβαρντ, που διήρκεσε πάνω από 80 χρόνια, διαπίστωσε ότι «οι στενές σχέσεις, περισσότερο από τα χρήματα ή τη φήμη, είναι αυτές που κρατούν τους ανθρώπους ευτυχισμένους σε όλη τους τη ζωή».
«Το εκπληκτικό εύρημα είναι ότι οι σχέσεις μας και το πόσο ευτυχισμένοι είμαστε στις σχέσεις μας έχουν ισχυρή επίδραση στην υγεία μας», δήλωσε ο Robert Waldinger, διευθυντής της μελέτης και ψυχίατρος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. «Η φροντίδα του σώματός είναι σημαντική, αλλά η φροντίδα των σχέσεών σας είναι επίσης σημαντική. Αυτό, νομίζω, είναι η αποκάλυψη».
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Ευτυχία, «σε μία οικογένεια που αποτελείται από περίπου τέσσερα μέλη εντοπίστηκαν υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας. Οι άνθρωποι σε αυτά τα νοικοκυριά απολαμβάνουν άφθονες και πολύ ικανοποιητικές σχέσεις».
Γιατί το 4 είναι ο μαγικός αριθμός;
«Υποθέτουμε ότι ένας μικρός αριθμός μελών σε μια οικογένεια μπορεί να περιορίσει τις συναισθηματικές συνδέσεις, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ευτυχία, ενώ ένας μεγάλος αριθμός μελών μπορεί να επιφέρει οικονομικά βάρη που επίσης απειλούν την ευημερία», αναφέρουν οι ειδικοί.
Με απλά λόγια, τα πολλά άτομα σε ένα σπίτι αυξάνουν το άγχος και τα οικονομικά βάρη, ενώ τα πολύ λίγα άτομα επηρεάζουν τη συνολική αίσθηση σύνδεσης και αυξάνουν τα συναισθήματα μοναξιάς.
Σύμφωνα και πάλι με την Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας οι κοινωνίες της Λατινικής Αμερικής που δίνουν έμφαση στην οικογένεια και συχνά έχουν παραπάνω των τριών μέλη, δηλώνουν πιο ευτυχισμένες.
«Ένα νοικοκυριό τεσσάρων ή πέντε ατόμων συχνά συνοδεύεται από ένα ενσωματωμένο δίκτυο συναισθηματικής και πρακτικής υποστήριξης», δήλωσε ο Spencer James, καθηγητής στη Σχολή Οικογενειακής Ζωής στο Πανεπιστήμιο Brigham Young στις ΗΠΑ. «Παρόλο που μπορεί να είναι πολυάσχολο, τα πολλά χέρια μπορούν να μοιραστούν τις ευθύνες, να ελαφρύνει ο ένας το φορτίο του άλλου και να καλλιεργήσουν την αίσθηση του ομαδικού πνεύματος».
Το μέσο μέγεθος των νοικοκυριών μειώνεται
Πάντως, σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Ευτυχία, το μέσο μέγεθος των νοικοκυριών έχει μειωθεί κατά περίπου 0,5 άτομα ανά δεκαετία. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς ο αριθμός των παιδιών που έχει μια τυπική οικογένεια είναι ο μισός από ό,τι ήταν παλαιότερα (4,84 το 1950 σε 2,23 το 2021). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η έκθεση για την ευτυχία ανέφερε συγκεκριμένα ότι δεν συνυπολόγισε τα νοικοκυριά χωρίς οικογενειακές σχέσεις – δηλαδή δεν συμπεριέλαβαν ενήλικες που ζουν με συγκάτοικους ως μέρος της έρευνας, οπότε αυτό δεν αναιρεί ότι και αυτοί οι δεσμοί μπορεί να είναι εξίσου σημαντικοί για τον καθορισμό της ευτυχίας.
