Αν περνάμε ώρες σκρολάροντας στα social media, ίσως υποφέρουμε από ό,τι περιγράφει η λέξη -ή, πιο σωστά, η φράση- της χρονιάς, σύμφωνα με το Λεξικό της Οξφόρδης: «brain rot» σημαίνει, μεταφορικά μιλώντας, να σαπίζει ο εγκέφαλός μας από τις υπερβολικά πολλές πληροφορίες χαμηλής ποιότητας με τις οποίες βομβαρδιζόμαστε online, ειδικά από τα social media. Η χρήση του όρου αυξήθηκε κατά 230% στο διάστημα 2023-2024.
Ο ψυχολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Andrew Przybylski, σχολίασε ότι η δημοτικότητά της αποτελεί «ένα σύμπτωμα της εποχής στην οποία ζούμε».
«Brain rot» σημαίνει, μεταφορικά μιλώντας, να σαπίζει ο εγκέφαλός μας από τις υπερβολικά πολλές πληροφορίες χαμηλής ποιότητας με τις οποίες βομβαρδιζόμαστε online, ειδικά από τα social media.
Στην πραγματικότητα ωστόσο ο όρος δεν είναι καινούριος: Προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Henry David Thoreau το 1854 στο βιβλίο του «Walden ή Η ζωή στο δάσος», όπου ασκεί κριτική στην τάση της κοινωνίας να απαξιώνει τις περίπλοκες ιδέες, παρουσιάζοντάς τη ως μέρος μιας γενικής παρακμής στη νοητική προσπάθεια. Όπως γράφει, συγκεκριμένα: «Η Αγγλία, ενώ πασχίζει να αντιμετωπίσει το σάπισμα της πατάτας δεν θα κάνει καμία προσπάθεια να θεραπεύσει το σάπισμα του εγκεφάλου – που κυριαρχεί τόσο ευρέως και καταστροφικά;».
Η φράση ωστόσο άρχισε να γίνεται δημοφιλής στις Γενιές Ζ και Α, όπου πλέον χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις συνέπειες της συστηματικής επαφής μας με περιεχόμενο χαμηλής ποιότητας και αξίας. Όπως διευκρινίζει βέβαια ο Dr. Przybylski: «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι υφίσταται το brain rot, αλλά περιγράφει την απουσία ικανοποίησής μας από τον διαδι9κτυακό κόσμο και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό τον όρο για να συνοψίσουμε το άγχος που έχουμε για τα social media».
Στην πραγματικότητα ο όρος δεν είναι καινούριος: Προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Henry David Thoreau το 1854 στο βιβλίο του «Walden ή Η ζωή στο δάσος», όπου ασκεί κριτική στην τάση της κοινωνίας να απαξιώνει τις περίπλοκες ιδέες, παρουσιάζοντάς τη ως μέρος μιας γενικής παρακμής στη νοητική προσπάθεια.
Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά που η Λέξη της Χρονιάς περιγράφει κάτι που συνδέεται με τον ψηφιακό κόσμο. Για την ακρίβεια, όπως είπε ο Casper Grathwohl, πρόεδρος του οργανισμού Oxford Languages, ανατρέχοντας στις Λέξεις της Χρονιάς των τελευταίων είκοσι χρόνων «βλέπουμε την όλο και μεγαλύτερη ανησυχία της κοινωνίας για τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η εικονική ζωή μας, για τον τρόπο που η κουλτούρα του διαδικτύου διεισδύει σε ό,τι είμαστε και ό,τι συζητάμε».
