19 μέρες πριν φύγει από τη ζωή ο Leonard Cohen, τον Νοέμβριο του 2016, κυκλοφόρησε το τελευταίο του album με τίτλο “You Want It Darker”. Μια δουλειά στην οποία είχε παραγωγό τον γιο του, Adam Cohen. “Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω για την μουσική, πρώτα για την μουσική του, που με παρασύρει σαν ένα αγόρι, στη συνέχεια για την ενθάρρυνση που μου έδωσε για να γράψω τη δική μου μουσική και τέλος στο προνόμιο που είχα να κάνω μαζί του μουσική” είχε γράψει ο Καναδός μουσικός αποχαιρετώντας τον πατέρα του.
Τρία χρόνια αργότερα, τον “ευχαρίστησε” με ένα νέο album που έχει τον τίτλο “Thanks for the dance”και κυκλοφορεί από τη Sony και την Panik Records. Πρόκειται για τραγούδια που πατέρας και γιος είχαν ξεκινήσει να δουλεύουν στον προηγούμενο δίσκο αλλά δεν κατάφεραν ποτέ να τελειώσουν. Με αυτή την αφορμή ο γιος του σπουδαίου τραγουδοποιού και ποιητή μιλάει στο Marie Claire για τον Leonard Cohen αλλά και για την κοινή τους αγάπη για την Ελλάδα.
Μιλάτε συνεχώς για την Ελλάδα, γνωρίζετε κάποιες ελληνικές λέξεις και παραδόσεις και φυσικά έχετε φίλους Έλληνες. Σε τι ποσοστό νιώθετε κι εσείς Έλληνας;
Με ρωτούν πολύ συχνά άνθρωποι που δεν με ξέρουν αν είμαι Έλληνας και άνθρωποι στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των επισκέψεών μου. Είναι από αυτά τα μικρά πράγματα που απολαμβάνω.
Υπάρχει μια συνεχής ομοιογενοποίηση του κόσμου αλλά οι Έλληνες έχουν χαρακτηριστικά -ο τρόπος που μιλάνε με τα χέρια και τα μάτια τους, η γλώσσα του σώματος, η ροπή στο δράμα, η ανοιχτωσιά στη χαρά και τη λύπη (σ.σ. σημειώνει εδώ και την ελληνική λέξη charmolypi)- που τιμώ και αξιοποιώ κι εγώ για να γίνομαι καλύτερος.
Όταν ζούσε ο πατέρας μου, συναντιόμασταν σε ένα ελληνικό εστιατόριο κάθε Παρασκευή και προσπαθούσαμε να χρησιμοποιούμε κάποιες ελληνικές προτάσεις κατά τη διάρκεια του γεύματος. Πάντα θυμόμασταν την σύνδεση των Cohen με αυτό το ιδιαίτερο για μας μέρος.
Ποια είναι τα συναισθήματά σας κάθε φορά που επισκέπτεστε την Ύδρα;
Η Ύδρα είναι η παιδική μου ηλικία, το πρώτο μου φιλί, το πρώτο μου τσιγάρο, ο πρώτος μου καυγάς, ο πρώτος μου φόβος ότι θα πνιγώ (σ.σ. στη θάλασσα), το πρώτο μου γυμνό μπάνιο, η πρώτη μου ντίσκο, οι πιο βαθιές και ζεστές αναμνήσεις μου από την οικογένεια και φαγητό και ήλιος και καλοκαίρι. Το σπίτι μας στην Ύδρα είναι ό,τι η Ακρόπολη για την Αθήνα: ένα σύμβολο του παρελθόντος μου, ιδιαίτερα συνδεδεμένο με τον πατέρα μου.
Θα βλέπατε τον εαυτό σας στο νησί μεγαλώνοντας;
Πάντα θα επιστρέφω στην Ύδρα, ακόμα και όταν οι θάλασσες μολυνθούν, τελειώσουν τα καύσιμα, ο αέρας σταματήσει να φυσά, ακόμα κι αν δε πηγαίνω σωματικά. Κουβαλάω την Ύδρα είναι μαζί μου, συνεχώς.
Το album “Thanks for the Dance” ήταν κάτι που σας ζήτησε ο πατέρας σας ήταν ένας τρόπος να πείτε για πρώτη φορά κάποια πράγματα σε εκείνον;
Δουλεύοντας με τον πατέρα μου στο τελευταίο του album, υπήρξαν πολλά τραγούδια που ξεκινήσαμε μαζί αλλά δεν καταφέραμε να τελειώσουμε. Είμαι πολύ τυχερός που με εμπιστευόταν και πριν μας αφήσει, μου ζήτησε να ολοκληρώσω ότι αρχίσαμε (αλλά δεν τελειώσαμε) μαζί. Το να δουλεύω πάνω στα τραγούδια του χωρίς εκείνον, ήταν ένας τρόπος να συνομιλώ συνεχώς μαζί του και να τον έχω παρέα.
Η απουσία του δεν ήταν μια επίπονη συνθήκη κατά την ηχογράφηση;
Συνομιλούσα μαζί του κατά την ηχογράφηση. Μου κρατούσε παρέα και με καθοδηγούσε.
Υπάρχει κάποιο κομμάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για εσάς;
Όλα τα κομμάτια είναι ξεχωριστά. Είναι σαν τοποθετημένα αντικείμενα μέσα σε ένα όμορφο δωμάτιο από κάποιον που αγαπούσες και θαύμαζες.
Υπήρξαν στιγμές που το όνομα Cohen ήταν ενόχληση;
Ναι, αλλά είναι κι ένα μετάλλιο τιμής.
Πώς περιγράφετε τον Leonard Cohen στον γιο σας, σαν σπουδαίο καλλιτέχνη ή σπουδαίο πατέρα;
Είμαι τυχερός που η δουλειά του τιμά τον παππού του γιου μου και έχει δυνατές και θετικές αναμνήσεις. Δεν χρειάζεται να τον μυθοποιήσω.
Θα θέλατε ο Cassius να ακολουθήσει τα βήματά σας στη μουσική βιομηχανία;
Ελπίζω ότι θα χαράξει το δικό του μονοπάτι και θα τα πάει καλύτερα από μένα στο να βρει τη δική του κλήση. Εγώ ξελογιάστηκα από μια μουσική βιομηχανία που πλέον δε υπάρχει. Το “ζουμί” στην εποχή μας είναι στους αθλητές, τους “μάγους” της τεχνολογίας, στους κορυφαίους σεφ και στους ήρωες του Instagram.
Υπάρχει μια θεατρική παράσταση στην Αθήνα που έχει εμπνευστεί από τα τραγούδια του Leonard Cohen. Ο πρωταγωνιστής της, Χρήστος Καπενής με τον οποίο μιλήσαμε πρόσφατα όταν έμαθε ότι θα κάνουμε συνέντευξη και σε εσάς μου ζήτησε να σας μεταφέρω την εξής ερώτηση: Ήταν ο Leonard παρών ως πατέρας παρόλα τα θέματα που είχε με τον δικό του πατέρα;
Δεν γνώρισα ποτέ κάποιον που να έχει έναν πατέρα περισσότερο παρών κατά τη διάρκεια της ζωής του αλλά και μετά!