Αν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που επιμελούνται συστηματικά το προφίλ τους στα social media, τότε βρίσκεστε ανάμεσα στο μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, μιας και από ότι φαίνεται το ίδιο ο περισσότερος κόσμος.
Αυτή η συνήθεια θα έπρεπε, σε έναν ιδανικό κόσμο, να περνά αδιάφορη ίσως να θεωρούνταν και λίγο θλιβερή. Όμως αυτή είναι η εποχή στην οποία ζούμε τώρα: η εποχή του ψηφιακού ναρκισσισμού. Όταν δεν βλέπουμε ή διαβάζουμε αναρτήσεις από διασημότητες και φίλους στα social media ξοδεύουμε το χρόνο μας επιμελούμενοι την online persona που έχουμε επιδέξια δημιουργήσει για την εικόνα μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αυτό που παλαιότερα θεωρούνταν ως ναρκισσιστική, μάταιη και εγωκεντρική συμπεριφορά είναι τώρα μια “φυσιολογική” πραγματικότητα καθώς θεωρείται πλέον “κανονικό” να εκθέτουμε τις υπερ του δέοντος επεξεργασμένες εκδοχές του εαυτού και της καθημερινότητάς μας. Αυτό μάλιστα συμβαίνει σε τέτοιο βαθμό ώστε η εξειδανικευμένη εικόνα μας να μας δημιουργεί μια τάση εξάρτησης κάνοντάς μας να λατρεύουμε εμμονικά τον εαυτό μας δίχως να το αντιλαμβανόμαστε.
Σύμφωνα με τον Δρ. Aboujaoude, η persona μας στα social media, είναι εμείς, αλλά όχι ακριβώς αυτό που είμαστε στην πραγματικότητα, καθώς ο εαυτός μας στο διαδίκτυο φαίνεται πιο σεξι, πιο υγιής και δροσερός επειδή υποτιθέμενα ζει την τέλεια ζωή κάνοντάς μας να λαχταράμε να συνεχίζουμε να διατηρούμε αυτή την εντύπωση εικονικά.
Φυσικά, η ματαιοδοξία αυτή καθεαυτή δεν είναι τίποτε καινούργιο όμως η διαφορά με τη σήμερον ημέρα είναι ότι τώρα ο ναρκισσισμός έχει αρχίσει και περνά στις συνειδήσεις των ανθρώπων ως κάτι κοινωνικά αποδεκτό και φυσιολογικό. Για να δημοσιευθεί μια φωτογραφία σας στα social media, θα έχει προηγουμένως κοπεί, φιλτραριστεί και επεξεργαστεί αποσπώντας σημαντικό κομμάτι του χρόνου σας, αναμένοντας στην πορεία τα εύσημα για ένα μη ρεαλιστικό περιεχόμενο το οποίο δημουργήσαμε για τον εαυτό μας.
Αυτό φυσικά, έχει μια απολύτως λογική εξήγηση η οποία είναι ότι πάντα οι άνθρωποι αναζητούν την κοινωνική αποδοχή αφού η επιβεβαίωση από τον κοινωνικό μας κύκλο προκαλεί ένα αίσθημα ανακούφισης. Επομένως, αυτό που καταλήγουμε να δείχνουμε στον κόσμο είναι η εκδοχή του εαυτού μας που μας αρέσει περισσότερο, και όχι η πλήρης εικόνα του ποιοι είμαστε.
Έχοντας παραλείψει να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας την πραγματική μας εικόνα, επαναπροσδιορίζουμε και αναμορφώνουμε την persona μας σε μία που να μας δημιουργεί το αίσθημα της υπερηφάνειας. Κι ενώ αυτή η “αθώα” εξαπάτηση στον πραγματικό κόσμο μπορεί να σας φέρει σε μπελάδες, όσον αφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αποδεκτό και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να σας αποφέρει και φήμη.
Ο εθισμός στην τέλεια persona μας στα social media έχει επιστημονική εξήγηση. Θα έχετε παρατηρήσει τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματά σας κάθε φορά που μια φωτογραφία σας χαίρει της αποδοχής των διαδικτυακών σας φίλων και όταν μια άλλη δεν φαίνεται να αρέσει τόσο πολύ. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όπως ακριβώς σε κάθε εθισμό, όσο πιο γρήγορα φτάνει στον εγκέφαλό μας η ουσία-πληροφορία τόσο πιο έντονος είναι ο εθισμός. Φανταστείτε τι συμβαίνει με τα social media που η αντίδραση του κοινού είναι στιγμιαία και λαμβάνετε την εθιστική επικύρωση από τον κοινωνικό σας κύκλο σε δευτερόλεπτα.
Φυσικά, όλη αυτή η εμμονή με τον εαυτό μας είναι μακριά από αυτό που θα λεγαμε υγιές και ιδανικό και μάλιστα ελοχεύει και διάφορους κινδύνους. Όταν στο τέλος πιστεύουμε και η ίδιοι ότι η persona μας είναι η πραγματική τότε κάθε φορά που συμβαίνει οποιοδήποτε γεγονός που μας θυμίζει την πραγματικότητα, τότε τα συναισθήματα που βιώνει το άτομο είναι ακραία απαξιωτικά για τον εαυτό του. Αυτό οδηγεί σε συναισθήματα του άγχους και κατάθλιψης ενώ υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθούμε να ζούμε σε μια αέναη κατάσταση νοσταλγίας του ιδανικού εαυτού, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμη βαθύτερα στην κατάθλιψη.
Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να σταματήσουμε τη χρήση των social media. Αντιθέτως, καθώς ζούμε σε μια εποχή που έχει μετατρέψει την αξία του ανθρώπου σε μια ανταγωνιστική, μετρήσιμη μονάδα δηλαδή αυτή των likes, η σωστή εικόνα στα social media σας, αποτελεί επένδυση στον εαυτό σας. Χρησιμοποιώντας όμως τα social media με μια πιο ισορροπημένη νοοτροπία, μπορεί να σας βοηθήσει να πετύχετε το σκοπό σας χωρίς να έχετε ψυχολογικές απώλειες. Άλλωστε το πιο σημαντικό είναι σύμφωνα με τους ειδικούς, να εστιάζουμε σε αυτό που έχει πραγματικά σημασία: το τώρα, αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή γύρω μας, στην πραγματική ζωή.
