Πιθανόν να πρόκειται περί υπερβολής, στο κάτω-κάτω τα αριστουργήματα της κλασικής λογοτεχνίας, όπως Ρωμαίος και Ιουλιέτα και Ανεμοδαρμένα ύψη, δεν αφηγούνται την ιστορία δυο φιλενάδων από το Δημοτικό που επειδή σταμάτησαν να κάνουν παρέα μετά το Λύκειο αυτοκτόνησαν με εξωφρενικά κακό συγχρονισμό ή βρυκολάκιασαν πριν πεθάνουν σαν τον Χίθκλιφ από τη στενοχώρια της απόρριψης. Καλώς ή κακώς, οι ερωτικοί χωρισμοί έχουν ειδικό -εννιά φορά στις δέκα βλακωδώς μεγάλο- βάρος. Το να χωρίσεις από μια φίλη είναι μεν επίπονο, αλλά επιφέρει λιγότερο έως καθόλου υπερθέαμα σε συνάλλαγμα θρήνου (δάκρυα, απομόνωση, κούρεμα καρέ που θα μετανιώσεις εντός 48ωρου, φόρμες, πολύ κλάμερ, παράταιρες κάλτσες). Παρ’ όλα αυτά, όταν η φιλία που τελειώνει είναι σημαντική είναι ένας χωρισμός που θυμάσαι για καιρό συνήθως με το είδος της ανάμνησης που φέρνει σφίξιμο στο στομάχι ακόμα και αν ήταν αναπόφευκτος. Γιατί οι καλοί φίλοι δεν πρέπει να χωρίζουν ποτέ, σωστά;
Λάθος. Γιατί οι καλοί φίλοι είναι ευλογία. Πρέπει να σε κάνουν πάντα να νιώθεις άνετα με τον εαυτό σου, να είναι σύντροφοι ζωής, να θέλουν το καλό σου, να είναι θετικοί, να σε αγαπούν – και όλα αυτά να είναι αμοιβαία. Δυστυχώς, όλα τα παραπάνω δεν είναι de facto ισόβια χαρακτηριστικά. Οι άνθρωποι αλλάζουν, τα αισθήματα και η συμπεριφορά τους επίσης και δυο καλοί φίλοι μπορούν κάλλιστα να σταματήσουν να είναι κολλητοί, και -αν δεν πρόκειται για άτομα στην προεφηβεία- αυτό να μην είναι το τέλος του κόσμου.
Τις περισσότερες φορές, ο φιλικός χωρισμός έρχεται μόνος του και είναι η καλύτερη, η συναινετική εκδοχή του συγκεκριμένου διαζυγίου. Η ζωή σάς τραβά σε διαφορετικές κατευθύνσεις, δεν είστε πια 11 ετών, έχετε μετακομίσει μακριά, μία από τις δυο σας γέννησε ένα από αυτά τα εγωιστικά μωρά που δεν επιτρέπουν στη μαμά να βγαίνει για ποτάρες μέχρι τις 5 το πρωί και να μιλάει στο τηλέφωνο με την κολλητή της την ώρα που αυτό φτιάχνει μια τούρτα από πλαστελίνη και lego και την τρώει. Τα επαγγελματικά ωράρια είναι αντίθετα, οι υποχρεώσεις το ίδιο και χωρίς να το καταλάβεις -τσουπ- έχει περάσει ένας χρόνος από την τελευταία φορά που είδες τη φίλη σου από τη σχολή. Ο χωρισμός είναι βελούδινος, κυρίως επειδή έχει το μικρότερο φορτίο ενοχών, και σε έναν κόσμο που σου δημιουργεί τύψεις επειδή δεν έκανες like προτού κοινοποιήσεις κάτι που ανέβασε κάποιος στο Facebook, οτιδήποτε δυσάρεστο έρχεται χωρίς επιπρόσθετο συναισθηματικό βάρος είναι σχεδόν ευπρόσδεκτο, ακόμα και το τέλος μιας παλιάς φιλίας που ήρθε απαλά και πιθανότατα αμοιβαία. Ή μήπως φαντάζεται κανείς ότι για το έτερο μέλος μιας φιλίας που ξεφτίζει είναι ιδιαίτερα διασκεδαστικό να κάνει θλιβερές προσπάθειες να τη διατηρήσει διασωληνωμένη;
Οσο και να μη θέλουμε να το παραδεχθούμε, οι περισσότερες φιλίες είναι συγκυριακές, δημιουργήματα μιας κοινής περίστασης, είτε αυτό είναι μια σχολή, είτε μια δουλειά, είτε μια σεζόν που βρεθήκατε ταυτόχρονα χωρισμένες και γίνατε η μία ο μπαλαντέρ συνοδός/ εξομολόγος/συνέταιρος stalker του πρώην της άλλης. Οταν αυτή η κοινή παράμετρος χαθεί, η φυγόκεντρος της καθημερινότητας μπορεί να σας απομακρύνει και δεν φταίει κανείς. Μια πρόσκαιρη φιλική σχέση δεν είναι ψεύτικη, απλώς δεν ήταν για πάντα και άσχετα με το τι λένε οι θεωρητικοί της ρομαντικής θεωρίας που θέλει τις αληθινές φιλίες να είναι αιώνιες, έχει συμβεί σε όλους και δεν γίνεται να είμαστε όλοι καθάρματα.
Η πιο δύσκολη εκδοχή του φιλικού χωρισμού είναι αυτή που προκύπτει μετά από ξεσκαρτάρισμα και τη συνειδητοποίηση ότι η παρέα με έναν συγκεκριμένο άνθρωπο σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο ωραία με τον εαυτό σου όσο και το να ζυγίζεσαι με τα παπούτσια μόλις έχεις φάει, μετά τα Χριστούγεννα, όταν έχεις περίοδο, μαζί με τον καναπέ. Αλλά είναι υγιές να βγάζεις από τη ζωή σου μια φιλία που στο λεξιλόγιο της ψυχολογίας κομμωτηρίου λέγεται «τοξική», και στο λεξιλόγιο των κανονικών ανθρώπων μάλλον «ατυχής συσχετισμός». Μια φίλη που είναι μονίμως επικριτική για τα ρούχα, το βάρος, το σύντροφό σου, τα πάντα, δεν είναι καλή παρέα παρά μόνο για τον εαυτό της, σε αντίθεση με μια φίλη που είναι διαρκώς κακόκεφη, ειρωνική και απαισιόδοξη, που δεν είναι υγιής παρέα ούτε για τα κατοικίδιά της. Ομοίως, κάποια που δεν έχει ποτέ χρόνο για να σε συναντήσει εκτός αν είσαι «στο δρόμο μου» ή είναι πιο ανταγωνιστική από τον Μάικλ Τζόρνταν, δεν ενσαρκώνει ακριβώς την έννοια της φιλίας που θέλεις να έχεις αν δεν αντιμετωπίζεις από μόνη σου κάποιο ζήτημα αυτοεκτίμησης. Επίσης, μια κουραστική, drama queen, εγωκεντρική φίλη που έχει διαρκώς προβλήματα για τα οποία πρέπει να συζητάτε αποκλειστικά και βασανιστικά επί ώρες, που γίνονται μήνες και μετά χρόνια είναι μια φίλη που εύκολα και χωρίς τύψεις μπαίνει στη λίστα των πρώην – εκτός αν συμφωνήσει να σου δίνει δέκα ευρώ για κάθε φορά που αναφέρεται στον πρώην, τον νυν, τους συναδέλφους ή τη μητέρα της, οπότε προκύπτει τουλάχιστον το κίνητρο να κερδίσεις μια περιουσία. Οχι, δεν είναι καθόλου κακό να απομακρύνεσαι και τελικά να τελειώνεις μια φιλία που δεν λειτουργεί. Αν, όπως λένε, για λόγους (πέρα από τους πρακτικούς) καρμικής ελάφρυνσης πρέπει να ξεκαθαρίζουμε την ντουλάπα μας και να αποχωριζόμαστε τα παλιά που έχουμε να φορέσουμε χρόνια για να κάνουμε χώρο για το «καινούριο», πού το παράξενο να κάνουμε το ίδιο με τις σχέσεις; Είναι εν ολίγοις εξαγνιστικό και καλό feng shui να απαλλαγείς από ένα ακριβό παντελόνι που είχες πληρώσει σε δραχμές, στα μπατζάκια του οποίου χωράει πλέον μόνο το χέρι σου μέχρι τον αγκώνα, αλλά Θεός φυλάξοι αν σταματήσεις να κάνεις παρέα με τη φίλη που σου τηλεφώνησε μετά από δυο μήνες για να σε βρίσει που δεν την παίρνεις εσύ τηλέφωνο;
Φυσικά, φιλίες που επέζησαν και μετά τη συγκυρία του κοινού παρονομαστή υπάρχουν. Δεν είναι εξαίρεση ούτε κανόνας, αλλά μάλλον ένα καλό παράδειγμα, η απόδειξη ότι κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να ενηλικιωθούν μαζί με τις σχέσεις τους, προσαρμόζοντάς τις σε συνθήκες και απαιτήσεις, κυρίως χρόνου, που διαρκώς αλλάζουν. Για τους υπόλοιπους, υπάρχει το φιλικό διαζύγιο που ευτυχώς τις περισσότερες φορές είναι περισσότερο συναινετικό απ’ όσο νομίζουμε.
