Ήρθαν, γδύθηκε, έφυγαν. Τα φετινά βραβεία Grammys επισκιάστηκαν από τη σύντομη εμφάνιση του ζευγαριού Ye (του γνωστού σε όλους μας, Kanye West) και Bianca Censori, η δεύτερη έδωσε ένα strip show υπό τις οδηγίες του και αμέσως μετά συνοδεύτηκαν από την Ασφάλεια εκτός χώρου.

Ας παραβλέψουμε το γεγονός πως η εμφάνιση είναι αρχικά παράνομη, καθώς ό,τι ισχύει εδώ για την προσβολή της δημοσίας αιδούς ισχύει πάνω – κάτω και για την Καλιφόρνια (σύμφωνα με τον 314 του Ποινικού τους Κώδικα ορίζεται ως παράνομη η έκθεση του γυμνού σώματος ή των γεννητικών οργάνων μπροστά σε οποιονδήποτε μπορεί να ενοχληθεί ή να προσβληθεί από αυτό), ας παραβλέψουμε ακόμα και το γεγονός πώς τα βραβεία Grammy αφορούν σε μεγάλο βαθμό ένα ανήλικο κοινό και ας σταθούμε για λίγο στο πώς μας κάνει να αισθανόμαστε το θέαμα. Πολλοί είναι εκείνοι που στα social media γράφουν “αηδία”, “ντροπή” και “αποστροφή”, συνοδεύοντάς τα από τα κατάλληλα εμότζι. Προσωπικά, θα έλεγα μάλλον αμηχανία.  

Δεν βλέπω μια γυναίκα να εξασκεί το δικαίωμά της να αποκαλύπτει μέρη του κορμιού της και να προκαλεί συζήτηση κατά το δοκούν.

Έχοντας στην πλάτη μου χρόνια ιδιωτικών, δημόσιων ακόμη και τηλεοπτικών “καυγάδων”, κατά τους οποίους υπερασπίζομαι το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να φορά ό,τι επιθυμεί, όποτε το επιθυμεί, εφόσον αυτό δεν αντιβαίνει τους νόμους του κράτους και τους κανόνες που ορίζει η κοινή λογική και η ορθή ενδυματολογική συμπεριφορά (π.χ. μαγιό σε επαγγελματικό χώρο που δεν είναι κολυμβητήριο ή παραλία) γνωρίζω στα σίγουρα πως η αμηχανία μου δεν προέρχεται από κατάλοιπα σεμνοτυφίας ή εσωτερικευμένου μισογυνισμού. Ξέρω στα σίγουρα, επίσης, πως δεν προέρχεται από το σοκ της ξαφνικής έκθεσης στην γυμνή σάρκα (υπάρχει, αλήθεια, κανένας εκεί έξω που ακόμη σοκάρεται από την γυμνή σάρκα;). Οπότε γιατί το θέαμα (με) ενοχλεί; Καταλήγω πως με ενοχλεί η δυσκολία κατανόησής του. Δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς βλέπω.

Ξέρω με βεβαιότητα τι δεν βλέπω: Δεν βλέπω μια γυναίκα να εξασκεί το δικαίωμά της να αποκαλύπτει μέρη του κορμιού της και να προκαλεί συζήτηση κατά το δοκούν. Δεν βλέπω την Jane Birkin με διάφανο μαύρο φόρεμα στην πρεμιέρα του Slogan το 1969, δεν βλέπω την Cher στο Met Gala του 1974, δεν βλέπω την Kate Moss με διάφανα slip dresses στα 90s. Δεν βλέπω την Madonna, ούτε την Rihanna, ούτε καμία από τις υπόλοιπες γυναίκες που μπορώ να θυμηθώ να έχουν φορέσει περήφανα την γύμνια τους και να περπατούν στα κόκκινα χαλιά ή να σαρώνουν τη σκηνή εκπέμποντας αυτοπεποίθηση μεγατόνων. Στο πρόσωπο της Bianca Censori δεν βλέπω καν μια γυναίκα που της ανήκει η γύμνια της. Η γύμνια της μοιάζει να ανήκει σε κάποιον άλλο.

Και όχι, για να προλάβω όποιον σκεφτεί πως αυτό συμβαίνει απλά επειδή συνοδεύεται, δεν είναι η πρώτη φορά που κάποια εμφανίζεται (σχεδόν) γυμνή στο πλαι του συντρόφου της. Κάποιοι ίσως θυμούνται την Rose McGowan να ποζάρει χαμογελαστή και απαστράπτουσα φορώντας ένα λαμπερό διάφανο φόρεμα στο πλευρό του Marilyn Manson στα MTV VMAs του 1998. Χρόνια αργότερα – και ούσα και η ίδια κινητήριος δύναμη του #MeToo – εξήγησε πως η εμφάνισή της σε εκείνα τα βραβεία ήταν ένα σχόλιο – ευθεία βολή ενάντια στην αντικειμενοποίηση των γυναικών.

«Ήταν η πρώτη μου δημόσια εμφάνιση μετά την σεξουαλικη επίθεση», λέει αναφερόμενη στον βιασμό της το 1997 από τον Harvey Weinstein. «Ένιωθα πως λέω “Α, Χόλιγουντ, θες ένα σώμα να καταναλώσεις και να πετάξεις; Σου έχω ένα”».

Σε αντίθεση με όλες τις παραπάνω, η Censori μοιάζει να είναι μια γυναίκα χωρίς καθόλου φωνή. Θα έλυνε πολλές απορίες μας αν η ίδια (σημειωτέον, αρχιτέκτονας στο επάγγελμα) έδινε συνεντεύξεις, απαντούσε σε ερωτήσεις ή έστω επικοινωνούσε με τον έξω κόσμο μέσω social media, εκθέτοντας τις ιδέες, τις πεποιθήσεις της, την αισθητική της η οποιαδήποτε άλλη πτυχή της προσωπικότητάς της η ίδια επιθυμεί, με την ίδια άνεση που εκθέτει το σώμα της στο φωτογραφικό φακό. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συμβαίνει.

Η Censori την Κυριακή έμοιαζε να μην έχει άποψη ή συναίσθημα για αυτό το οποίο συμβαίνει, αλλά να υπακούει σε υποδείξεις για το πώς πρέπει να σταθεί, να φερθεί και να γδυθεί.

Ο Kanye West, ο οποίος έχει διαγνωστεί με προβλήματα ψυχικής υγείας και απασχολεί συχνά την δημοσιότητα για όλους τους λάθος λόγους – από αντισημιτικές επιθέσεις μέχρι τις πιο πρόσφατες καταγγελίες σεξουαλικής επίθεσης προς την πρώην βοηθό του, Lauren Pisciotta (η οποία κατέθεσε αγωγή, σύμφωνα με την οποία ναρκώθηκε και κακοποιήθηκε σεξουαλικά κατά τη διάρκεια ενός studio session που συνδιοργάνωσε με τον Sean “Diddy” Combs), δεν είναι πρωτάρης στην ενδυματολογική παρεμβατικότητα στις συζύγους του.

Η Kim Kardashian (στην οποία μοιάζει ανατριχιαστικα πολύ η Censori) είχε πολλές φορές παραπονεθεί για το πώς της ζητούσε να ντύνεται πιο σεμνά και σε κάποιες περιπτώσεις άνοιγε της ντουλάπα της και πετούσε ρούχα της που δεν συμφωνούσαν με την αισθητική του. Στην περίπτωση της Censori ενθαρρύνεται το ακραίο και προκλητικό ντύσιμο/ γδύσιμο, αλλά μήπως δεν κοιτάζουμε απλά την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος;  

Πολλοί σπεύδουν να υποθέσουν πως ίσως το ζευγάρι απλώς συμφωνεί στιλιστικά, αλλά φωτογραφίες της Censori από το πρόσφατο παρελθόν της φανερώνουν πως ήταν μια «κανονική» κοπέλα, με μάλλον mainstream ενδυματολογικές επιλογές. Σαν σεξουαλικοποιημένη μαριονέτα, η Censori την Κυριακή έμοιαζε να μην έχει άποψη ή συναίσθημα για αυτό το οποίο συμβαίνει, αλλά να υπακούει σε υποδείξεις για το πώς πρέπει να σταθεί, να φερθεί και να γδυθεί – κι αυτό δεν βρίσκεται στον αντίποδα της ελευθερίας έκφρασης του ατόμου που τόσο υπερασπιζόμαστε κάθε φορά που μια γυναίκα κάνει μια αμφιλεγόμενη δημόσια εμφάνιση, τότε τι; Από την άλλη, η Censori είναι «μεγάλη γυναίκα» και «υπεύθυνη για τον εαυτό της» και εφόσον δεν έχουμε οποιαδήποτε απόδειξη για το αντίθετο, οποιαδήποτε περαιτέρω ενασχόληση με το θέμα, φλερτάρει με alt right νοοτροπίες, και σε καμία περίπτωση δεν το θέλουμε αυτό.

@cbsmornings Kanye West & Bianca Censori arrive on the #Grammys ♬ original sound – CBS Mornings

Εξετάζω λοιπόν το επόμενο ενδεχόμενο, η αμηχανία μέσα μου να προέρχεται από την αδυναμία μου να συλλάβω ένα είδος παραστατικής τέχνης, που ο ίδιος ο Kanye West, αυτοαποκαλούμενος κατά καιρούς «θεός, «βασιλιάς» και άλλα μετριοπαθή, χρόνια τώρα διατείνεται πως δημιουργεί. Ίσως να είναι ένα είδος τέχνης, το οποίο συνυπογράφουν καλλιτεχνικά οι δυο τους ή, έστω, δημιουργεί εκείνος και εκείνη αναμβάνει χρέη μούσας ή ζωντανού γλυπτού. Ίσως η ιστορία της τέχνης και της ποπ κουλτούρας μελλοντικά τον δικαιώσει. Ίσως λοιπόν, παράλληλα με αυτό που βλέπουμε, αυτό που δεν βλέπουμε, να είναι μια σύμβαση εργασίας.

Η Censori είναι ούτως ή άλλως -εκτός από σύζυγος- υπάλληλος του Kanye West – σύμφωνα με το Linkedin είναι Head of Arcitecture στην εταιρία του, Yeezy, όποτε δεν αποκλείεται να υπάρχει ένα μεταξύ τους συμβόλαιο με όρους για το πως η συγκεκριμένη εργαζόμενη οφείλει να ντύνεται (ή όχι) και να μιλάει (ή όχι). Εγείρονται ερωτήματα για το κατά πόσο οι όροι ενός τέτοιου συμβολαίου θα θεωρούνταν καταχρηστικοί ή όχι: είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια αγαθό προς πώληση; Μπορεί να θίξει η εκάστοτε “στολή εργασίας” την ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Αν ένας εργαζόμενος συναινεί σε όλους τους όρους, οι όροι υπόκεινται στην ελεύθερη βούληση του εκάστοτε εργοδότη; Η κοινή γνώμη, απ’ όσο θυμάμαι, δεν είχε σύμπνοια σε αυτά τα εργασιακά θέματα το καλοκαίρι του 2023, όταν απασχόλησε τη δημοσιότητα ο σερβιτόρος στην Ρόδο που καθημερινά κολυμπούσε με τα ρούχα μέχρι τον λαιμό για να πηγαινοφέρνει δίσκους με καφέδες σε τουρίστες.

Διατηρώ το δικαίωμα να στέκομαι μουδιασμένη μπροστά σε έναν ισχυρό άντρα που περιφέρει σαν ζώο σε τσίρκο μια νεαρή γυναίκα, ενθαρρύνοντάς την να εκθέσει τα γεννητικά της όργανα σε όλο τον πλανήτη

Αρκετοί τότε, όπως και τώρα, στην περίπτωση της Censori, υποστήριξαν πως αφού δεν έχει πρόβλημα με αυτή τη συνθήκη ο ίδιος ο υπάλληλος, εμάς δεν μας πέφτει λόγος. Νομικά δεν επιτρέπεται να αγοράσεις έναν άνθρωπο. Επιτρέπεται όμως να αγοράσεις την δημόσια εικόνα του, τον δημόσιο λόγο του, τις ενδυματολογικές επιλογές του και οτιδήποτε άλλο απαρτίζει την προσωπικότητα του;

Είτε πρόκειται για μια συναινετική αρτ περφόρμανς δημοσίου εξευτελισμού της έναντι οικονομικού ανταλλάγματος, είτε για μια ενήλικη ερωτική σχέση, όπου εκείνη έχει οικειοθελώς παραχωρήσει το manual του εαυτού της στον West, η Bianca Censori δεν φαίνεται να βρίσκεται σε μια σχέση ισοτιμίας, αλληλοσεβασμού και αγάπης. Όχι, δεν μοιάζει με κανένα τρόπο να ζητά βοήθεια (μου ανέβαινε το αίμα στο κεφάλι χθες που διάβαζα ξένα άρθρα που έγραφαν, χιουμοριστικά, “Bianca, αν θες βοήθεια, ανοιγόκλεισε τα βλέφαρά σου” – συγχωρέστε μου το να μην το βρίσκω καθόλου αστείο), αλλά απ’ όσο ξέρω, τα περισσότερα θύματα χειραγώγησης, συναισθηματικής κακοποίησης και ψυχολογικής βίας δεν ζητούσαν, μέχρι να ζητήσουν.

Οι βρετανοί λένε, “if it looks like a duck and it quacks like a duck, then it’s probably a duck” (αν μοιάζει με πάπια και κάνει κουακ, μάλλον είναι πάπια). Μέχρι λοιπόν να ξεκαθαρίσει το τοπίο του τι ακριβώς είναι αυτό που είδαμε το βράδυ της Κυριακής, διατηρώ το δικαίωμα να στέκομαι μουδιασμένη μπροστά σε έναν ισχυρό άντρα που περιφέρει σαν ζώο σε τσίρκο μια νεαρή γυναίκα, ενθαρρύνοντάς την να εκθέσει τα γεννητικά της όργανα σε όλο τον πλανήτη.

Advertisement - Continue Reading Below
Advertisement - Continue Reading Below