Η έννοια του «retail therapy» – η ιδέα ότι τα ψώνια μπορούν να λειτουργήσουν ως μέσο ψυχολογικής ανακούφισης – δεν είναι καινούργια. Πολλοί από εμάς έχουμε νιώσει τη στιγμιαία ικανοποίηση που συνοδεύει μια νέα αγορά, είτε πρόκειται για ένα ρούχο που λατρέψαμε, είτε για ένα αντικείμενο που μας έκανε να νιώσουμε όμορφα. Αλλά τι λένε οι επιστήμονες; Μπορεί πραγματικά το shopping να μας κάνει ευτυχισμένους ή είναι απλώς μια προσωρινή απόδραση από την καθημερινότητα;
Σύμφωνα με μελέτη του Cleveland Clinic Health, η πράξη του shopping ενεργοποιεί χημικές ουσίες στον εγκέφαλο που σχετίζονται με τη χαρά και την επιβράβευση, όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και οι ενδορφίνες. Αυτές οι ουσίες δημιουργούν ένα αίσθημα ευφορίας και ελέγχου, προσφέροντας μια μικρή ψυχολογική ανάταση.
Η περιήγηση σε καταστήματα – είτε φυσικά είτε online – δεν είναι απλώς μια καταναλωτική συνήθεια, αλλά μια διαδικασία που μπορεί να λειτουργήσει ως ένας τρόπος διαφυγής από την πίεση της καθημερινότητας. Η αίσθηση της επιλογής και της αυτονομίας, καθώς και η προσμονή της απόκτησης ενός νέου αντικειμένου, μπορούν να μας δώσουν μια στιγμιαία αίσθηση χαράς.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ωστόσο, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η χαρά από το retail therapy δεν διαρκεί για πάντα. Η ίδια μελέτη αποκαλύπτει ότι το θετικό συναίσθημα που προκύπτει από τα ψώνια μπορεί να κρατήσει από λίγες ώρες έως μερικές ημέρες, αλλά σπάνια έχει μόνιμη επίδραση στην ψυχολογία μας. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν συχνά στο shopping ως μέσο εκτόνωσης – δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος όπου η χαρά της αγοράς φθίνει, οδηγώντας μας στην ανάγκη για περισσότερες αγορές.
Με λίγα λόγια, το shopping μπορεί να αποτελέσει μια θετική και απολαυστική εμπειρία, αρκεί να γίνεται με συνειδητό τρόπο. Αντί να λειτουργεί ως μια παρορμητική κίνηση διαφυγής, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να αναβαθμίσουμε την καθημερινότητά μας με αγορές που μας προσφέρουν πραγματική αξία και ικανοποίηση.
Μερικές πρακτικές συμβουλές για να αξιοποιήσετε το retail therapy χωρίς ενοχές:
Κάντε λίστες: Αγοράστε πράγματα που πραγματικά χρειάζεστε ή που θα βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής σας. Άλλωστε διανύουμε την εποχή του YONO.
Δώστε έμφαση στην εμπειρία: Το να περιηγηθείτε σε ένα όμορφο κατάστημα ή να επιλέξετε προϊόντα με προσοχή μπορεί να είναι εξίσου ικανοποιητικό με την ίδια την αγορά.
Αποφύγετε τις παρορμητικές αγορές: Αν νιώθετε ότι ψωνίζετε για να καλύψετε συναισθηματικά κενά, δοκιμάστε εναλλακτικούς τρόπους χαλάρωσης, όπως μια βόλτα ή μια δημιουργική δραστηριότητα.
Επενδύστε σε εμπειρίες: Αντί να αγοράζετε υλικά αγαθά, μπορείτε να επιλέξετε να επενδύσετε σε εμπειρίες, όπως ένα ταξίδι ή ένα δείπνο με αγαπημένα πρόσωπα, που θα σας προσφέρουν μακροχρόνια χαρά.
Το retail therapy δεν είναι μύθος, αλλά μια πραγματική ψυχολογική διαδικασία που μπορεί να χαρίσει σε πολλούς από εμάς, έστω και μία μικρή στιγμή ευτυχίας.
