Από χαμένες κατσίκες έως συμβουλές για την υγεία ένας ραδιοφωνικός σταθμός δίνει φωνή στην αγροτική Ινδία.
Είναι η φωνή της Masanagari Narsamma, μιας 45χρονης γυναίκας Dalit, η οποία έχει περάσει τις τελευταίες δύο δεκαετίες μεταμορφώνοντας τις ζωές των γυναικών, των αγροτών και των παιδιών στα κοντινά χωριά.
«Αυτό είναι το όπλο μας», λέει, κρατώντας το μικρόφωνο του ραδιοφωνικού σταθμού. «Με αυτό, λέμε την αλήθεια μας».
Η Narsamma, την οποία η κοινότητά της αποκαλεί χαϊδευτικά «Στρατηγό» για την ισχυρή ηγετική της ικανότητα και την ακλόνητη αποφασιστικότητά της, δεν είναι μόνη της σε αυτή την αποστολή. Στο πλευρό της βρίσκεται η 44χρονη Algole Narsamma, συνάδελφος και έμπιστη φίλη της.
Με την υποστήριξη της Deccan Development Society (DDS), μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που εργάζεται με γυναίκες της υπαίθρου, το δίδυμο – και οι δύο απόφοιτες λυκείου χωρίς επίσημη εκπαίδευση στα μέσα ενημέρωσης ή στις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές – έχει δημιουργήσει αυτό που έχει γίνει ακρογωνιαίος λίθος της κοινότητάς τους, τον ραδιοφωνικό σταθμό, Sangham Radio, που πήρε το όνομά του από τις συλλογικότητες στις αγροτικές περιοχές.
Το Sangham Radio ιδρύθηκε το 2008 στο χωριό Machnoor, 115 χλμ. βορειοδυτικά της Hyderabad, μεγάλης πόλης της Ινδίας, ως ο πρώτος κοινοτικός ραδιοφωνικός σταθμός της Ινδίας που λειτουργεί αποκλειστικά από γυναίκες Dalit – ιστορικά οι πιο καταπιεσμένες και περιθωριοποιημένες κοινότητες στην Ινδία (άνθρωποι της κατώτερης κάστας) – και δημιουργεί προγράμματα που βρίσκουν βαθιά απήχηση στους ακροατές τους.
«Μιλάμε για τα πάντα – από τις τεχνικές καλλιέργειας μέχρι τα δικαιώματα των γυναικών, από την τοπική λαογραφία μέχρι συμβουλές για την υγεία», είπε η Algole στον Guardian, που ανέδειξε το θέμα, ενώ η Narsamma πρόσθεσε: «Μιλάμε επειδή γνωρίζουμε τις ζωές των ανθρώπων μας. Ζούμε τους αγώνες τους».
From missing goats to health tips: how a female-run radio station is giving rural India a voice https://t.co/xvFAEIzVHX
— Paul Quibell-smith 🔶 (@QuibellPaul) January 31, 2025
Το Sangham Radio ξεκίνησε ως μια ιδέα ανάγκης. Για χρόνια, δημοσιογράφοι και κινηματογραφιστές από το εξωτερικό επισκέπτονταν την κοινότητα, καταγράφοντας ηχητικά αποσπάσματα και υλικό για ιστορίες που σπάνια αποτύπωναν την πραγματική ουσία της κοινότητας.
«Το ξεκινήσαμε επειδή κανείς δεν έλεγε τις ιστορίες μας», είπε η Narsamma στην εφημερίδα. «Γιατί θα έπρεπε οι ξένοι να διαμορφώνουν την αφήγησή μας; Έχουμε τη δική μας φωνή».
Ο εξοπλισμός μπορεί να είναι βασικός, αλλά για τις δύο γυναίκες αυτό το μικρό δωμάτιο είναι ιερό. «Αυτό το μέρος ζωντανεύει με τις ιστορίες του λαού μας», λέει η Algole. «Εδώ νιώθω πιο συνδεδεμένη μαζί τους».
Εξωτερικά, ο ραδιοφωνικός σταθμός δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο- μια ανεπιτήδευτη κατασκευή κρυμμένη ανάμεσα σε δέντρα, με τον ψηλό πύργο του να απλώνεται προς τον ουρανό. Στο εσωτερικό του, ο αέρας βουίζει από τη δημιουργικότητα και τις συζητήσεις. «Σχεδιάζουμε προγράμματα, παίρνουμε συνεντεύξεις, κάνουμε μοντάζ, παρουσιάζουμε – τα πάντα», είπε η Narsamma, μιλώντας στην εφημερίδα και ρυθμίζοντας τα κουμπιά στην κονσόλα μίξης.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ο αντίκτυπος του ραδιοφωνικού σταθμού
Ένα από τα πιο αγαπημένα τμήματα του σταθμού περιλαμβάνει ηλικιωμένους χωρικούς που αφηγούνται λαϊκές ιστορίες και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια. Αυτές οι εκπομπές είναι κάτι περισσότερο από απλή ψυχαγωγία, είναι μια μορφή πολιτιστικής διατήρησης.
«Όταν ακούω ραδιόφωνο, νιώθω συνδεδεμένη με τις ρίζες μου», λέει η Chandramma, μια 70χρονη κάτοικος του χωριού. «Είναι σαν να ακούω τη φωνή των προγόνων μας».
Το Sangham Radio, το οποίο εκπέμπει σε περίπου 40 χωριά, χρησιμεύει επίσης ως πλατφόρμα για κοινωνική συνδυαλλαγή. Με την υποστήριξη της DDS, η Narsamma και η Algole έχουν προσκαλέσει νομικούς εμπειρογνώμονες για να συζητήσουν θέματα όπως η ενδοοικογενειακή βία.
«Νωρίτερα, οι οικογενειακές διαφορές διευθετούνταν από τους κυριάρχους των σπιτιών ή τους ιδιοκτήτες της γης, οι οποίοι κρατούσαν τις πατριαρχικές αντιλήψεις. Αλλά τώρα, οι γυναίκες αρχίζουν να κατανοούν τα δικαιώματά τους και να ζητούν νομική βοήθεια όταν χρειάζεται», λέει η Algole.
Οι ειλικρινείς συζητήσεις τους για θέματα υγείας των γυναικών που κάποτε ήταν ταμπού, όπως η έμμηνος ρύση και η εμμηνόπαυση, έχουν κάνει τη διαφορά. Η Algole θυμάται μια οδυνηρή στιγμή, όταν μια γυναίκα την πλησίασε κάποτε με μια σοβαρή κατάσταση υγείας, την οποία είχε κρατήσει κρυφή από την οικογένειά της.
«Μας εμπιστεύτηκε επειδή την καταλαβαίνουμε», είπε η Algole. «Τη βοηθήσαμε να πάρει την ιατρική περίθαλψη που χρειαζόταν».
Το Sangham Radio έχει γίνει ακόμη και κόμβος για ανθρώπους που αναζητούν χαμένα ζώα. «Το ραδιόφωνο μας συνδέει, ακόμη και με αυτούς τους μικρούς τρόπους».
Αλλά αυτό που κάνει το Sangham Radio να ξεχωρίζει είναι το πώς έχει βοηθήσει τις γυναίκες να αναγνωρίσουν τη δύναμη της φωνής τους. Μια γυναίκα, η Sammamma, περιγράφει πώς οι συμβουλές της σχετικά με τη διατήρηση των σπόρων μεταδόθηκαν και έφτασαν σε εκατοντάδες άλλους αγρότες.
«Πριν από το Sangham Radio, ήμουν απλώς μια ακόμη γυναίκα στα χωράφια», είπε. «Αλλά ακούγοντας τις σκέψεις μου να μεταδίδονται στο ραδιόφωνο, συνειδητοποίησα ότι τα λόγια μου είχαν σημασία».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Οι δυσκολίες γύρω από τη λειτουργία του σταθμού
Παρά τις επιτυχίες τους, η πορεία προς την ίδρυση του Sangham Radio ήταν γεμάτη προκλήσεις. «Παλεύαμε για χρόνια για να πάρουμε άδεια», θυμούνται οι γυναίκες που τον ίδρυσαν.
«Οι αρχές ήταν απρόθυμες και έπρεπε να αποδεικνύουμε την αξία μας σε κάθε βήμα». Πριν τελικά τους χορηγηθεί άδεια εκπομπής το 2008, μπορούσαν μόνο να καταγράφουν προγράμματα σε κασέτα και να τα παίζουν σε συγκεντρώσεις χωρικών – αυτό που αποκαλούν «narrowcasts».
Ωστόσο, παρόλο που το Sangham Radio αγαπήθηκε από την κοινότητά του, η Narsamma και η Algole παλεύουν με την ανησυχητική πραγματικότητα ότι το ραδιόφωνο, που κάποτε ήταν ο παλμός της αγροτικής επικοινωνίας, χάνει γρήγορα τη σημασία του.
«Η νεότερη γενιά είναι κολλημένη στα smartphones. Είναι πιο δύσκολο να τους κρατήσουμε απασχολημένους μαζί μας», λένε.
Για να προσαρμοστούν στο μεταβαλλόμενο τοπίο των μέσων ενημέρωσης, ξεκίνησαν μια εκστρατεία χρηματοδότησης από το πλήθος, ελπίζοντας να ψηφιοποιήσουν τις εκπομπές τους και να συνδεθούν με ένα νεότερο, τεχνολογικά καταρτισμένο κοινό, καθιστώντας το περιεχόμενό τους διαθέσιμο στο διαδίκτυο.
