Νόμιζα ότι έχουν περάσει καμιά δεκαριά χρόνια από τότε που έπεσε στα χέρια μου, μόλις κυκλοφόρησε, το πολυαγαπημένο μου πλέον «Φον Κουραμπιές εναντίον Κόμη Μελομακαρόνη» (εκδόσεις Μεταίχμιο, 2009), αλλά τα χρόνια κοντεύουν δεκάξι! Το ξεκαρδιστικό χριστουγεννιάτικο παραμύθι που έγινε παράσταση (κανονική και κουκλοθέατρου), ήταν το εντυπωσιακό ντεμπούτο του Κυριάκου Χαρίτου στα γράμματα. Θα ακολουθούσαν τέσσερα παιδικά βιβλία, Το Βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων, Το Τραγούδι του Ύπνου (Μεταίχμιο), Ο μικρός Μανού και το φεγγάρι (Ποταμός), Το όλο και το λίγο (Καστανιώτης) για τα οποία ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας και για το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Βιβλίου. Εξαίρετος μεταφραστής και βραβευμένος σεναριογράφος, κυκλοφορεί το ποιητικό έργο Το Επί Ματαίω (Κέδρος, 2016) και τη Μικρή Εγκυκλοπαίδεια του Θανάτου (Στερέωμα, 2022). Το Για φαντάσου (Μεταίχμιο, 2023), κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου και το Βραβείο Λογοτεχνικού Βιβλίου για παιδιά του περιοδικού «Ο Αναγνώστης».
Ο Χαρίτος, που γεννήθηκε στη Χαλκίδα και μεγάλωσε στην Αυστραλία, σπούδασε στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται σήμερα. Τα βιβλία του ξεχωρίζουν για την πρωτοτυπία τους και αφήνουν στους αναγνώστες τους, μικρούς και μεγάλους, την αίσθηση μιας μεγάλης ζεστής αγκαλιάς. Στο μεταξένιο, που μόλις κυκλοφόρησε, ένα εύθραυστο αγόρι από μετάξι υποφέρει από την απροσεξία, την αδηφαγία και τη σκληρότητα ενός κόσμου που δεν είναι έτοιμος να το καταλάβει. Μέχρι που ευτυχώς συναντά ένα καλόκαρδο ραφτάκι από βαμβάκι…
Από τι είναι φτιαγμένο το Μεταξένιο;
Η ιστορία λέει από Μετάξι. Ο συγγραφέας λέει από αγάπη.
Στην ιστορία του Μεταξένιου υπάρχει σε μερικές σκηνές ένα πριν, που είναι ίσως λίγο πιο μαγικό, κι ένα μετά, το παρόν της ιστορίας. Σου αρέσει να ντύνεις το παρελθόν με λίγη μαγεία, με ρομαντισμό;
Το πριν ούτως ή άλλως είναι πασπαλισμένο χρυσόσκονη γιατί έχει ήδη χαθεί. Αυτό δεν το κάνω εγώ. Το κάνει ο ίδιος ο χρόνος.
Στο παραμύθι απευθύνεσαι σε έναν φανταστικό ακροατή, που μοιάζει να δυσπιστεί καθώς ακούει την ιστορία, πράγμα που δίνει μια θεατρικότητα στο κείμενο. Τι ήθελες να πετύχεις με αυτό;
Ήθελα να διαβεβαιώσω τον ακροατή και αναγνώστη πως λέω ψέματα κι αλήθεια μαζί.
Το ραφτάκι μοιάζει να συμβολίζει ό,τι πιο καλό υπάρχει σε αυτόν τον κόσμο. Σε ποιον ήρωα βλέπεις τον εαυτό σου στην ιστορία σου;
Το βιβλίο γράφτηκε για να μπορέσω να είμαι εγώ το Ραφτάκι. Τώρα αυτό έχει αλλάξει. Με βλέπω πια σε όλους τους ήρωες. Και στους καλούς και στους κακούς. Ακόμα και σε όσους δεν φαίνονται ή ξέχασε να αναφέρει η ιστορία.
Τι σε κάνει να πιστεύεις στα ραφτάκια αυτού του κόσμου;
Πιστεύω στα ραφτάκια γιατί πως αλλιώς;
Γράφεις συχνά με ρίμες, υπάρχει έντονη μουσικότητα στα λόγια των παραμυθιών σου. Γιατί;
Γιατί έτσι μου μιλάω όταν είμαι μόνος.
Το 2023 βραβεύτηκες με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου για το βιβλίο σου Για Φαντάσου (Μεταίχμιο), σε εικονογράφηση Ντανιέλας Σταματιάδη. Τι σημαίνει αυτό το βραβείο για σένα;
Πήρα χρήματα από το πουθενά. Χάρηκε τρομερά η μάνα μου. Μου έφυγε η ρετσινιά του αβράβευτου.
Η ρετσινιά του αβράβευτου; Εννοείς ότι είναι πάρα πολλοί οι βραβευμένοι γύρω μας;
Έσπασε η γκίνια του αενάως υποψήφιου.
Νομίζω πως οι ιστορίες σου ασφυκτιούν λίγο κάτω από την ταμπέλα παιδικό βιβλίο, ανήκουν και σε άλλους αναγνώστες πιο μεγάλους, που θα δουν μεγάλες αλήθειες της ζωής κρυμμένες σε μικρές φράσεις, ακόμη και σε στιχάκια. Τι αγαπάς τόσο στη γλώσσα, των παιδιών, που τη διαλέγεις για να μιλήσεις και στους μεγάλους;
Δεν είναι θέμα γλώσσας. Είναι θέμα ιδέας. Το μεταξένιο ήταν μια ιδέα για παιδικό βιβλίο. Ξεκίνησε από μια προσωπική μου ερωτική συντριβή με την ελπίδα να γίνει δώρο σε ένα αγόρι που δύσκολα θα διάβαζε κάτι πιο εκτενές. Επίσης ήθελα να έχει εικόνες. Εικόνες μαγικές για να δούνε τα μάτια του. Και βέβαια την πιο ανόθευτη αγάπη. Την αγάπη ενός παιδιού. Του παιδιού που πιστεύω πως υπήρξα απέναντί του.
Η εικονογράφηση, κακά τα ψέμματα, δεν είναι πάντα στο χέρι του παραμυθά. Στάθηκες τυχερός ή κυνήγησες αυτές τις συνεργασίες;
Δεν το κυνήγησα, όχι. Ο Κουτσογιάννης ας πούμε ήταν μια πρόταση από το Μεταίχμιο. Μα ήταν γραφτό να συναντηθούμε. Δεν θα υπήρχε αυτό το Μεταξένιο χωρίς εκείνον.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο σημείο στη γέννηση ενός βιβλίου; Πριν μπουν οι λέξεις στο χαρτί ή όταν αρχίζεις να τις μοιράζεσαι με άλλους;
Στο παιδικό κυρίως είναι η αγωνία να τυπωθεί σωστά. Να είναι γερό και σωστό το σώμα του. Γενικά μιλώντας η αγωνία να διαβαστεί και να αγαπηθεί.
Μου αρέσει το χιούμορ στα παραμύθια σου, είτε το έχουν στη βιτρίνα, από τον τίτλο δηλαδή, είτε το κρύβουν σε μια τόση δα λέξη. Είναι απαραίτητο συστατικό; Ποιες άλλες πρώτες ύλες χρησιμοποιείς όταν μαγειρεύεις μια ιστορία;
Δεν ξέρω αν όλα τα έργα μου έχουν χιούμορ. Κι αν έχουν δεν είναι βάσει σχεδίου. Προφανώς ό,τι γράφουμε είναι και καθρέφτης μας. Πάντως συνταγή δεν υπάρχει. Κλείνω τα μάτια και γράφω. Αποκαλύπτομαι.
Τι αγαπάς πολύ;
Αγαπώ αμέτρητα πράγματα. Αν θέλεις έννοιες, αγαπώ πολύ την καλοσύνη, την ευγένεια, τη γαλήνη.
Τι σε εμπνέει;
Δεν ξέρω τι με εμπνέει μέχρι να έρθει η στιγμή να με εμπνεύσει. Και μόνο που ζω και ανασαίνω είμαι έκθετος σ’ αυτό.
Σπούδασες και εργάστηκες στο εξωτερικό, βιοπορίζεσαι τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Η συγγραφή παραμένει μία δουλειά-προνόμιο των λίγων;
Στη δική μας κλίμακα ναι. Δεν θα το έλεγα ωστόσο προνόμιο. Όσοι ζουν από τη συγγραφή σήμερα στην Ελλάδα προφανώς κάτι έκαναν ή κάνουν σωστά. Δεν κληρονόμησαν κάποιο χωράφι από τους γονείς τους. Μπράβο τους. Μακάρι να τα καταφέρω και εγώ.
Το επόμενο βιβλίο σου θα είναι για μεγάλους;
Ναι.
