Η ιδέα είναι απλή: να ομορφαίνουμε όσο μεγαλώνουμε. Να αφήνουμε το χρόνο να μαλακώνει τα χαρακτηριστικά μας, να δίνει δύναμη στο βλέμμα μας, να γλυκαίνει το θυμό. Κάθε φορά που κοιτάζουμε στον καθρέφτη να βλέπουμε μια ευτυχισμένη γυναίκα που χαίρεται τη ζωή και το σώμα της, που κουβαλάει τα χρόνια και τις αναμνήσεις της σαν θησαυρό. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι στο πρόσωπο φαίνονται και άλλα εκτός από τις χαρές: το άγχος για τη δουλειά, η αγωνία για τα χρήματα, η απογοήτευση από κάποιες σχέσεις, οι νύχτες που έχουμε περάσει ξύπνιες προσπαθώντας να σκεφτούμε πώς θα τα καταφέρουμε. Εμπειρίες που χαράσσονται με λεπτές γραμμές στην αρχή και στη συνέχεια εγκαθίστανται και γίνονται ρυτίδες.
Σε έναν ιδανικό κόσμο θα μπορούσαμε να σβήσουμε τα αρνητικά συναισθήματα από το πρόσωπο και να κρατήσουμε μόνο τα όμορφα, να κάνουμε γλυπτική και να διαμορφώσουμε εμείς τον χάρτη της ζωής μας. Ε, λοιπόν, αυτή η μέρα έχει έρθει. Οι νευρορυθμιστές, η ανακάλυψη που άλλαξε την ιστορία των νευροεπιστημών, τώρα τίθενται στην υπηρεσία της αντιγήρανσης. Οι ουσίες αυτές, που εκκρίνονται φυσιολογικά στον οργανισμό, δίνουν οδηγίες στους νευρώνες σχετικά με το πώς θα συμπεριφερθούν. Σε υγιείς ανθρώπους το μήνυμα φεύγει από τον εγκέφαλο και καταλήγει στο νευρώνα που του λέει να γελάσει, να συνοφρυωθεί ή να ανοιγοκλείσει τα βλέφαρα. Υπάρχουν όμως και παθολογικές καταστάσεις, όπως η νόσος του Πάρκινσον, όπου οι νευρορυθμιστές δρουν από μόνοι τους προκαλώντας ακούσιες κινήσεις. Γι’ αυτό έχει σχεδιαστεί μία νέα γενιά θεραπειών, η νευρορύθμιση, που επιχειρεί να αποκαταστήσει τη φυσιολογική λειτουργία των νευρορυθμιστών και έτσι να βοηθήσει στον έλεγχο των συμπτωμάτων των νευρομυικών παθήσεων. Από την εν τω βάθει ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου και τη διαδερμική νευρική διέγερση μέχρι την έγχυση φαρμάκων στον νωτιαίο μυελό, οι μέθοδοι της νευρορύθμισης μπορούν να κάνουν το νευρικό σύστημα να δουλεύει και πάλι σαν μία καλά προγραμματισμένη μηχανή.
Στα εργαστήρια της αντιγήρανσης οι ερευνητές εμπνεύστηκαν από τις νευροεπιστήμες για να επέμβουν στο δίκτυο νευρώνων του προσώπου. Το ζητούμενο ήταν να ρυθμίσουν τους μυς ώστε να μη συσπώνται και να μην ταλαιπωρούν το δέρμα. Ενώ δηλαδή ο νευρώνας λαμβάνει το μήνυμα για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης κίνησης, η φαρμακευτική ουσία να επεμβαίνει νευορυθμιστικά και να τον εμποδίζει. Οι συνθετικοί (σε αντίθεση με τους φυσικούς) νευρορυθμιστές που κυκλοφορούν πλέον στην αγορά σε ενέσιμη μορφή είναι το onabotulinumtoxinA (από τη φαρμακευτική εταιρεία Allergan), το abobotulinumtoxinA (από την Galderma) και το incobotulinumtoxinA (από τη Merz). Το πιο διάσημο από αυτά τα προϊόντα, το Botox, χρησιμοποιείται εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία στην αντιμετώπιση των ρυτίδων κάνοντας πλέον πωλήσεις που αγγίζουν τα 3 δισ. δολάρια το χρόνο. Ωστόσο τώρα, κάτω από το νέο πρίσμα των νευροεπιστημών, δεν μιλάμε απλώς για μπότοξ που «χαλαρώνει τους μυς», αλλά για ενέσιμους νευρορυθμιστές που αλλάζουν την ιστορία της γήρανσης.
Η νέα γλυπτική προσώπου: ενώ μέχρι τώρα η βοτουλινική τοξίνη χρησιμοποιούταν για να σβήσει τις ρυτίδες στο μέτωπο, το μεσόφρυο και την εξωτερική γωνία των ματιών, σήμερα οι ενέσιμοι νευρορυθμιστές λειτουργούν σαν ένα αληθινό εργαλείο που σμιλεύει όλο το πρόσωπο. Δίνουν επιτέλους τη δυνατότητα στους ειδικούς να ομορφύνουν τα πρόσωπα, να μην μας κάνουν όλες παγωμένες κούκλες χωρίς ηλικία, αλλά αληθινές γοητευτικές ώριμες γυναίκες. Χάρη σε αυτούς, η γλυπτική γίνεται έτσι ώστε να διατηρούνται οι εκφράσεις των θετικών συναισθημάτων και να σβήνουν τα ίχνη των αρνητικών. Να πώς: σύμφωνα με την ανατομία, το πρόσωπο αποτελείται από ανελκτήρες και καθελκτήρες μυς. Για κάθε μυ που τραβάει προς τα πάνω, υπάρχει ένας που τραβάει προς τα κάτω. Ας πούμε π.χ. για τα χείλια, δουλεύει ένας ανελκτήρας και ένας καθελκτήρας. Το ίδιο και για τα βλέφαρα και για όλα τα στοιχεία του προσώπου. Οι καθελκτήρες είναι αυτοί που τραβούν το πρόσωπο προς τα κάτω και του δίνουν θλιμμένη όψη καθώς μεγαλώνουμε. Στόχος της νευρορύθμισης είναι να εμποδίσει τις λειτουργίες που βαραίνουν το πρόσωπο ώστε να ενισχυθούν οι ανελκτήρες και να δοθεί το εφέ της ανόρθωσης στο πρόσωπο, ένα λίφτινγκ χωρίς χειρουργείο. Γι’ αυτό γίνονται ενέσεις με συνθετικούς νευρορυθμιστές σε επιλεγμένα σημεία, όχι μόνο στο μέτωπο και την περιοφθάλμια περιοχή αλλά και γύρω από τη μύτη, στις παρειές, γύρω από το στόμα και στο λαιμό. Για να ενισχύσει το περίγραμμα του προσώπου, ο πλαστικός κάνει ενέσεις στη γραμμή κάτω από το οστό της κάτω γνάθου. Αυτό είναι το «nefertiti lift» γιατί τεντώνει τον μυ που δίνει την όμορφη κοφτερή γραμμή στο πηγούνι. Για τον λαιμό, εκεί όπου η χαλάρωση φαίνεται πιο έντονα και διορθώνεται πιο δύσκολα, ο γιατρός κάνει ενέσεις χωρίζοντάς τον σε κάθετες λωρίδες, ακολουθώντας τις ζώνες του πλατίσματος. To injectable neck lift έχει ως αποτέλεσμα να βελτιώνονται οι οριζόντιες ρυτίδες και η κάθετη πτύχωση στο λειρί του κόκορα. Ωστόσο, το πιο σημαντικό για το λαιμό είναι ότι η τεχνική μπορεί να προλάβει έναν χαλαρωμένο λαιμό πριν ακόμη σχηματιστούν οι ρυτίδες – όταν τις βλέπουμε μόνο κατά την ομιλία. Αν οι πτυχώσεις είναι μόνιμες, τότε διορθώνονται μόνο με αφαίρεση της περίσσειας του δέρματος.
Η καλύτερη πρόληψη: Για να προλάβουμε τις ρυτίδες από τον ήλιο πρέπει να φοράμε αντηλιακό. Για να προλάβουμε τις ρυτίδες έκφρασης πρέπει να ξεκινάμε τη ρύθμιση της λειτουργίας των νευρώνων πριν ακόμη ξεκινήσει η φθορά. Η νευρορύθμιση με ενέσιμη ουσία που ανταγωνίζεται τη δράση των ενδογενών νευρορυθμιστών, βοηθάει την επιδερμίδα να μη συσπάται έντονα κι έτσι να μη σχηματίζει ρυτίδες. «Οσο πιο νωρίς ξεκινήσουν οι ενέσεις τόσο το καλύτερο», λένε οι ειδικοί. «Οι ρυτίδες δεν θα δημιουργηθούν και έτσι στο μέλλον θα χρειάζονται όλο και λιγότερες επαναλήψεις». Αν, όμως, αρχίσει κανείς στα 45 (όπως οι περισσότερες από εμάς), είναι πια αργά. Οι ρυτίδες έχουν ήδη χαραχτεί και κάθε φορά που περνάει η δράση του φαρμάκου, μετά από λίγους μήνες, τότε χρειάζεται πάλι ενέσεις για να σβήσουν. Ο καθηγητής δερματολογίας Ανδρέας Κατσάμπας, ο άνθρωπος που με έμαθε πολύ νωρίς (ευτυχώς) ότι η μόνη απαραίτητη αντιγήρανση είναι η βιταμίνη Α (δηλαδή τα ρετινοειδή) και η βοτουλινική τοξίνη, μου είχε πει: «Στην κόρη μου θα το ξεκινούσα από τα 22». Στην Αμερική θεωρείται απαραίτητο όσο και το αντηλιακό. Και τόσο μονόδρομος. «Οπως απλώνουμε δείκτη προστασίας για να προλάβουμε τη φωτογήρανση, έτσι κάνουμε και νευρορύθμιση για να προλάβουμε τις ρυτίδες της έκφρασης. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος». Από την άλλη, βέβαια, δεν πρέπει να αποθαρρυνόμαστε. Οι νευρορυθμιστές είναι σαν τη διακοπή του καπνίσματος: ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσεις να φροντίζεις τον εαυτό σου.
