Το μακρινό 2015 η Yulia Navalnaya, σύζυγος του Alexei Navalny, αρχηγού της αντιπολίτευσης στη Ρωσία και ορκισμένου εχθρού του ολιγαρχικού καθεστώτος του Vladimir Putin, ήταν 67η στη λίστα του ραδιοφωνικού σταθμού Echo of Moscow, που περιλάμβανε γυναίκες με ιδιαίτερη δύναμη κι επιρροή. Μετά τον θάνατο του συζύγου της πριν από λίγες ημέρες, σε μία από τις πιο σκληρές φυλακές του κόσμου, η Yulia μετατράπηκε αυτόματα σε ένα ένα σύμβολο αντίστασης, σηκώνοντας τον αόρατο πυρσό που άφησε αναμμένο ο Alexei στον μαραθώνιό του ενάντια στην εξάλειψη της διαφθοράς που μαίνεται στο ρωσικό καθεστώς εδώ και χρόνια.
Η Navalnaya γεννήθηκε το 1976 στη Μόσχα, σπούδασε οικονομικά και γνωρίστηκε με τον νεαρό δικηγόρο Alexei σε διακοπές στην Τουρκία. Σύντομα παντρεύτηκαν και απέκτησαν δύο παιδιά. Εργάστηκε για λίγο σε μία τράπεζα, αλλά εγκατέλειψε το πόστο της για να συνδράμει τον Alexei στην αντιπολίτευση που ασκούσε απέναντι στο καθεστώς του Putin.
Στο εν πολλοίς προφητικό ντοκιμαντέρ του Daniel Roher, όπου αφηγήθηκε την προσπάθεια του εκλιπόντος και των συνεργατών του να ξεσκεπάσουν τους υπαίτιους πίσω από την προσπάθεια δηλητηρίασής του το 2020, η Yulia φαίνεται πως βρίσκεται διαρκώς στο πλευρό του συζύγου της, έχοντας ασπαστεί τις απόψεις του και κάνοντας υπομονή απέναντι στις δράσεις του, οι οποίες τελικά του κόστισαν τη ζωή.
Ο Navalny ξεκίνησε να ασκεί κριτική στο ρωσικό καθεστώς με τη βοήθεια του Internet και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθόσον ο ρωσικός τύπος απέκλειε με κάθε τρόπο την προβολή του. Στο ντοκιμαντέρ, που βραβεύτηκε με Όσκαρ το 2023, η οικογένεια παρουσιάζεται ως ιδιαίτερα δεμένη, με την Yulia να κρατάει σφιχτά τα νήματα. Μέχρι στιγμής δεν είχε βγει μπροστά να διεκδικήσει κάποια πολιτική θέση. Ωστόσο, όταν ο Navalny δηλητηριάστηκε με Novichoc, μία ουσία που παράγεται σε ένα ρωσικό εργαστήριο και δεν αφήνει ίχνη, η Yulia σε συνεργασία με την γερμανική κυβέρνηση κατάφερε να βγάλει από το ρωσικό νοσοκομείο τον σύζυγό της και να τον μεταφέρει σε ειδικό κέντρο αποκατάστασης στο Βερολίνο. Στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται σαν μία ήρεμη δύναμη που απαιτεί πράγματα στα οποία μάλλον κανείς δεν μπορεί να πει όχι.
Φυσικά, τα politics πίσω από αυτή την παραχώρηση της ρωσικής κυβέρνησης είναι ιδιαίτερα κομπλικέ, ωστόσο η Yulia δεν έχασε την ψυχραιμία της και έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να σώσει τη ζωή του άνδρα της. Για λίγο καιρό τα κατάφερε. Όταν, όμως, η οικογένεια επέστρεψε στη Ρωσία, μετά την αποκατάσταση της υγείας του Navalny, η Yulia χωρίστηκε από εκείνον εξαιτίας της σύλληψής του σε αεροδρόμιο λίγο πιο μακριά από τη Μόσχα κι έκτοτε προσπαθούσε να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τις συνθήκες της κράτησής του.
Ωστόσο, η Navalnaya δεν είχε δείξει πως θέλει να ακολουθήσει το ρόλο της Sviatlana Tsikhanouskaya, συζύγου του ηγέτη της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, ενός κράτους – μαριονέτας που κάνει ό,τι θέλει ο Putin. H Tsikhanouskaya έδειξε εξαρχής ηγετικές τάσεις. Η Yulia είναι πιο χαμηλών τόνων, ωστόσο σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Konstantin Kalachev, ο ρόλος της αρχίζει να αλλάζει, είτε το θέλει, είτε όχι. Η ίδια μπορεί, εξάλλου να σταθεί δημόσια, καθώς ο λόγος της είναι μεστός, δηκτικός και ειλικρινής, τρία στοιχεία που κάνουν τους υποστηρικτές του Navalny να την ακολουθήσουν αμέσως.
Σήμερα, Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου, η Yulia έχει κληθεί στη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από επίσημη πρόσκληση του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Yosep Borrell. Αν αυτό δεν είναι ανάληψη πολιτικών ευθυνών, έστω και έμμεσα, τότε τι είναι; Και να μην επιθυμεί η ίδια να εμπλακεί σε μία τέτοια κατάσταση, η πίεση που θα υποστεί είναι πολύ πιθανό να την οδηγήσει, αν όχι στο ρόλο της ηγέτιδας της αντιπολίτευσης, αλλά της επικεφαλής των ερευνών που έκαναν οι συνεργάτες του Navalny, ξεσκεπάζοντας τεράστια σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται ο Putin και ο περίγυρός του. Η κοινή ανακοίνωση των Υπουργών αναμένεται να καταδικάζει απερίφραστα το καθεστώς του Putin και να ρίχνει ευθέως την ευθύνη του θανάτου του Navalny πάνω στον τσάρο, ακριβώς όπως έκανε και η Navalnaya.
View this post on Instagram
H Yulia έχει πέσει θύμα εκβιασμού από τον ρωσικό τύπο το 2021, ώστε να μην παίζει πολιτικά παιχνίδια ενάντια στο καθεστώς. Ωστόσο, μία τέτοια γυναίκα, με πλήρη συνειδητοποίηση της κατάστασης μέσα στην οποία ζούσε τόσα χρόνια, δεν έχει κάτι να χάσει. Εξάλλου, όπως δήλωσε και on camera λίγο μετά την είδηση του θανάτου του συζύγου της, αυτοί που ευθύνονται πρέπει να πληρώσουν.
Στο ντοκιμαντέρ του Roher ο Navalny δεν απεικονίζεται ακριβώς ως άγιος, με δεδομένο ότι οι αρχικές απόψεις του ήταν εθνικιστικές, ήταν ενάντια στους μετανάστες και η πολιτική του θέση ήταν αρκετά δεξιά. Το βασικό πράγμα που τον ενδιέφερε, όμως, ήταν να σταματήσει αυτός ο τραγέλαφος που ονομάζεται ρωσική δημοκρατία. Με την πάροδο του χρόνου, ο ίδιος φαίνεται να άλλαξε απόψεις. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Yulia ήταν πιο φιλελεύθερη από αυτόν.
Τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής της συμπυκνώνονται στη φράση της «επιστολές, επιστολές, επιστολές»: Επιδίωκε να στέλνει κι από ένα γράμμα κάθε μέρα στον Alexei, όσο εκείνος ήταν φυλακισμένος στη Ρωσία. Κάποια στιγμή τον περασμένο Δεκέμβριο τα ίχνη του χάθηκαν, για να εμφανιστεί ξανά μετά από τρεις εβδομάδες σε μία από τις πιο σκληρές φυλακές στον κόσμο. Κοντά στον βόρειο πόλο, η φυλακή με το όνομα «Αρκτικός Λύκος», είναι ένα από τα χειρότερα καταστήματα κράτησης της χώρας. Οι φυλακισμένοι εκτίθενται σε πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, κοιμούνται σε κρεβάτια φτιαγμένα από μονοκόμματες σανίδες και υφίστανται βασανιστήρια όπως η ρίψη νερού σε εξωτερικό χώρο.
Για την ώρα το σώμα του Navalny κρατείται στις φυλακές και σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, φέρει πολλαπλούς μώλωπες, στην προσπάθεια του προσωπικού να τον συνεφέρει, όταν κατέρρευσε στη διάρκεια περιπάτου του.
View this post on Instagram
Τέτοιους περιπάτους έκαναν και σε ένα χωριό του Μέλανα Δρυμού, όπου διέμεναν για κάποιους μήνες, μέχρι η υγεία του Alexei να επανέλθει πλήρως μετά την απόπειρα δηλητηρίασης. Σε έναν από αυτούς, το ντοκιμαντέρ δείχνει το ζευγάρι να ταΐζει ένα γαϊδουράκι και ένα πόνι, με την Yulia να θέλει να κόψει από ένα δέντρο ένα μήλο. Ο Alexei της λέει πως δεν μπορεί, καθώς το μήλο θα ανήκει σε κάποιον. Η Yulia επιμένει, σαν μία σύγχρονη Εύα που επιθυμεί να μάθει όλη την αλήθεια για όσα συμβαίνουν στη Ρωσία, όσα πέρασε ο σύζυγός της, όσα βιώνει ο ρωσικός λαός, και κατόπιν να διαδώσει αυτή τη γνώση στην ανθρωπότητα.
Πρόκειται για ένα δύσκολο έργο. Η Yulia θα κοιτάζει για όλη της τη ζωή πίσω από τον ώμο της, ωστόσο φαίνεται διατεθειμένη να φτάσει ως το τέλος, προκειμένου να πληρώσουν όλοι όσοι ευθύνονται για το βαρύ πλήγμα στην οικογένειά της. Ελπίζουμε να τα καταφέρει.
View this post on Instagram
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Instagram.com/ yulia_navalnaya
