Με φόντο τα υπό εξαφάνιση νησιά κατά μήκος του επικίνδυνα φουσκωμένου ποταμού Βραχμαπούτρα στο Μπαγκλαντές, η 12χρονη ορφανή Αφρίν προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο που πολιορκείται από τις ανελέητες δυνάμεις της φύσης. Όταν το σπίτι της βουλιάζει από τις πλημμύρες, εκτοπίζεται με τη σχεδία της στην Ντάκα, μια μητρόπολη η οποία υποφέρει από τον υπερπληθυσμό και τη ρύπανση. Εκεί θα αναζητήσει τον πατέρα της ανάμεσα σε αμέτρητους κλιματικούς πρόσφυγες.
Την αληθινή ιστορία της ενηλικίωσής της, κάτω από αντίξοες συνθήκες, παρακολούθησε και κατέγραψε με τον φακό του για πέντε χρόνια ο Άγγελος Ράλλης στη νέα ταινία του, «Η Αφρίν στον καιρό της πλημμύρας», που έρχεται από τις 10 Φεβρουαρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
Όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης: «Έχοντας ζήσει αρκετούς μήνες τα τελευταία πέντε χρόνια στο απόκοσμο νησάκι της Αφρίν, βασίζομαι στις εμπειρίες μου, στην παρατήρηση, στην εθνογραφική έρευνα και στον αυτοσχεδιασμό της Αφρίν για να δημιουργήσουμε μαζί αυτή τη συνεργατική-συνεταιριστική ταινία. Κατά τη διάρκεια κάθε μουσώνα χιλιάδες μικροσκοπικά νησάκια που είναι διασκορπισμένα κατά μήκος του Βραχμαπούτρα μετακινούνται, πλημμυρίζουν για μήνες, ενώ κάποια εξαφανίζονται. Εκατομμύρια ανθρώπων προσπαθούν να προσαρμοστούν, μετακινούνται από το ένα νησάκι στο άλλο ή εγκαταλείπουν τις εστίες τους εξαιτίας των όλο και πιο έντονων καιρικών φαινομένων και καταστροφών. Ενώ οι άνθρωποι προσπαθούσαν να προετοιμαστούν για την επερχόμενη καταστροφή, η Αφρίν έψαχνε για τιμαλφή κατά μήκος του ποταμού. Τα σκουπίδια και τα αντικείμενα που οι άνθρωποι πετάνε στο ποτάμι είναι “θησαυρός” για την Αφρίν. Παρά τη ζοφερή της κατάσταση, βρίσκει την ικανότητα να ονειρεύεται και να γελάει.
»Ο αγώνας της ενάντια στις πλημμύρες αντιπροσωπεύει εκατομμύρια παιδιά και νέους που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Όταν ξεκινά το ριψοκίνδυνο ταξίδι σε όλη τη χώρα, είναι ένα από τα πολλά εκτοπισμένα παιδιά και κλιματικούς πρόσφυγες που διαχειρίζονται τα απορρίμματα στην Ντάκα. Η ταινία φτάνει στην κορύφωσή της μέσα σε μια μυστικιστική κατάσταση όπου τα όνειρα της Αφρίν συγχωνεύονται με την πραγματικότητα».
«Ο αγώνας της ενάντια στις πλημμύρες αντιπροσωπεύει εκατομμύρια παιδιά και νέους που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Όταν ξεκινά το ριψοκίνδυνο ταξίδι σε όλη τη χώρα, είναι ένα από τα πολλά εκτοπισμένα παιδιά και κλιματικούς πρόσφυγες που διαχειρίζονται τα απορρίμματα στην Ντάκα».
«Μια από τις κορυφαίες 20 ταινίες του 2023» τη χαρακτήρισε ο Matt Fagerholm, editor της σελίδας Roger Ebert και μέλος της ένωσης κριτικών Chicago Film Critics Association. Ως «εξαίσια ενορχηστρωμένη, καθηλωτική ιστορία» την περιέγραψε ο κριτικός κινηματογράφου Jay Weissberg. Ανάμεσα στις διεθνείς διακρίσεις που συγκέντρωσε είναι μια υποψηφιότητα για τον Χρυσό Αλέξανδρο και το Βραβείο WWF Ελλάς στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, καθώς και τα βραβεία Best Documentary Award και ACEA Sustainability Award στο 53ο Giffoni Film Festival.
Υπάρχουν πολλοί κλιματικοί παράγοντες που μπορεί να εκτοπίσουν κάποιον, μετατρέποντάς τον είτε σε εσωτερικό μετανάστη είτε, σε περίπτωση διασυνοριακού εκτοπισμού, σε κλιματικό πρόσφυγα, όπως έχει πει η Amali Tower, ιδρύτρια της ανθρωπιστικής οργάνωσης Climate Refugees, στο Marie Claire Greece: «Από τη μία είναι τα ξαφνικά γεγονότα, όπως τυφώνες, κυκλώνες, πλημμύρες, που σήμερα βλέπουμε την ένταση και τη συχνότητά τους να αυξάνονται, ιδιαίτερα στον Ισημερινό και στις δύο τροπικές ζώνες του πλανήτη. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι τις χειρότερες επιπτώσεις τις βιώνει ο Νότος, που έχει το μικρότερο μερίδιο ευθύνης στην κλιματική αλλαγή. Από την άλλη έχουμε τις μακροχρόνιες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως η ξηρασία και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας – η τελευταία όχι μόνο βυθίζει στο νερό κατοικημένες περιοχές αλλά, επιπλέον, αυξάνει την περιεκτικότητα του εδάφους σε άλατα, καθιστώντας το ακατάλληλο για αγροτικές καλλιέργειες. Είναι πολύ πιο δύσκολο να καταγράψουμε τις δεύτερες, ειδικά όταν συνυπάρχουν σε μια περιοχή με άλλους παράγοντες όπως η φτώχεια και η απουσία κοινωνικών υποστηρικτικών δομών».
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι η Νότια Ασία, ειδικότερα, θα αντιμετωπίσει μια κρίση 50 εκατομμυρίων κλιματικών προσφύγων κάθε χρόνο μέχρι το 2050. Πάνω από 7,1 εκατομμύρια άνθρωποι από το Μπαγκλαντές εκτοπίστηκαν λόγω της κλιματικής αλλαγής το 2022, αριθμός που θα μπορούσε να φτάσει τα 13 εκατομμύρια μέχρι το 2050 σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι η Νότια Ασία, ειδικότερα, θα αντιμετωπίσει μια κρίση 50 εκατομμυρίων κλιματικών προσφύγων κάθε χρόνο μέχρι το 2050. Πάνω από 7,1 εκατομμύρια άνθρωποι από το Μπαγκλαντές εκτοπίστηκαν λόγω της κλιματικής αλλαγής το 2022, αριθμός που θα μπορούσε να φτάσει τα 13 εκατομμύρια μέχρι το 2050 σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Δείτε το τρέιλερ:
Official Trailer “Mighty Afrin: in the time of floods” from AR Productions on Vimeo.
Info
Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Μεγ. Αλεξάνδρου 136, Αθήνα, τηλ.: 210 3609695, www.tainiothiki.gr
Συνεργείο
Μοντέρ: Nadia Ben Rachid, Άγγελος Ράλλης. Colourist: Lionel Kopp. Ήχος: Άγγελος Ράλλης, Teemu Takatalo. Σχεδιασμός ήχου: Περσεφόνη Μήλιου. Foley: Νίκος Λιναρδόπουλος, Gadou Naudin. Μίξη ήχου: Laurent Chassaigne. Μουσική: Alexis Rault. Trailer μοντάζ: Χρόνης Θεοχάρης. Post-production lab Ελλάδα: Πάνος Μπίσδας, Authorwave. Executive producers: David Piperni, Daniel Cantagallo, Γιώργος Ράλλης
