Ένα συννεφιασμένο Κυριακάτικο πρωινό, από τα λίγα αυτού του φθινοπώρου, άνοιξε τις πόρτες της η μεγάλη έκθεση για τη Μαρία Κάλλας με τίτλο UNBOXING CALLAS: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ. Τα εγκαίνια έγιναν παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία ξεναγήθηκε μαζί με τον συλλέκτη Δημήτρη Πυρομάλλη και τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή της ΕΛΣ, Γιώργο Κουμεντάκη από τον επιμελητή της έκθεσης Βασίλη Ζηδιανάκη. Το Unboxing Callas φιλοξενείται στο αίθριο του 2ου ορόφου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και στο Φουαγέ της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ.
Με έντονη νοσταλγική διάθεση, αλλά και τη χαρά της εξερεύνησης οι επισκέπτες είδαν κοστούμια και αξεσουάρ από τις εμφανίσεις της Κάλλας, άκουσαν διάσημες άριες, θαύμασαν βινύλια και περιηγήθηκαν ανάμεσα στις εικαστικές δημιουργίες που προέκυψαν με έμνευση από τη συλλογή Πυρομάλλη. Πρόκειται για μία αληθινά σπουδαία συλλογή που δημιούργησε ο Δημήτρης Πυρομάλλης για τη Μαρία Κάλλας, αποτελούμενη από περίπου 4.000 δίσκους βινυλίου, 6.000 CD, εκατοντάδες βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων, περιοδικές εκδόσεις, χιλιάδες φωτογραφίες, αυτόγραφα, ιδιόγραφα, γραμματόσημα, μετάλλια, αλλά και προσωπικά της είδη. Οι σύγχρονοι εικαστικοί που δημιούργησαν έργα αποκλειστικά για τη συλλογή είναι οι: Μαρία Βαρελά, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Πέτρος Ευσταθιάδης, Ελευθερία Κοτζάκη, Χρυσάνθη Κουμιανάκη, Αγγελική Μπόζου, Λυκούργος Πορφύρης, Πάνος Προφήτης, Μάριος Σταμάτης, Αλέξης Φιδετζής και Μαλβίνα Παναγιωτίδη. Κλείνοντας το μάτι στη δημοφιλή στα social media πρακτική του unboxing, η έκθεση προτείνει έναν τρόπο προσέγγισης, εξερεύνησης και ανάγνωσης της σπουδαιότερης λυρικής τραγουδίστριας όλων των εποχών, μέσα όχι μόνο από τη συλλογή Πυρομάλλη, αλλά και το αρχείο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Για την έκθεση συνεργάστηκαν οι Στέφη Στούρη (συνεργάτιδα επιμέλειας), Δημήτρης Πυρομάλλης (σύμβουλος), Σοφία Κομποτιάτη (επιστημονική επιμέλεια) και Σοφία Θεοδωράκη (συντονισμός παραγωγής).
H έκθεση αποτελεί μέρος του αφιερωματικού προγράμματος της ΕΛΣ για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του επετειακού έτους UNESCO Μαρία Κάλλας 2023 του Υπουργείου Πολιτισμού, που ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο με τη Μήδεια του Κερουμπίνι και συνεχίστηκε τον Μάιο με το πρώτο μέρος του UNBOXING CALLAS και τον Σεπτέμβριο με το γκαλά όπερας στο Ηρώδειο.
Ο Δημήτρης Πυρομάλλης συνάντησε τυχαία την Ελληνίδα ντίβα στη Ζάκυνθο, στην τρυφερή ηλικία των τεσσάρων. Από τα είκοσί του χρόνια μέχρι σήμερα αφιέρωσε τη ζωή του στη συλλογή για την τέχνη της Μαρίας Κάλλας στο Αρχείο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με έμνευση αυτή τη συλλογή, ο Βασίλης Ζηδιανάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του ATOPOS cvc, μας καλεί να ανακαλύψουμε εκ νέου τη μυθική divina, μέσα από ένα εικαστικό unboxing.
Τις πρωινές ώρες λειτουργίας της έκθεσης από Δευτέρα έως Πέμπτη, 10.00-13.00, θα συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο φροντιστικές πρακτικές σχετικές με το αρχείο. Συγκεκριμένα:
Α. Στο Εργαστήριο Συντήρησης Ενδυμάτων, δύο από τα ιστορικά κοστούμια της Μαρίας Κάλλας δέχονται επεμβατικές εργασίες συντήρησης, οι οποίες περιλαμβάνουν: καθαρισμό, σχηματοποίηση, στερέωση και συμπλήρωση απωλειών με σεβασμό στην αυθεντικότητά τους.
Β. Στο Εργαστήριο Συντήρησης Χαρτιού, συντηρητές πραγματοποιούν τις πρώτες εργασίες διάσωσης σε ιστορικά έντυπα προγράμματα από παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στις οποίες συμμετείχε η Μαρία Κάλλας.
Γ. Στον σταθμό Αρχειοθέτησης συνεχίζεται η διαδικασία τεκμηρίωσης, αρχειοθέτησης και οργάνωσης της φωτογραφικής συλλογής που πρόσφατα ο Δημήτρης Πυρομάλλης δώρισε στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
Η έκθεση UNBOXING CALLAS: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ στον 2ο όροφο της ΕΒΕ και στο Φουαγέ της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ άνοιξε για το κοινό στις 26 Νοεμβρίου και λειτουργεί καθημερινά, 10.00-21.00, έως τις 10/1/2024, σε Καλλιτεχνική επιμέλεια Προγράμματος Έτους Κάλλας Γιώργου Κουμεντάκη και Καλλιτεχνική επιμέλεια έκθεσης Βασίλη Ζηδιανάκη/ATOPOS cvc. Η είσοδος είναι ελεύθερη με προκράτηση.
Στο πλαίσιο των εορτασμών για το έτος Μαρία Κάλλας, ακολουθούν:
Το Σάββατο στις 2 Δεκεμβρίου το νέο ντοκιμαντέρ Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
Στις 7 Δεκεμβρίου θα εγκαινιαστεί η εγκατάσταση Visualising the Voice of Callas στο Φουαγέ της ΕΛΣ.
Στις 16 Δεκεμβρίου θα κάνει την πρεμιέρα του στην GNO TV το βίντεο-ρεσιτάλ H Μαρία Κάλλας στην Ελλάδα, 1937-1945: Το ρεπερτόριο που ποτέ δεν ακούσαμε…
