Καλλιτεχνική διευθύντρια της γυναικείας σειράς prêt-à-porter του οίκου Hermès εδώ και οκτώ χρόνια, η δημιουργός λανσάρει στην κολεξιόν μια μόδα με διακριτικότητα και ευαισθησία. Λάτρης του ρούχου, με ανικανοποίητη περιέργεια, η οπαδός του μακροπρόθεσμου επιστρέφει μαζί μας στο ταξίδι που την οδήγησε από την Αμβέρσα στο Παρίσι, μέσω Νέας Υόρκης. Και θυμάται τη δουλειά της, τους ενθουσιασμούς της και την προτίμησή της στη διαφορετικότητα.
Από την Ναταλί Ντολιβό
Το πρωί της συνάντησής μας είχε αποφασίσει να αντικαταστήσει την πλούσια κόμη της, που θύμιζε προραφαηλίτες ζωγράφους, με ένα γεωμετρικό καρέ. H Ναντέζ Βανέ-Σιμπουλσκί δεν φαίνεται να έχει δεύτερες σκέψεις και δείχνει πως ξέρει τι θέλει. Ισως αυτό να είναι ένα από τα μυστικά της τεράστιας επιτυχίας της ως καλλιτεχνικής διευθύντριας της γυναικείας σειράς prêt-à-porter του οίκου Hermès, του οποίου προΐσταται εδώ και οκτώ χρόνια με επιτυχία, αλλά και με σχετική διακριτικότητα. Χωρίς φανφάρες και σύμφωνα με την αίσθηση της κομψότητας του οίκου με τις αστικές επιρροές, που δεν έχει καμία ανάγκη από υπερβολικά εφέ για να ξυπνήσει την επιθυμία στον άλλον, επέβαλε τη δική της γλώσσα. Καθιέρωσε μια πολυεπίπεδη αισθητική, με βάθος, πολύτιμες λεπτομέρειες, καθαρές γραμμές, έναν αισθησιασμό που ξεδιπλώνεται σταδιακά, όπως αποδεικνύει για μία ακόμα φορά η συλλογή Φθινόπωρο/Χειμώνας 2023-2024. Η διαδρομή της στη μόδα, απολύτως συνεπής, την οδήγησε πρώτα στον Martin Margiela, την εποχή του «αόρατου δημιουργού», και κατόπιν δίπλα στη Φίμπη Φίλο της Céline – δύο είδωλα. Ενα πέρασμα από τη Νέα Υόρκη για το σχεδιασμό του brand The Row με τις αδελφές Όλσεν και, τέλος, Παρίσι και Hermès. Εχοντας μόλις επιστρέψει από ταξίδι, μάς υποδέχτηκε για μια χαλαρή συζήτηση.
Ποια είναι για εσάς η σημασία του ρούχου;
Για μένα, το ρούχο είναι μια πύλη. Φυσικά, πρέπει να την κρατάς ζεστή, να την προστατεύεις από τον ήλιο. Βοηθάει, όμως, στη διαμόρφωση της γυναικείας ταυτότητας. Και επίσης κρύβει αναμνήσεις, κάτι πολύ προσωπικό, σχεδόν ψυχαναλυτικό… Επιτρέπει την προβολή της ταυτότητας, την προβολή του φύλου. Εχει πάντα αυτή τη διττή αξία, λειτουργική και συμβολική.
Στη δική σας δουλειά είστε ανοιχτή απέναντι στα μεγάλα κοινωνικά ερωτήματα;
Οταν έχουμε τη δυνατότητα να εκφραστούμε μέσα από τη δημιουργία, γινόμαστε το μέσο μετάδοσης για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ετσι, φυσικά, είμαι ευαίσθητη απέναντι στα οικολογικά ζητήματα, στην παραμόρφωση των ανθρώπινων σχέσεων… Δύο πράγματα στα οποία έριξε φως η πανδημία. Η ιδέα της απόδρασης μέσω της μόδας, για παράδειγμα, δεν συνιστά δειλία. Είναι μια στιγμή όπου αναπνέεις για να βρεις τον εαυτό σου και να κάνεις ένα βήμα πίσω. Αναζητάμε την ευχαρίστηση, κάποια ελαφρότητα.
Πώς αντιμετωπίζετε τις οικολογικές προκλήσεις;
Αυτή είναι μια ερώτηση συναρπαστική. Το 19ο αιώνα είχαμε τη Βιομηχανική Επανάσταση, τον ηλεκτρισμό… Σήμερα, πρέπει να κάνουμε έναν απολογισμό των μεθόδων παραγωγής μας. Αυτό οδηγεί σε νέες διαδικασίες δημιουργικότητας, στο sourcing. Είναι κάτι εποικοδομητικό. Και ο οίκος Hermès ακολουθεί εδώ και καιρό αυτό το δρόμο. Επί της ουσίας, είναι βιώσμιος. Ναι, καθώς πρόκειται για την ιδέα του μοντέλου με τον τεχνίτη, τα εξαιρετικά υλικά, τον παράγοντα του μακροπρόθεσμου… Σε κάθε βήμα προσέχουμε το αποτύπωμα άνθρακα, τον τρόπο σχεδιασμού ενός ρούχου. Είναι πολύπλοκο το να αντιμετωπίζεις άμεσα και να διαχειρίζεσαι την υλικοτεχνική, τη ρυθμιστική, τη νομοθετική διάσταση. Αυτά είναι τα νέα αντανακλαστικά που πρέπει να έχει κανείς σε ομαδικό επίπεδο.
Η επανάσταση πρέπει να είναι συστηματική: δεν πρέπει να αλλάξει μόνο η μόδα. Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνουμε, με τον οποίο παράγουμε. Είναι η κοινωνία στο σύνολό της.
Πώς εκτυλίσσεται η δική σας δημιουργική διαδικασία; Από πού αντλείτε τις ιδέες σας και πώς ανανεώνεστε;
Η διαδικασία δεν σταματά ποτέ. Δεν υπάρχει κενή σελίδα, πρόκειται για μια διαρκή κίνηση. Κάποια πράγματα υποβόσκουν και ξαφνικά ξυπνούν. Δεν σταματούν ποτέ οι νέες ανακαλύψεις. Επίσης, υπάρχει και ο ίδιος ο οίκος: ο Hermès είναι ένα έδαφος βαθύ, πλούσιο σε ιστορία, σε τεχνικές, σε τεχνογνωσία… Πάντα υπάρχει κάτι για να αποκαλυφθεί. Ο οίκος με τρέφει, εν ολίγοις. Οι άνθρωποι που τον κατοικούν, επίσης – όλα αυτά είναι γόνιμα. Σε κάθε περίπτωση, προσπαθώ να είμαι ελεύθερη. Πάντοτε φοβάμαι τη δημιουργική υπνηλία.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να μένετε πάντα ξύπνια, σωστά;
Είναι στη φύση μου. Είμαι περίεργη. Και τρέφομαι απ’ όλα διαρκώς. Ακόμα και στο lockdown παρέμεινα ενεργή. Είχα επίσης την ευκαιρία να ασκήσω ένα επάγγελμα που για μένα είναι πάθος.
Εμπνέεστε επίσης και από τους καλλιτέχνες και τα έργα τέχνης;
Αυτό που πρωτίστως με εμπνέει είναι το ρούχο. Ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύεται σε μια εποχή ή σε μια αναλογία, ένα υλικό, μια τεχνική. Δεν μου αρέσει η ιδέα της μίμησης ενός καλλιτέχνη. Αντίθετα, δημιουργώντας ένα διάλογο με μια δημιουργική προσωπικότητα, ένα έργο τέχνης, αυτό είναι κάτι το διαφορετικό. Τρέφω μεγάλο θαυμασμό, για παράδειγμα, για την Αγγλίδα ζωγράφο με καταγωγή από την Γκάνα, Λινέτ Γιαντόμ – Μποακιέ. Λατρεύω τους πίνακές της και την αίσθηση που δίνουν τα χρώματά της.
Ζούμε σε μια εποχή όπου το σώμα επιβεβαιώνεται και οι παραδοσιακοί κανόνες θηλυκότητας αμφισβητούνται. Τι πιστεύετε για όλα αυτά;
Ηταν καιρός να συμβεί! Νομίζω ότι το γυναικείο σώμα έχει συχνά κακοποιηθεί, καταπνιγεί και κατηγορηθεί ως αιτία όλων των κακών της Γης. Δεν είναι κακό το να μπορείς να το απελευθερώσεις, έτσι δεν είναι; Είναι σημαντικό οι γυναίκες να μπορούν να ανακτήσουν τον έλεγχο του σώματός τους, της θηλυκότητάς τους και να ορίσουν μόνες τους τι είναι αποδεκτό και τι όχι.
Πώς θα ορίζατε το δικό σας στυλ;
Συχνά λέμε πως η μόδα μου είναι λιτή, εκλεπτυσμένη, διακριτική. Η διακριτικότητα με ορίζει καλύτερα. Ελπίζω να είμαι διακριτική μέσα στην ευαισθησία. Η θηλυκότητα που προβάλλω στα ρούχα μου μπορεί να μην είναι άμεση. Είναι κάτι πιο διάχυτο, αλλά αληθινό, που φιλτράρεται με την πάροδο του χρόνου, όπως ένας άνθρωπος που σταδιακά ανακαλύπτει τον εαυτό του.
Το να είστε γυναίκα επηρεάζει τις δημιουργίες σας, το όραμά σας για τη θηλυκότητα;
Εχω ανάμεικτα συναισθήματα σε σχέση με αυτή την ερώτηση. Υπάρχουν ακόμα γυναίκες που διαπρέπουν στη δημιουργία ανδρικών ρούχων – και το ανάποδο. Φυσικά, μια γυναίκα θα μπορούσε να πει «Δεν μπορώ να κουνηθώ, δεν μπορώ να καθίσω…». Αλλά αυτό δεν υπάρχει στη μόδα. Πολλά ρούχα που δημιούργησε ο Ιβ Σεν Λοράν, για παράδειγμα, είναι πάρα πολύ λειτουργικά. Και επίσης, ένα ρούχο είναι πάντα το αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας: υπάρχει ο δημιουργός, αλλά πίσω του υπάρχουν ο μοντελίστ, ο επικεφαλής του ατελιέ… Με λίγα λόγια, υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος πίσω από ένα κομψό λευκό πουκάμισο.
Συνεπώς, σας αρέσει να δουλεύετε ομαδικά;
Το λατρεύω. Είμαι μεγάλη οπαδός της έκφρασης διαφορετικών απόψεων. Θεωρώ σημαντικό το να καταλαβαίνεις μέχρι πού μπορείς να φτάσεις μόνος σου και να γνωρίζεις να ζητάς τη γνώμη ενός ειδικού.
Πώς σας προέκυψε η μόδα; Μεγαλώσατε στον γαλλικό Βορρά, τι ήταν αυτό που σας έκανε το κλικ;
Ισως νομίζετε ότι πρόκειται για εμμονή, αλλά το όνειρό μου ήταν από πολύ νωρίς να μπορώ να βρίσκομαι καθημερινά μέσα στα ρούχα. Ως παιδί βρισκόμουν πάντα στην ντουλάπα της μητέρας, της γιαγιάς μου. Το ρούχο, για μένα, είναι ένα προσωπικό ημερολόγιο, προκαλεί συναισθήματα.
Αρα, από τόσο νωρίς γνωρίζατε ότι αυτή ήταν η φωνή σας;
Ηταν μια δύσκολη διαδικασία. Αλλωστε η μόδα είναι πιο προσβάσιμη σήμερα απ’ όταν ξεκίνησα εγώ. Ηταν ένα περιβάλλον κάπως underground, αρκετά κλειστό στους έξω, πολύ παριζιάνικο. Για μένα, που προερχόμουν από την επαρχία, ήταν σαν ένας ιδεατός κόσμος… Πηγαίνοντας στο Βέλγιο, και συγκεκριμένα ξεκινώντας στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας, κάτι φωτίστηκε μέσα μου. Εκεί η μόδα ήταν πειραματική, αναζητούσε την ταυτότητα. Προτάσσαμε λιγότερο την ιδέα της τεχνικής ή της κομψότητας και δίναμε έμφαση στην έκφραση της ατομικότητας, στη μορφοποίηση. Αυτό μου άρεσε.
Σε μια βιομηχανία που έχει εμμονή με την εικόνα, εσείς έχετε μια πολύ διακριτική παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης… Γιατί;
Υπάρχουν αρκετά πράγματα για να δείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν νομίζετε; Ωστόσο, τα βρίσκω ενδιαφέροντα: είναι ένα μεγάφωνο για τους νέους δημιουργούς, τα νέα μηνύματα, για την ορατότητα διαφόρων κοινοτήτων. Υπάρχει μια νέα γενιά δημιουργών που γίνονται γνωστοί και είναι αφοσιωμένοι ιδιαίτερα στο upcycling, κάτι που με εντυπωσιάζει. Αυτή είναι η μόδα, πρέπει να την ενθαρρύνουμε!
