Γιατί άραγε η κοινότητα της μόδας έχει αποκτήσει εμμονή με τη συλλογή αντικειμένων; Ισως από νοσταλγία, θα έλεγε κανείς, ή από την ιδέα του να έχεις στην κατοχή σου κάτι μοναδικό. Πάντως σήμερα οι νέοι της Gen Z γενιάς μοιράζονται ασταμάτητα με τους διαδικτυακούς τους φίλους τα vintage αποκτήματά τους, με το hashtag #ArchiveFashion να έχει ξεπεράσει τα 450 εκατομμύρια προβολές στο TikTok. Αναμφίβολα, ένα αρχείο μόδας χρησιμεύει ως έμπνευση για σχεδιαστές, γιορτάζει τις χρυσές εποχές των οίκων μόδας και είναι ένα ισχυρό τεκμήριο της ιστορίας τους, ενώ παράλληλα εξυπηρετεί ως υλικό για εκθέσεις μουσείων. Για τους ιδιώτες συλλέκτες Νιλ Λέοναρντ και Μιχαήλ Καρδαμάκη, οι οποίοι συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πιο ένθερμους υποστηρικτές της μόδας αρχείου, είναι ο ενθουσιασμός για τον συμβολισμό του ρούχου που τους δίνει το κίνητρο να ψάχνουν με συνέπεια σπάνια κομμάτια της ιστορίας της μόδας.
Νιλ Λέοναρντ – Lab2022
Μπορεί η εποχή του οίκου Gucci από τότε που ο Τομ Φορντ ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής να απασχολεί τελευταία πολλούς οπαδούς της vintage μόδας, όμως ο Νιλ Λέοναρντ ήταν αυτός που επένδυσε πρώτος στα σχέδια του Φορντ προτού ακόμα αποκτήσει τη φήμη που έχει σήμερα. Ο δημιουργός του αρχείου μόδας Lab2022 έχει γίνει γνωστός στους κύκλους της μόδας για την πλούσια συλλογή από σχέδια του Τομ Φορντ για τον οίκο Gucci, όταν ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου τη δεκαετία 1994-2004. Ο ίδιος ήταν νεαρός σχεδιαστής όταν ο Τομ Φορντ, σχετικά άγνωστος εκείνη την εποχή, βρέθηκε στον Gucci. «Ο οίκος την περίοδο πριν αναλάβει ο Φορντ ήταν έξω από το χάρτη της μόδας, φαντάσου ότι πωλούσε γραβάτες και αναπτήρες με το λογότυπό του στα αφορολόγητα καταστήματα αεροδρομίων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Λέοναρντ στην τηλεφωνική μας συζήτηση και συνεχίζει: «Ημουν στο Μιλάνο, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν ένας καλός φίλος πήγαινε σε ένα σόου του οίκου Gucci. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που άκουσα για τον Τομ Φορντ. Η συλλογή του για τη σεζόν Φθινόπωρο-Χειμώνας ’95 άλλαξε μέσα σε μια νύχτα τα πάντα για τον οίκο. Τότε ήταν που άρχισα να συλλέγω και να αρχειοθετώ δημιουργίες του Φορντ για τον οίκο Gucci. Αρκετοί φίλοι που δούλευαν στη βιομηχανία της μόδας, όπως συντάκτες και φωτογράφοι, με βοήθησαν να βρω βασικά κομμάτια σε καταστήματα. Εκανα μεγάλες προσπάθειες για να πάρω τα σχέδια που ήθελα, δίνοντας έμφαση στα δείγματα, τα οποία είναι τα ίδια κομμάτια που βρίσκονται στην πασαρέλα πριν τροποποιηθούν για να πουληθούν στα καταστήματα. Ημουν άνθρωπος σε αποστολή!».
Σχεδόν 30 χρόνια μετά, ο Λέοναρντ έχει συγκεντρώσει χιλιάδες Gucci κομμάτια της εποχής Φορντ και δυσεύρετα σχέδια του οίκου Yves Saint Laurent και, παρόλο που η ζήτησή τους είναι τεράστια, μόνο μια συγκεκριμένη επιλογή από αυτά διατίθεται προς πώληση. Ωστόσο, έχει εξελίξει τη συνεργασία του με στυλίστες γνωστών celebrities, οι οποίοι δανείζονται ρούχα από το αρχείο Lab2022 για να φορέσουν σε διάφορες εκδηλώσεις. Πρόσφατο παράδειγμα η Μπέλα Χαντίντ που επέλεξε ένα εμβληματικό μακρύ λευκό φόρεμα Gucci by Tom Ford στο Φεστιβάλ των Καννών, τον περασμένο Μάιο. «Η δεκαετής βασιλεία του Φορντ στον οίκο Gucci θα είναι επίκαιρη για πολλά χρόνια ακόμα, προσωπικά όμως είμαι πιο επιλεκτικός στα κομμάτια που προσθέτω πλέον στο αρχείο. Νέοι συλλέκτες με ρωτούν συχνά τι να αγοράσουν και η συμβουλή μου προς αυτούς είναι να αγοράζουν μόνο ό,τι αγαπάνε, αλλά να έχουν κατά νου ότι δεν είναι κάθε αντικείμενο συλλεκτικό», συμπληρώνει.
Μιχαήλ Καρδαμάκης – Endyma
Το showroom του αρχείου μόδας Endyma βρίσκεται εδώ και μερικούς μήνες στην καρδιά του Βερολίνου. Εκεί, ο ιδρυτής του Μιχαήλ Καρδαμάκης φυλάει, μεταξύ άλλων, ιστορικής -για τη μόδα- σημασίας ρούχα, τη μεγαλύτερη συλλογή ενδυμάτων του Helmut Lang στον κόσμο, η οποία μετρά πάνω από 2.000 σχέδια.
Ο ίδιος δεν σκόπευε ποτέ να ασχοληθεί με το ένδυμα, αλλά, όπως εξηγεί στη διαδικτυακή μας συνάντηση, «συνέβη κάπως τυχαία. Λίγο πριν ξεκινήσω τις σπουδές μου στην Ιστορία της Τέχνης στο Λονδίνο, έψαχνα να βρω ρούχα για μένα, που να ταιριάζουν στον skinny σωματότυπό μου και άρχισα να τα αναζητώ σε μέρη όπως το ebay. Σε σύντομο χρονικό διάστημα άρχισα να αγοράζω συστηματικά και οτιδήποτε δεν μου έκανε το έβαζα πάλι πίσω προς πώληση και έτσι ουσιαστικά ξεκίνησα να βγάζω τα πρώτα μου χρήματα. Σταδιακά άρχισα να ψάχνω στον αχανή κόσμο του ebay για σχεδιαστές που με ενδιέφεραν. Από το Ιντερνετ είναι πιο εύκολο να βρεις πράγματα, ειδικά εάν ξέρεις τι ψάχνεις. Εκείνη την περίοδο άρχισα να ψωνίζω οτιδήποτε προσιτό high-fashion έβρισκα μπροστά μου, Helmut Lang, Gucci, Prada, έψαχνα για ευκαιρίες. Κάπως έτσι δηλαδή άρχισα να απορροφώ πληροφορίες για το προϊόν και να προσπαθώ να καταλάβω τη μόδα. Συλλέγοντας τα απομεινάρια κάποιου άλλου ανθρώπου μάθαινα και την ιστορία του σχεδιαστή», αναφέρει και συμπληρώνει: «Μόλις αποφοίτησα, ασχολήθηκα αποκλειστικά με το Endyma (σ.σ.: το ονόμασε έτσι γιατί ακουγόταν όμορφα), στην αρχή ως vintage μεταπωλητής, και πλέον έχει δημιουργηθεί ένα εκτενές αρχείο μόδας από το οποίο πουλάμε μόνο οτιδήποτε έχουμε διπλό ή τριπλό». Πώς αποφάσισε να εστιάσει στον Helmut Lang; «Πάντα μου άρεσε ως σχεδιαστής και επίσης ήταν πολύ εύκολο να τα βρω. Το πρώτο κομμάτι Helmut Lang που αγόρασα ήταν ένα μπουφάν που πήρα για 120 ευρώ περίπου, αλλά επειδή δεν μου έκανε το έβαλα σε μια δημοπρασία και αγοράστηκε από κάποιον πάνω από 400 ευρώ για λογαριασμό του οίκου Givenchy. Υπήρχε μια περίοδος που πωλούσες κάτι σε υψηλές τιμές και αγόραζες για τίποτα, επειδή το αγοραστικό κοινό δεν ήξερε πού να τα βρει. Συγκυριακά ήταν το σωστό timing για να εστιάσω στον Helmut Lang».
Ανάμεσα στα διαφορετικά δωμάτια όπου κρατάει ευλαβικά τα συλλεκτικά αποκτήματα του Lang, υπάρχει και ένα μέσα στο οποίο τοποθετούνται τα ρούχα από άλλους σχεδιαστές. «Σε αυτό το δωμάτιο βρίσκει κανείς από 90s clubwear κομμάτια από την Αγγλία μέχρι Burberry από την εποχή του Κρίστοφερ Μπέιλι και αρκετά Prada, αλλά και δημιουργίες του Raf Simons», τονίζει ο δραστήριος συλλέκτης. «Θέλω μέσα στο αρχείο να έχω κομμάτια που να ενδιαφέρουν έναν οίκο με πλούσια κληρονομιά όπως ο Louis Vuitton ή ο Hermes. Πριν από μερικά χρόνια με είχαν προσεγγίσει από την Bottega Veneta, όταν το 2018 ξεκινούσαν το rebranding με τον Ντάνιελ Λι στα ηνία του οίκου, και μου είπαν ότι θέλουν να επισκεφθούν το showroom, εκφράζοντας παράλληλα το ενδιαφέρον τους να νοικιάσουν για έρευνα μερικά κομμάτια. Αργότερα μας επισκέφθηκε στην Αθήνα και ο υπεύθυνος της σχεδιαστικής ομάδας του menswear από τον οίκο Tom Ford και αγόρασε μερικά κομμάτια από το αρχείο. Μετά άρχισε να μαθαίνεται στόμα με στόμα στους κύκλους της μόδας, και όλα συντέλεσαν ώστε το αρχείο να γίνεται σιγά-σιγά προορισμός. Από τις ημέρες ακόμα που η βάση μας ήταν στην Αθήνα έπαιρναν το αεροπλάνο από Λονδίνο για να έρθουν να δουν το αρχείο και αυτό μου έδωσε την πιστοποίηση για να συνεχίσω αυτό που κάνω. Αυτό που με ενδιαφέρει από εδώ και στο εξής είναι περισσότεροι άνθρωποι από τη βιομηχανία να μάθουν για τη δουλειά μας, ενώ φλερτάρω και με την ιδέα να δουλέψουμε πιο κοντά με ένα brand».