Από την Νάνσυ Μητροπούλου
«Την βλέπεις αυτή την ραπτομηχανή; Ήμουν 5 χρονών όταν άρχισα να την δουλεύω, τώρα είμαι 60». Η ιστορία που μου αφηγήθηκε η κα. Ιωάννα Μαρκοπούλου έχει βελόνες, κλωστές, γαζώματα και στριφώματα και είναι κεντημένη με πολύ μεράκι και ανεξάντλητη υπομονή. 49 χρόνια επαγγελματίας μοδίστρα. Πρωινό ξύπνημα στις 6, δουλειά μέχρι τις 9 το βράδυ. Πρόβες, πρόβες, πρόβες.
Η ζωή της δεν ήταν εξαρχής κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της. Είχε αγώνα, ξενύχτια, στερήσεις και ατέλειωτες ώρες προσπάθειας, δοκιμών και πειραματισμών. Έμαθε την δουλειά πλάι στην πιο αυστηρή «καθηγήτρια», τη μητέρα της. Τα παιδικά της χρόνια, δεν ήταν τόσο παιδικά. Ήταν μόλις 11μιση ετών όταν κολλήθηκαν τα πρώτα της ένσημα και το παιχνίδι ερχόταν ως επιβράβευση της δουλειάς που έπρεπε πρώτα να έχει φέρει εις πέρας. Τίποτα εύκολο. Αν, ήταν, όμως, σήμερα, η κα. Ιωάννα Μαρκοπούλου ίσως να μην είχε την πυγμή και την σοφία ζωής που -από τα λόγια της θα διαπιστώσετε ότι- έχει.
Την συνάντησα στο εργαστήρι της, «Η μοδίστρα» στον Άλιμο.
«Ασχολούμαι 55 χρόνια με την ραπτική, τα 49 επαγγελματικά. Ήμουν 5 χρονών παιδάκι όταν άρχισα να δουλεύω αυτή την μηχανή που βλέπεις εδώ, της μητέρας μου. Τώρα είμαι 60.
Η μητέρα μου ήταν μοντελίστ, μοδίστρα. Δούλευε στο βασιλικό παλάτι. Τις «αριστούχες» με δίπλωμα τις έβαζαν στο βασιλικό παλάτι να ράψουν ρούχα. Τα ρούχα αυτά τα έφερνε και στο σπίτι μας, δεν μπορούσε να κάθεται όλη την ημέρα να δουλεύει εκεί.
Έτσι έμαθα την δουλειά δίπλα της. Να γαζώνω, να κάνω πιέτες, να περνάω τρυπώματα. Στα 6 μου ήξερα να ράβω κανονικά. Θυμάμαι έρχονταν στο σπίτι οι πελάτισσές της και έλεγαν “Φτου σου κοριτσάκι μου, πώς το κάνεις, κι είσαι τόσο μικρό…” κι έλεγα εγώ “Μα τι λένε αυτές καλέ, το πιο εύκολο δεν μπορούν να κάνουν;”. Για να καταλάβεις, τα πόδια μου δεν έφταναν στη μηχανή, ήμουν όρθια. Έβλεπα την μητέρα μου που έκοβε τα ρούχα καλά, τις τουαλέτες και τα ταγιέρ για τις καλές της πελάτισσες, κι έπαιρνα μαθήματα για να τα κάνω όλα μόνη μου.
Αρρώστησα και σταμάτησα το σχολείο μικρή. Ενώ ήθελα να συνεχίσω, δεν συνέχισα γιατί με σταμάτησε ο πατέρας μου. Δεν ήθελε να πάω στο πανεπιστήμιο γιατί πίστευε ότι άμα πας, το μυαλό κάτι παθαίνει από τα πολλά γράμματα. Με έστειλε μόνο να τελειώσω τα αγγλικά και να πάρω πτυχίο. Η αδελφή μου προχώρησε, έγινε φιλόλογος.
Moυ άρεσε πολύ αυτή η δουλειά και 11μιση χρονών έπιασα δουλειά στο εργοστάσιο. Μου κολλούσαν ένσημα ανηλίκων. Δεν πήγα σαν ανειδίκευτη, ήμουν έμπειρη. Μέχρι τότε είχα μάθει να ράβω τα πάντα. Αργότερα, άρχισα να δουλεύω για εταιρείες. Ο πατέρας μου, όμως, ήθελε να με παντρέψει νωρίς, άλλα μυαλά είχαν τότε, βλέπεις.
Παντρεύτηκα το 1977, ήμουν 17 χρονών. Μέχρι τότε δούλευα σε εργοστάσια. Έμεινα έγκυος και άρχισα να δουλεύω με την ΛΟΛΑ. 37 χρόνια. Ήρθαν μετά κι άλλες, πολύ μεγάλες εταιρείες. Ασλάνης, Σιλια Κριθαριώτη, Νίκος-Τάκης. Το μαγαζί εδώ είναι 4 χρόνια που το έχω. Πριν, είχα χώρο στο σπίτι μου. 10 άτομα προσωπικό.
Την δουλειά μου την αγαπάω πάρα πολύ. Από μικρό κοριτσάκι είμαι σε αυτή. Χωρίς αυτή δεν μπορώ. Χωρίς την μηχανή μου. Πάνε τόσα χρόνια. Μου αρέσει να δημιουργώ ωραία πράγματα.
Τι θέλει η γυναίκα για να νιώθει καλά; Να είναι όμορφη! Ωραία ντυμένη, κομψή. Το ρούχο το διαχρονικό είναι από ύφασμα καλής ποιότητας, καλοραμμένο, κλασικό κι όχι πολύ μοντέρνο. Έτσι μπορεί να φορεθεί πάντα.
Εδώ μου φέρνουν από εσώρουχα μέχρι τουαλέτες. Τα τελευταία χρόνια η δουλειά είναι ακόμα περισσότερη. Ο κόσμος έχει στραφεί στη μεταποίηση γιατί πια ψωνίζει πολύ από το ίντερνετ, στα τυφλά, και δεν είναι σωστά πάνω του τα ρούχα όταν τα φοράει την πρώτη φορά.
Η γυναίκα που ξέρει να ντυθεί θα ράψει το ρούχο μόνη της. Μου παραγγέλνουν ρούχα γυναίκες όλων των ηλικιών. Θέλουν καλή ποιότητα, να γράφει ωραία πάνω στο σώμα αυτό που θα φορέσουν.
Η δουλειά μου δεν με κουράζει καθόλου. Μόνο αν πει κάποιος κάτι άσχημο, εκεί κουράζεται η ψυχή μου. 49 χρονιά ξυπνάω από τις 5 το πρωί και τελειώνω το βράδυ.Δεν είχα ποτέ πρόβλημα. Δεν έμεινα ποτέ χωρίς δουλειά, δεν αναγκάστηκα να ψάξω. Με έψαχναν πάντα οι άλλοι. Εγώ ποτέ, δεν προλάβαινα να το κάνω. Ακόμα με παίρνουν τηλέφωνο εταιρείες και με παρακαλάνε: “Ιωάννα, έλεγες ότι θα μας αναλάμβανες…”, μου λένε.
Αν μια γυναίκα ερχόταν και μου έλεγε να της φτιάξω ένα ρούχο για να μείνει στην ντουλάπα της για πάντα, ένα ωραίο παλτό θα της έραβα. Αλλά, ο καθένας ό,τι του αρέσει. Σε μια κοπέλα μπορεί να αρέσει το τελείως κλασικό και σε άλλη το τέρμα μοντέρνο.
Για μένα, μια γυναίκα μετά τα 50 θα την κολακέψει πολύ το φόρεμα και η παντελόνα. Δηλαδή δεν θα βάλει το κολάν. Ένα παντελόνι, όμως, ωραίο πάνω της θα το βάλει. Τo pencil μου αρέσει πολύ. Αλλά παίζει ρόλο και το βάρος.
Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλα τα αφεντικά μου. Δεν έχω το παραμικρό παράπονο από πουθενά. Έκλαιγα κάθε φορά που έφευγα. Τους υπεραγαπώ.
Έζησα πολλά όλα αυτά τα χρόνια. Γνώρισα κόσμο πολύ. Έχω πολλές αναμνήσεις. Έντυσα πολλές διάσημες γυναίκες. Την Άννα Βίσση πριν πολλά χρόνια. Θυμάμαι ότι για να της φτιάξω την φούστα της είχα πάει στην ταράτσα. Ήταν μια τεράστια φούστα γιατί θα ανέβαινε κάπου ψηλά για να κάνει το show της. Δεν είχα που αλλού να την απλώσω για να την ράψω.
Έχω ντύσει την Έλενα Παπαρίζου και την Μελίνα Ασλανίδου, από τα λίγα κορίτσια που έχω γνωρίσει σε αυτή τη δουλειά. Χρυσές κοπέλες! Οι στιλίστριές τους με προτιμούσαν.
Δεν θα ξεχάσω που η Μελίνα (σσ. Ασλανίδου) έκανε πρόβα πάνω στην πίστα και μόλις με είδε, φώναζε από το μικρόφωνο “Είσαι η θεά μου”. Ανέβηκα κι εγώ στην πίστα μαζί της την ώρα που τραγουδούσε για να δω πώς της έπεφτε το ρούχο. Κάναμε πρόβα μαζί. Και είπα μέσα μου “Το έζησες κι αυτό”.
Δεν σταματάω ποτέ να μαθαίνω. Είχα την τύχη να μάθω τη δουλειά πλάι στην καλύτερη “καθηγήτρια”, την μαμά μου. Ξέρεις τι είναι να κάθεσαι δίπλα στην καθηγήτρια όλη μέρα, από μικρό παιδάκι; Μετά ήρθαν οι μεγάλες εταιρείες και μου έμαθαν πάρα πολλά πράγματα. Δεν έμεινα σε μια δουλειά όλα μου τα χρόνια. Έτσι απέκτησα πείρα. Πάνω σε αυτό το τραπέζι που βλέπεις εδώ έμαθα να ράβω. Όσο χρονών είμαι, είναι και το τραπέζι.
Στα 16 μου με έβλεπε η κα. Λόλα (σσ. Θεοδώρα Γιαλαμά, δημιουργός της εταιρείας ρούχων ΛΟΛΑ) να ντύνομαι με τα πιο ωραία ρούχα κάθε μέρα. Έλεγε στη μητέρα μου: “Πήγαινε το κορίτσι και στη σχολή”. Στη σχολή θα μάθαινα αυτά τα δύο πράγματα που έπρεπε να είχα μάθει και τώρα τα διαβάζω. Έλεγα μέσα μου τότε: “Γιατί να μην πάω και να έχω και το χάρτι;”. Δεν με άφηνε ούτε η μητέρα μου, ούτε ο πατέρας μου. Έλεγαν: “τα ξέρει όλα, δεν χρειάζεται τίποτε άλλο”. Η Λόλα, όμως, έλεγε “αφήστε το κορίτσι να πάει, να την μάθουν και παραπέρα”. Πάθαινε πλάκα με τα ρούχα που φορούσα. Με ρωτούσε συνέχεια αν τα σχεδίαζα μόνη μου. Κέρδισα την εμπιστοσύνη της. Έτσι έφτασα να ράβω το παλτό και την ζακέτα της. Και το έκανα για 35 χρόνια.
Για να κάνεις αυτή τη δουλειά, πρέπει να το θες πολύ. Πολλές ώρες κλείσιμο μέσα. Δεν είναι 4-5 ώρες. Έχουν έρθει κοπέλες που πάνε στις σχολές για να βγουν μοντελίστ για να τους φτιάξω το ρούχο που παρουσιάζουν μόλις αποφοιτήσουν. Δεν έχουν μάθει τίποτα. Δεν γίνεται να μάθεις μέσα σε έναν χρόνο. Και με ρωτάνε: “Ποια σχολή έχετε τελειώσει εσείς;” και απαντώ: “Α, κορίτσι μου, η σχολή που έχω τελειώσει εγώ είναι πάρα πολύ δύσκολη. Είχα την καθηγήτρια όλη μέρα στο σπίτι μου”.
Θυμάμαι να μου λέει η μητέρα μου, “Δεν θα βγεις έξω να παίξεις κουτσό αν δεν βάλεις όλα τα τρυπώματα στα ρούχα της παραγγελίας”. Σαν παιδάκι κι εγώ ήθελα να ξεφύγω λίγο, να βγω να παίξω, αλλά αυτό δεν υπήρχε. Στα 49 αυτά χρόνια δουλεύω από τις 6 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ. Υπήρχαν μέρες που δούλευα 6 το πρωί με 2 το ξημέρωμα. Τα παιδιά μου μεγάλωσαν δίπλα μου την ώρα που δούλευα.
Έχω 6 εγγόνια τώρα. Αν με βοηθήσει ο Θεός και ζω, θέλω να καμαρώσω τα εγγόνια μου, αυτό με νοιάζει. Η δουλειά και τα εγγόνια μου είναι αυτά που μου δίνουν ζωή. Αν είχα τώρα απέναντί μου την Ιωάννα μικρούλα, πριν ξεκινήσει, θα της έλεγα ότι στη ζωή πρέπει να μιλάς ωραία και να κοιτάζεις την δουλειά σου, να βγαίνει σωστή. Να ξέρεις καλά αυτό που κάνεις για να μην βρεθεί κανείς να σε κοροϊδέψει και να σου πει ότι δεν το κάνεις καλά. Και να σέβεσαι κάθε πελάτη. Ποτέ δεν πρέπει να σκέφτεσαι πόσα λεφτά έχει για να τον σεβαστείς αναλόγως. Νόμος».
