Η καρδιά του ελληνικού σινεμά χτυπά αυτό το καλοκαίρι στη Μυτιλήνη αφού βρίσκονται σε εξέλιξη τα γυρίσματα της ταινίας «Σμύρνη μου αγαπημένη». Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε και την Ταμίλα Κουλίεβα που μετρά τη δεύτερη κινηματογραφική συμμετοχή της για φέτος -ενώ από η νέα σεζόν θα την απολαμβάνουμε στη «Σκοτεινή θάλασσα» στο Mega. Η πρώτη ήταν στην ταινία «Ράφτης» που έκανε πρεμιέρα με το άνοιγμα των θερινών. Ο ρόλος της την γυρίζει πίσω στα δικά της παιδικά χρόνια και τη μοδίστρα γιαγιά της, μια εικόνα που κουβαλά μέχρι σήμερα και τη μοιράζεται με το Marie Claire μαζί με πολλά άλλα.
Τον «Ράφτη» σκηνοθετεί η Σόνια Λίζα Κέντερμαν. Είναι η τρίτη φορά που συνεργάζεσαι με νέο σκηνοθέτη και αυτό δείχνει ότι εμπιστεύεσαι τους νέους ανθρώπους.
Μου αρέσει γιατί ο άνθρωπος όταν ξεκινάει είναι πρωτοπόρος. Έχει πιο φρέσκες, ωραίες ιδέες και όρεξη. Αυτή την όρεξη τη χάνουμε στη διαδρομή, πολλές φορές. Οπότε μου αρέσουν οι άνθρωποι που ξεκινούν τη δουλειά τους με όρεξη. Αυτό καθορίζει πολλά πράγματα. Και όταν ο άνθρωπος που έχει όρεξη έχει και ταλέντο, διάθεση να εμβαθύνει στο αντικείμενο, έχει μελετήσει αυτό που θέλει να πει και ξέρει τι θέλει να πει, τότε η συνεργασία απογειώνεται.
Είναι μια ταινία που βγάζει ρομαντισμό.
Είναι μια ταινία της Σόνια Λίζα Κέντερμαν. Είναι πολύ τρυφερή, ανθρώπινη και κάπου ρομαντική και θέτει αρκετά ερωτήματα και παρουσιάζει την πραγματικότητα με έναν τρόπο που είναι σαν να αντικατοπτρίζεται η κοινωνία μας. Αντικατοπτρίζεται ο χρόνος, η εποχή που φεύγει με ότι συνεπάγεται αυτό που λέω: φεύγουν οι αξίες, πράγματα τα οποία για να τα αποκτήσει κάποιος χρειαζόταν να κοπιάσει και να ερευνήσει. Τώρα όλα έχουν γίνει πολύ πιο εύκολα. Αυτή την ευκολία της σημερινής εποχής τη βλέπουμε με έναν τρόπο στην ταινία αλλά από δύο πλευρές. Από τη μία φεύγουν οι παλιές συνήθειες και η αντιμετώπιση των πραγμάτων και από την άλλη, έρχεται μια άλλη εποχή στην οποία επίσης πρέπει να προσαρμοστούμε και να πάμε παρακάτω. Μιλάμε για έναν ράφτη ανδρικών κοστουμιών που πλέον δεν υπάρχει αυτό το επάγγελμα καθαυτό γιατί η εποχή ζητάει άλλα πράγματα. Αυτός καλείται να προσαρμοστεί και κάνει την προσπάθειά του. Βέβαια, χωρίς να χάνει τις δικές του προσωπικές αξίες. Η συνάντηση της ηρωίδας μου με το ράφτη είναι συνάντηση δύο ανθρώπων που μοιράζονται το πιο δημιουργικό κομμάτι της ζωής της, είναι κομμάτι της δημιουργικής διαδρομής. Βέβαια, αυτή η συνάντηση αφήνει και στον έναν και στον άλλο μια σπουδαία εμπειρία. Αυτός συνεχίζει τον δρόμο του, φεύγει κι εκείνη γυρίζει στην οικογένεια έχοντας στην πλάτη της την εμπειρία αυτή.
Χρειαζόμαστε στη ζωή μας τέτοιους ανθρώπους και τέτοιες συναντήσεις για να μας εξελίξουν; Οι δύο κεντρικοί ήρωες της ταινίας, για παράδειγμα, ήταν ο ένας για τον άλλον έμπνευση.
Ακριβώς αυτό ήταν. Αν συναντάς ανθρώπους που μπορούν να σε πάνε παρακάτω είναι μεγάλη ευτυχία.
Στη δική σου ζωή υπήρξαν τέτοιοι άνθρωποι;
Βέβαια. Επιδιώκω τέτοιες συναντήσεις στη ζωή μου με ανθρώπους που είναι σημαντικοί, που είναι ωραίοι, που μπορώ να πάρω πράγματα. Κάποια εποχή οργάνωσα σεμινάρια και κάλεσα ανθρώπους με τους οποίους ήθελα να συνυπάρξω. Είχα καλέσει καθηγητές που πιστεύω ότι πήρα πάρα πολλά πράγματα από αυτούς. Από το πανεπιστήμιο της Μόσχας έναν σπουδαίο άνθρωπο ο οποίος δίδασκε σκηνική πάλη, τον Ρόμπερτ Στούα που είναι ένας υπέροχος, σημαντικός σκηνοθέτης -υπέροχος και σαν άνθρωπος και σαν επαγγελματίας- ενώ σε αυτό το σεμινάριο πήρες μέρος και ο Δημήτρης Ήμελος με τον οποίο συμπρωταγωνιστούμε στην ταινία. Ο λόγος ήταν γιατί έχει μεγάλη σημασία με ποιους ανθρώπους συναναστρεφόμαστε, είναι τροφή για το μυαλό μου και για να πάω παρακάτω.
Αυτό, από την άλλη μεριά, είναι κι ένας λόγος να αποκλείεις από τη ζωή σου ανθρώπους;
Ναι, αποκλείω. Αυτό συμβαίνει με τα χρόνια. Στην αρχή δεν το έκανα και πολύ εύκολα. Ξεκινάμε από το ότι ο κάθε άνθρωπος έχει να μας δώσει κάτι. Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και μοναδικός και δεν το αμφισβητώ αυτό αλλά πολλές φορές συναντάμε ανθρώπους με τους οποίους δεν έχουμε κοινή λογική, δεν κινούμαστε στο ίδιο μήκος κύματος. Ίσως δεν μπορώ κι εγώ να δώσω κάτι ή αυτά που έχω να δώσω δεν τους ενδιαφέρουν οπότε χαλάει η επικοινωνία. Γενικά όμως εγώ πιστεύω ότι, όπως έλεγε ένας φίλος μου, δεν έχουμε έναν εφεδρικό εαυτό στο πορτ παγκάζ του αυτοκινήτου. Η ζωή είναι μία και ο χρόνος δεν είναι πολύς και πρέπει να κάνουμε τις επιλογές μας και να είμαστε, όσο μπορούμε, πιο συγκεντρωμένοι και ακριβείς σε ό,τι κι αν κάνουμε.
Προσπαθείς να εκμεταλλεύεσαι κάθε σου στιγμή του χρόνου σου;
Προσπαθώ και επίσης, πολλές φορές, λέω στον εαυτό μου ότι δεν έχουμε χρόνο ούτε για στεναχώριες. Αυτό είναι χάσιμο χρόνου. Χάνουμε χρόνο για να στεναχωριόμαστε. Γιατί; Δεν σημαίνει ότι είναι εύκολο να το καταφέρεις (σ.σ. να μην στεναχωριέσαι) αλλά μπορείς να προσπαθήσεις.
Όλη αυτή την περίοδο της «παύσης» των πολιτιστικών δρώμενων πώς την βίωσες; Σε άγχωσε για το μέλλον;
Τα πράγματα που με απασχολούν όσον αφορά το μέλλον είναι το σε τι βαθμό η συνθήκη της πανδημίας μπορεί να το καθορίσει. Γιατί όλοι αισθανόμαστε, πιστεύω, την έλλειψη ελευθερίας, την χειραγώγηση και ώθηση προς κάποιες κατευθύνσεις. Με προβληματίζει επίσης το να μην συνηθίσουμε το live streaming κι αυτό γίνει κανονικότητα γιατί έτσι χάνουμε το θέατρο σαν Τέχνη. Δεν μπορείς να δεις μια παράσταση από την οθόνη, δυσκολεύομαι κι εγώ που είμαι του επαγγέλματος. Τέτοιους προβληματισμούς έχω. Από εκεί και πέρα, να έχουμε τις κεραίες μας ανοιχτές για να αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα και να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον κόσμο προς το καλύτερο.
Πηγαίνοντας στις επίσημες πρεμιέρες του «Ράφτη» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, εντόπισες την λαχτάρα του κόσμου για το θερινό;
Πράγματι, το είδα και μάλιστα ο καιρός δεν βοήθησε πολύ αλλά παρόλα αυτά κανένας δεν παραπονέθηκε. Το αναφέρω γιατί όταν πας να παρακολουθήσεις κάτι πρέπει να είναι και ευχάριστο άρα και ανάγκη να πάνε σινεμά και η ίδια η ταινία, προφανώς, κράτησε τους ανθρώπους. Εισέπραξα πάρα πολύ θετικό κλίμα και είχαμε και τη δυνατότητα να μιλήσουμε μετά για αυτά που είδαν και θέλανε να μοιραστούν μαζί μου και θέλανε να μου μιλήσουν. Κι αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί να συμβεί.
Τι ξεχωρίζεις στην ηρωίδα σου;
Ότι τελικά της δίνεται η ευκαιρία να κοιτάξει τον εαυτό της και της δίνεται η ευκαιρία να ξεφύγει από αυτό το μοντέλο της ελληνικής οικογένειας που θέλει τη γυναίκα στο σπίτι, ο άνδρας δουλεύει κι αυτή είναι νοικοκυρά και μεγαλώνει ένα παιδί. Ότι μπόρεσε να εκφράσει την δημιουργική της πλευρά.
Θεωρείς ότι οι γυναίκες πια το καταφέρνουν αυτό; Να βγουν από το καβούκι τους και να κυνηγήσουν τα όνειρά τους;
Υπάρχει ένα ποσοστό που το καταφέρνει αλλά υπάρχει κι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό που δεν τολμάει. Δεν τολμάει γιατί έχει μάθει με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο και μπορεί πλέον να τις απασχολεί κιόλας. Που κι αυτό είναι ένα θέμα και δεν θεωρώ ότι αρμόζει σε έναν άνθρωπο.
Αυτό συμβαίνει περισσότερο στις μεγαλύτερες ηλικίες που έχουν μεγαλώσει περισσότερο με πατριαρχικά πρότυπα;
Μάλλον, ναι, αφορά κάποιες γενιές που είναι λίγο μεγαλύτερες. Αν και κάθε γενιά έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Μια γυναίκα χρειάζεται να βρει αυτό που την εκφράζει και να το κυνηγήσει. Θεωρώ ότι είναι ευχής έργο. Εγώ είμαι αυτής της άποψης. Από εκεί και πέρα, δεν μπορώ να μην πω ότι προφανώς υπάρχουν γυναίκες που δεν τις απασχολεί αυτό. Γιατί για να σε απασχολήσει κάτι θα πρέπει να ξέρεις ότι υπάρχει. Αν πεις σε μια γυναίκα βρες κάτι να κάνεις που μπορεί να σε εκφράζει, δεν θα ξέρει τι να κάνει. Αλλά και πάλι δεν πιστεύω ότι ένας άνθρωπος δεν κάνει όνειρα. Ο κάθε άνθρωπος έχει όνειρα και οφείλει στον εαυτό του να τα κυνηγήσει.
Υπάρχει όριο ηλικίας για κάποια πράγματα;
Σε καμία περίπτωση. Θαυμάζω τους ανθρώπους που μπαίνουν στα πανεπιστήμια στα 60. Κι έχω φίλες που είναι 50 και έχουν αποφασίσει να ξανασπουδάσουν και τα καταφέρνουν μια χαρά. Τους θαυμάζω αυτούς τους ανθρώπους και θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένα όριο ηλικίας, είναι στο μυαλό μας.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Αυτό ισχύει και για τον έρωτα;
Θα σου πω ένα χαρακτηριστικό περιστατικό που μου έλεγε μια μεγαλύτερη συνάδελφος. Μια φίλη της, η πιο νεαρή της παρέας κιόλας που ήταν 65, παντρεύτηκε και είναι πάρα πολύ καλά με τον σύντροφο που είναι 72. Και πόσο μου άρεσε αυτό, δεν μπορείς να φανταστείς. Βλέπεις κάποιους που βάζουν το «τέρμα» στα 20 και κάποιους που παντρεύονται στα 65. Είναι θέμα αντίληψης και στάσης για τα πράγματα. Πολλές φορές μου φαίνεται πως λέμε πράγματα που για κάποιους είναι αυτονόητα αλλά για κάποιους δεν είναι καθόλου οπότε καλά κάνουμε και τα λέμε. Επίσης, δεν πιστεύω ότι υπάρχει στη ζωή κάτι που δεν μπορείς να κάνεις. Αν θέλεις πολύ, μπορείς. Όλα έχουν να κάνουν με το πώς τα καλλιεργείς στο μυαλό σου και με τι τροφοδοτείς το μυαλό σου. Αυτό αφορά και την Τέχνη που πολλοί νομίζουν ότι είναι πολυτέλεια αλλά δεν είναι καθόλου έτσι. Θεωρούμαι ότι πολλά πράγματα προηγούνται ως πιο σημαντικά και η Τέχνη είναι το επιδόρπιο. Παραγγέλνω το κυρίως πιάτο και το επιδόρπιο μπορώ να το πάρω και να μη το πάρω. Δεν είναι καθόλου έτσι. Η Τέχνη δεν είναι επιδόρπιο, είναι μια άλλη γλώσσα, ένας τρόπος ζωής. Η Τέχνη ανοίγει ορίζοντες στους ανθρώπους, τους κάνει να αντιλαμβάνονται και να βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά, να ανοίγουν άλλους δρόμους. Είναι πάρα πολλά, δεν είναι ένα πράγμα και είναι σπουδαία τροφή για το μυαλό ενός ανθρώπου.
Η Τέχνη δεν είναι ο πιο σύντομος δρόμος να γνωρίσεις τον εαυτό σου;
Πρέπει να πω ότι, μαθαίνω από τη δουλειά μου πάρα πολλά πράγματα. Μαθαίνω πράγματα για μένα μέσα από τους ρόλους.
Όταν ξέρεις ποιος είσαι, κατά συνέπεια, δεν είσαι και καλύτερος σε αυτό που κάνεις;
Μαθαίνεις να έχεις ένα συνεχές ενδιαφέρον για τους ανθρώπους, για τα πράγματα, για τη ζωή. Δεύτερον, μαθαίνεις να δέχεσαι και τους άλλους όπως είναι και να τους δικαιολογείς. Άλλο αν αποκλείω κάποιος ανθρώπους από τη ζωή μου, όπως είπαμε πριν, ενώ άλλους επιδιώκω να τους συναναστραφώ αλλά δεν τους κρίνω. Είμαι πολύ πιο ανοιχτή και το επάγγελμά μου με έμαθε να εκτιμώ την μοναδικότητα του καθενός, ανεξάρτητα από το θα έχω ή όχι επαφή με αυτόν τον άνθρωπο.
Πόσο σημαντική είναι για σένα η εικόνα σου; Θέλεις να είσαι ντυμένη ωραία;
Μου αρέσει να αισθάνομαι καλά με αυτά που θα βάλω πάνω μου. Αυτό δεν συμβαίνει και στη ζωή, όχι μόνο στο θέατρο. Το ρούχο σου επιβάλλει έναν τρόπο συμπεριφοράς –έτσι το λέμε στο θέατρο. Αν βάλεις ένα ωραίο φουστάνι και πας στην πρεμιέρα μάλλον θα αισθάνεσαι διαφορετικά. Φοράω αυτά που με κάνουν να αισθάνομαι όμορφα. Σε σχέση με την ταινία, να σου πω ότι η γιαγιά μου ήταν μοδίστρα. Έχω πάρει τα πρώτα μαθήματα.
Τώρα ασχολείσαι;
Τώρα το έχω αφήσει αλλά θυμάμαι ότι από μικρή περνούσα πολλές ώρες με τη γιαγιά μου και έραβα φορέματα για τις κούκλες μου. Υπάρχει ένα πλάνο στην ταινία όπου ο ράφτης ράβει φορεματάκια για τις κούκλες της κόρης μου και το αναγνώρισα. Ήταν πολύ συγκινητικό. Μετά όταν μεγάλωσα έραβα και ρούχα. Μου άρεσε, το έβρισκα πολύ δημιουργικό. Θυμάμαι από τότε, από τη γιαγιά μου, είναι ένας κόσμος γεμάτος μαγεία: χρώματα, υφάσματα. Για μένα ήταν μαγεία κι έτσι θυμάμαι τη γιαγιά.
