Η 11χρονη Αμί μαζί με τις συνομήλικες φίλες της ανεβαίνουν στη σκηνή και εκτελούν ένα αηδιαστικά σεξουαλικό για τα χρόνια τους χορευτικό, με προκλητικό ύφος και το φακό να εστιάζει με ακρίβεια στον καβάλο τους. Αυτή είναι μια από τις ακραίες σκηνές του «Cuties» (Mignones), της ταινίας του Netflix που προκάλεσε ένα τεράστιο κύμα αντιδράσεων, από το Twitter μέχρι κάποιους ρεπουμπλικανικούς πολιτικούς κύκλους. Η συντηρητική οργή εναντίον του φιλμ της Maimouna Doucoure έχει ως επιχείρημα ότι σεξουαλικοποιεί μικρά κορίτσια προς τέρψη των απανταχού παιδεραστών. Όσοι το υποστηρίζουν κάνουν λόγο για κυνήγι μαγισσών, επιμένοντας πως το φιλμ κατηγορείται άδικα ότι τροφοδοτεί ακριβώς την παθογένεια που επιχειρεί να καταδείξει -έστω με σοκαριστικά ζουμ εκεί που δεν πρέπει καθόλου- και ότι η απεικόνιση ενός φαινομένου δεν σημαίνει και την αποδοχή του.
Σε κάθε περίπτωση, κάποιος πρέπει πρώτα να δει την ταινία για να κρίνει, το μήνυμα όμως που μένει από όλη αυτή την ιστορία δεν είναι καθόλου υποκειμενικό: κάτι πρέπει να έχει πάει πολύ στραβά στον κόσμο μας, για να κυριαρχεί η αντίληψη ότι μόνο το σέξι είναι ωραίο, ότι η σεξουαλική πρόκληση απελευθερώνει και η αξία μιας γυναίκας ορίζεται μόνο σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και τίποτε άλλο. Και όλα αυτά να αποτυπώνονται στο μυαλό των κοριτσιών από τότε που αρχίζουν να κοιτάζουν σε οθόνες, απορροφώντας πληροφορίες και προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουν τη ζωή μέσα από πάσης φύσεως σκουπίδια που σερβίρουν όχι μόνο κάποια γελοία βιντεοκλίπ της μουσικής υποκουλτούρας, αλλά τα πολύ κανονικά, mainstream Μέσα. Προφανώς, το πρόβλημα με τη σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών δεν είναι η ταινία του Netflix, αλλά κάτι απείρως μεγαλύτερο.
Τι εννοούν οι ψυχολόγοι όταν κάνουν λόγο για «σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών»; Για τους Αμερικάνους, τουλάχιστον, είναι αυτό που συμβαίνει «όταν τα άτομα αντιμετωπίζονται σαν σεξουαλικά αντικείμενα και αξιολογούνται για τα φυσικά τους χαρακτηριστικά και τη σεξουαλικότητά τους». Και αν αυτό ακούγεται πολύ θεωρητικό, αρκεί κανείς να σκεφτεί πόσο επίμονα επαναλαμβάνεται στην ποπ κουλτούρα, φέρνοντας αυτή την προβληματική συνθήκη στην καθημερινότητα παιδιών που βρίσκονται σε ηλικία στην οποία το σεξαπίλ θα έπρεπε να είναι παντελώς άγνωστη λέξη -και κυρίως ιδέα. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται να το αποδεχόμαστε χωρίς πολλές αντιρρήσεις.
Ετσι, βλέπουμε φωτογραφίες ανήλικων κοριτσιών, μοντέλων ή celebrities, όπου ποζάρουν ντυμένες και μακιγιαρισμένες ως μοιραίες γυναίκες, ή στην περίπτωση της 15χρονης τότε Μάιλι Σάιρους απλώς με μια πετσέτα να καλύπτει το στήθος της στο Vanity Fair,και δεν μας κάνει και πολλή εντύπωση. Οπως δεν μας έκανε εντύπωση όταν η 13χρονη Κάια Γκέρμπερ δημοσίευσε ανάρμοστα σέξι φωτογραφίες της στα social, ούτε όταν 14χρονα περπατούν στα μεγάλα catwalks τηςμόδας με ρούχα για μεγάλες γυναίκες. Θα περίμενε κανείς ότι από τα 80s και το χαλασμό που είχε γίνει όταν η 15χρονη τότε Μπρουκ Σιλντς είχε κάνει την περιβόητη καμπάνια όπου έλεγε ότι δεν υπάρχει τίποτα ανάμεσα σε εκείνη και το τζιν της (ναι, εννοώντας ότι δεν φορούσε εσώρουχο), έχουμε κάνει κάποια πρόοδο, αλλά προφανώς θα έκανε λάθος.
Για το πόσο νωρίς ξεκινά η πλύση εγκεφάλου ας θυμηθούμε απλώς τις δημοφιλέστατες προ πενταετίας κούκλες για παιδιά που υποτίθεται ότι ήταν το αντίπαλο δέος της Barbie, η οποία μπροστά τους ήταν περίπου καλόγρια. Με πολύ μακριά, λεπτά πόδια, τεράστιο κεφάλι, μακιγιάζ Ινδής νύφης και γκαρνταρόμπα που περιλάμβανε σούπερ μίνι, κοντά τοπ, διχτυωτά καλσόν και μποά, η κούκλα με την οποία έπαιζαν τα κοριτσάκια σχεδόν όλου του πλανήτη ήταν ένα ομοίωμα υδροκέφαλης καλντεριμιτζούς, αλλά οι πωλήσεις παγκοσμίως δείχνουν ότι αυτό δεν θεωρήθηκε τόσο προβληματικό όσο θα περίμενε κανείς για παιδικό παιχνίδι. Ας βάλουμε στην εξίσωση και άλλες λεπτές πινελιές στην προεφηβική κανονικότητα, όπως οι σέξι αποκριάτικες στολές για 10χρονα (π.χ. αστυνομικίνα με μίνι φόρεμα από βινύλιο, χειροπέδες, μαύρα γυαλιά ηλίου και δερμάτινα γάντια για τους πολύ άρρωστους με τηλεπτομέρεια), και είναι προφανές το είδος της σεξουαλικής αγωγής που έχει πάρει ένα κορίτσι πολύ προτού φτάσει τα 16.
Στα υπερ-εντατικά μαθήματα του είδους, δεν γίνεται να μη συνυπολογιστεί το έργο της μουσικής και των κλιπ που τη συνοδεύουν. Παρά τους στίχους που υποτιμούν τις γυναίκες σε βαθμόλεκτικής κακοποίησης και εικόνες ημίγυμνων γυναικών που μοιάζουν να χαίρονται πολύ όταν τους απευθύνονται σαν να μην είναι άνθρωποι με πλήρες λειτουργικό, πάλι δεν έχουμε πρόβλημα. Αφού έτσι είναι η ποπ κουλτούρα στις μέρες μας, πηγαίνουμε συλλογικά πάσο και χειροκροτούμε αυτήν που κάνει καλύτερα τον πιο υποτιμητικό χορό στην ιστορία του Homo Sapiens, το twerking, που αντιστρέφει τη θεωρία του Δαρβίνου για τα θηλυκά του είδους. Εντωμεταξύ, τα κορίτσια μας κοιτάζουν, καταγράφουν και αντιγράφουν, αλλά,κατά τα άλλα, φταίει το κακό Netflix που δείχνει υπερβολικά ωμά το δικόμας οικοδόμημα.
Η τηλεόραση, η μουσική, ο κινηματογράφος, τα video games, τα περιοδικά, τα παιχνίδια, οι διαφημίσεις βομβαρδίζουν καθημερινά με σεξουαλικού περιεχομένου μηνύματα, άλλα υπαινικτικά και άλλα που τελείως ξεκάθαρα απεικονίζουν τις γυναίκες ως αντικείμενα – και δυστυχώς, μεγάλη αμερικανική έρευνα έδειξε ότι το 57% των ανήλικων στρέφεται στα media για σεξουαλικές πληροφορίες. Τα social είναι μια άλλη, πολύ μεγάλη ιστορία που βάζει την ταφόπλακα στις όποιες πιθανότητες μιας υγιούς σεξουαλικής αγωγής που θα επέτρεπε στα παιδιά το δικαίωμα στην αθωότητα χωρίς να τα ρίχνει από μικρά στον κόσμο όπου το σεξ είναι ο ένας και μοναδικός θεός.
Στα, εκτός από τα προφανή, αρνητικά που μπορεί να επιφέρει η σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών, αν δηλαδή χρειάζονται κι άλλα επιχειρήματα, οι ειδικοί συμπεριλαμβάνουν μειωμένη γνωστική λειτουργία, διατροφικές διαταραχές, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, μη ρεαλιστικές σεξουαλικές προσδοκίες και αντίληψη της γυναίκας ως σεξουαλικό αντικείμενο. Προφανώς η επικρατούσα κουλτούρα δεν θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη, όσο κι αν τελευταία ακούγονται όλο και περισσότερες φωνές που μιλούν για τα αυτονόητα. Και οι γονείς δεν μπορούν να κρατήσουν τον κόσμο μακριά από τα παιδιά τους, όσο κι αν πασχίζουν να ελέγξουν τις πληροφορίες που αυτά δέχονται. Μπορούν όμως να σταματήσουν δραστικά να συντηρούν αυτό που η σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών πουλάει -γιατί πάντα κάτι πουλάει-είτε μποϊκοτάροντας το x προϊόν, είτε μη κλικάροντας ποτέ μια ιστοσελίδα, και τότε ίσως κάτι να αρχίσει να γίνεται. Γιατί έναν κυνικό κόσμο, όπου αυτό που πουλάει είναι το σεξ, αυτό που τον κάνει να γυρίζει είναι το χρήμα. Θλιβερό ίσως ως αντίληψη, αλλά μερικές φορές ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
