Από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης του κορωνοϊού άρχισαν να εξαπλώνονται -ακόμα και πιο γρήγορα από τον ίδιο τον ίο- θεωρίες σχετικά με το πώς μπορεί να κολλήσεις. Οι περισσότερες χωρίς καμία απολύτως επιστημονική βάση. Ωστόσο, οι ειδικοί φρόντισαν να διαψεύσουν όλα τα fake news που θα μπορούσαν να αποδειχθούν επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εξακολούθησαν να κυκλοφορούν άλλοι μύθοι σχετικά με τον covid-19. Κάποιους από αυτούς τους συγκεντρώσαμε παρακάτω.
Το να απολυμαίνεις τα πάντα είναι η βασική σου άμυνα
Οι επιστήμονες διαφωνούν ως προς το πόσο επιβιώνει ο Covid-19 στις επιφάνειες. Μια έρευνα του New England Journal of Medicine έδειξε ότι μπορεί να ζήσει σε μικρές ποσότητες σε ανοξείδωτο ατσάλι ή άλλα υλικά για κάποιες μέρες αλλά ένας επιστήμονας σημείωσε στο The Lancet ότι αυτό αφορούσε εργαστηριακές συνθήκες και δεν ήταν ποτέ αρκετή η ποσότητα του ιού για να αρρωστήσει κάποιος. Την ίδια ώρα, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών διαπίστωσαν ότι ίχνη Covid-19 βρέθηκαν σε κρουαζιερόπλοιο 17 μέρες αφότου είχε φύγει ο άνθρωπος που νοσούσε.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μολύνεσαι από τον κορωνοϊό από τα σταγονίδια που μεταφέρονται από την αναπνοή και τα αερολύματα όταν είσαι πολύ κοντά στους άλλους. Το να φοράς μάσκα,να κρατάς αποστάσεις και να πλένεις συχνά τα χέρια σου μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο. Το να απολυμαίνεις επιφάνειες όπως είναι τα πόμολα της πόρτας ή το μπάνιο είναι μια καλή πρακτική αλλά μπορείς να περιορίσεις την μετάδοση απλά πλένοντας τα χέρια σου και φορώντας μάσκα.
Ο Covid-19 μπορεί να μεταδοθεί από το φαγητό
Στην αρχή της πανδημίας, μπορεί να σαπούνιζες μετά μανίας τα ψώνια από την αγορά αντί να τα ξεβγάλεις απλά. Οι ειδικοί λένε ότι μάλλον δεν χρειάζεται να το κάνεις.
Οι συσκευασίες και οι σακούλες μπορεί να μολυνθούν και για αυτό κάνουμε συνεχώς λόγο για την υγιεινή των χεριών αλλά δεν έχουν εντοπιστεί περιστατικά που μολύνθηκαν κατά αυτό τον τρόπο.
Είναι δύσκολο να ξέρουμε πως επιβιώνει στις επιφάνειες ο ιός μιας και όλα τα πειράματα έχουν γίνει σε εργαστήρια. Η έρευνα του NEJM αναφέρει ότι μπορεί να ζήσει στο χαρτόνι για 24 ώρες αλλά το The Lancet διαπιστώνει ότι σε άλλες έρευνες που έγιναν για τον κορωνοϊό σε συνθήκες πραγματικής ζωής επιβίωσε από μία μέχρι έξι ώρες.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι ο ιός είναι αναπνευστικός οπότε μεταφέρεται με τις στενές επαφές με ανθρώπους που νοσούν και όχι από μία μηλόπιτα (εκτός αν έβηξαν πάνω της και στην δίνουν με το χέρι, κάτι που είναι και αγένεια).
Το να κρατάς την αναπνοή σου σε προστατεύει από το να κολλήσεις
Σκέφτεσαι ότι μπορείς να κρατάς την αναπνοή σου κάθε φορά που πλησιάζεις κάποιον στο δρόμο και έτσι προστατεύεσαι από τον ιό; Ξανασκέψου το! Αυτή η μέθοδος είναι ανόητη. Αν ο ασθενής βήξει, τα σταγονίδια μπορεί να μπουν μέσα από τα μάτια σου από τους δακρυγόνους πόρους. Τα διαφανή προστατευτικά που καλύπτουν και τα μάτια μπορεί να είναι καλύτερα για να σταματήσεις την εξάπλωση και την έκθεση στον ιό. Οι μάσκες όμως από μόνες τους αρκούν για να εμποδίσεις την εξάπλωση.
Αν μπορείς να κρατήσεις την αναπνοή δεν θα μεταδόσεις τον ιό
Υπάρχει κι αυτός ο μύθος ότι αν κρατάς την αναπνοή σου παραπάνω από 10 δευτερόλεπτα δεν έχεις κορωνοϊό. Η θεωρία αυτή αναφέρει ότι η δυσκολία της αναπνοής είναι σύμπτωμα του ιού οπότε αν νοσείς δεν μπορείς να κρατήσεις την αναπνοή σου. Πολλοί άνθρωποι που νοσούν δεν έχουν καθόλου συμπτώματα. Το 40% μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί και παρόλα αυτά να μεταδώσουν τον ιό στην οικογένειά τους. Μπορείς λοιπόν να κρατάς την αναπνοή σου όσο θέλεις αλλά αν νοσείς μπορείς σε κάθε περίπτωση να μεταφέρεις τον ιό σε άλλους.
Μπορεί να μεταδοθεί μέσω της επαφής με έντομα
Τα κουνούπια είναι ενοχλητικά όσο τίποτα άλλο το καλοκαίρι αλλά δεν φταίνε και για τον κορωνοϊό. Τα κουνούπια ή άλλα ζωύφια δεν επιτρέπουν στον ιο να αναπαραχθεί στο σώμα τους και μόνο συγκεκριμένα είδη μπορούν να μολυνθούν. Οι άνθρωποι έχουν την ατυχία να ανήκουν σε αυτό το είδος.
Μπορεί να κολλήσεις covid-19 από το 5G
Οι επιδημιολόγοι έχουν ερωτηθεί πολλές φορές για αυτή τη θεωρία που θέλει τον ο να μεταφέρεται μέσα από το δίκτυο 5G της κινητής τηλεφωνίας στον αέρα ή αν αποδυναμώνει το αμυντικό σύστημα. Έχουν δοθεί απαντήσεις σε αυτό αλλά αν ακόμα κάποιος συνεχίζει στα social media σου να υποστηρίζει αυτή την θεωρία να σου πούμε ότι το συγκεκριμένο δίκτυο δεν μπορεί να εξαπλώσει παθογενείς μικροοργανισμούς και πολλές χώρες που δεν έχουν 5G έχουν εξάπλωση του κορωνοϊου. Μία έρευνα της Journal of Medical Internet Research διαπίστωσε ότι αυτή η θεωρία συνωμοσίας εξαπλώθηκε από ιστοσελίδες με fake news που την προώθησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Μπορεί να κολλήσεις από το ταχυδρομείο
Μπορεί να έχεις αγχωθεί για τα πακέτα που έρχονται από τις online αγορές αλλά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι είναι απίθανο οι συσκευασίες μεταφοράς να κουβαλούν τον κορωνοϊό. Τα πακέτα που ταξιδεύουν σε διεθνή εδάφη εκτίθενται σε πολλές διαφορετικές θερμοκρασίες και συνθήκες κατά την μεταφορά τους, θα το ξέρεις ήδη αν έχεις παραγγείλει ποτέ συσκευασίες με σοκολάτες που κόλλησαν η μια στην άλλη γιατί έλιωσαν. Δεν είναι ιδανική συνθήκη για την επιβίωση των μικροβίων.
Τα παπούτσια μπορούν να μεταφέρουν τον ιό
Το να ζητάς από όσους μπαίνουν στο σπίτι να βγάλουν τα παπούτσια στην είσοδο είναι μια καλή πρακτική αν θες να διατηρείς το πάτωμά σου καθαρό αλλά δεν έχει καμία σχέση με το να μην μεταφέρουν τον ίο μέσα.
Υπάρχει απόδειξη ότι ο κορωνοϊός μπορεί να επιβιώσει στον αέρα μέχρι 3 ώρες αλλά σε αερολύματα, το μεγαλύτερη μέρος της αναπνευστικής μετάδοσης συμβαίνει μέσω σωματιδίων που πέφτουν και μένουν στις επιφάνειες (όπως το έδαφος).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σημειώνει ότι ο κίνδυνος να μεταφερθεί ο ιός στα παπούτσια είναι μηδαμινός. Αν ζεις σε σπίτι με μωρό που μπουσουλάνε ή ανθρώπους με κινητικά προβλήματα ίσως να πρέπει να σκεφτείς να τα αφήνεις στην είσοδο τα παπούτσια. Σε κάθε άλλη περίπτωση δεν υπάρχει πιθανότητα να αρρωστήσεις.
