Ενήλικο, υπαρξιακό, τρυφερό. Το Ενα Κίτρινο Φύλλο (εκδ. Ικαρος), ίσως το πιο πολυσυζητημένο παιδικό βιβλίο της χρονιάς, έχει κερδίσει τους γονείς των μικρών αναγνωστών για τους οποίους αρχικά προοριζόταν. Οσοι από εμάς βέβαια γνωρίζουν προσωπικά τον συγγραφέα του, τον χαρισματικό Μιχάλη Μουλάκη (λαμπερό μυαλό της επικοινωνίας και μουσικό ταλέντο) δεν εκπλήσσονται καθόλου.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Ο Μικρός Πρίγκιπας του Antoine de Saint-Exupéry. Παραμένει ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία. Μιλάει στα παιδιά σαν να ήταν μεγάλοι και στους μεγάλους σαν να ήταν παιδιά. Περιέχει όλη την απόγνωση, τη μοναξιά και τον τελικό θρίαμβο της ανθρωπότητας. Είναι ένα πραγματικά μαγικό βιβλίο γιατί η λογική του στηρίζεται στην παιδική φαντασία.
Μεγάλες εικόνες, λίγο κείμενο. Είναι η «αφαιρετική σχολή» στο παιδικό βιβλίο που προτρέπει τα παιδιά να εξασκούν την ικανότητά τους να λένε τις δικές τους ιστορίες. Πιστεύετε ότι το Ενα κίτρινο φύλλο θα το κάνει αυτό;
Μακάρι. Μας πήρε πολύ καιρό να καταλήξουμε στην τελική όψη του βιβλίου, καθώς και στο ακριβές περιεχόμενο κάθε εικόνας. Το μεγαλύτερο κατόρθωμα στη δουλειά του Φίλιππου Φωτιάδη που έκανε την εικονογράφηση, ήταν να αποτυπώσει όλα τα συναισθήματα του κίτρινου φύλλου χωρίς να καταφύγει στο να του δώσει -ούτε στο ελάχιστο- ανθρώπινη μορφή. Πιστεύω ότι το πέτυχε με θαυμαστή δεξιοτεχνία.
Πώς μάθατε εσείς να λέτε ιστορίες;
Από τη μητέρα μου. Οταν ήμουν μικρός, μου έλεγε συνέχεια καταπληκτικές ιστορίες τις οποίες έπλαθε εκείνη τη στιγμή, αυτοσχεδιάζοντας. Της έλεγα «πες μου παραμύθι» και το αμέσως επόμενο λεπτό ήμουν καθηλωμένος από κάποια συναρπαστική σπονδυλωτή περιπέτεια με πρωταγωνιστές εμένα και τους φίλους μου. Εχει πραγματικά μοναδικό ταλέντο στις αφηγήσεις. Το εξασκεί ακόμα… στα εγγόνια της.
Τι σας έχουν πει οι μικροί αναγνώστες σας;
Ενας από τους ανθρώπους στους οποίους είναι αφιερωμένο το βιβλίο είναι η κυρία Μαίρη Καμπόσου, η πρώτη μου δασκάλα. Οταν ρώτησε την εγγονή της τι θέλει τελικά να μας πει ο συγγραφέας με αυτή την ιστορία, η μικρή Μάγια τής απάντησε: «Θέλει να μας πει πως, όταν πέφτεις από κάπου, μπορείς να δεις πολλά ενδιαφέροντα πράγματα και να κάνεις πολλούς νέους φίλους». Νομίζω πως η ερμηνεία της είναι ολόσωστη.
Οι μεγάλοι, τι σας έχουν πει;
Οι μεγάλοι αναγνώστες του βιβλίου μού έχουν πει ότι το βιβλίο είναι γραμμένο για μεγάλους. Χαίρομαι πολύ να το ακούω αυτό. Πιστεύω ότι τα αγαπημένα μας παιδικά βιβλία, αυτά που έχουν μείνει στη μνήμη μας, είχαν πάντα ως τελικό τους αποδέκτη τον μελλοντικό, ενήλικο εαυτό μας.
Τα κίτρινα φύλλα που πέφτουν έχουν συνήθως έναν μελαγχολικό συμβολισμό. Είναι ξερά, έχει τελειώσει η ζωή τους. Πώς σκεφτήκατε να τα κάνετε θέμα παιδικού βιβλίου;
Η ιδέα για το βιβλίο μού ήρθε ένα κυριακάτικο πρωινό από μια φράση που είχε πει ο μεγάλος μου γιος όταν ήταν τριών χρόνων. Εδειξε προς το παράθυρο και είπε: «Το κίτρινο φύλλο πέφτει από το δέντρο». Η απλή αυτή πρόταση μού έφερε αστραπιαία στο νου ολόκληρη την ιστορία αυτού του φύλλου που αναλογίζεται όλη του ζωή καθώς πέφτει προς το έδαφος, έχοντας μόλις αφήσει πίσω το κλαδί του δέντρου του.
Τι συμβολίζουν οι ήρωες που συναντά κατά την πτώση του;
Μου είναι δύσκολο να σας δώσω μια αναλυτική απάντηση γιατί κάθε χαρακτήρας συμβολίζει πολλά διαφορετικά πράγματα. Για παράδειγμα, ο κορμός του δέντρου μπορεί να συμβολίζει τόσο τον γονιό όσο και την αιωνιότητα, την αφθαρσία. Αντίστοιχα, η πελώρια σκοτεινή κουφάλα στον κορμό του δέντρου μπορεί να είναι ο φόβος που μας γεννά η άγνωστη όψη ενός πολύ οικείου προσώπου. Ή μπορεί να είναι κυριολεκτικά μια μαύρη τρύπα και να συμβολίζει έτσι ένα απείρως μεγάλο, ακατανόητο και απροσπέλαστο σύμπαν. Και αυτοί είναι μόνο δύο από τους χαρακτήρες του βιβλίου, κανείς εκ των οποίων δεν είναι ο πρωταγωνιστής.
Η τελευταία φράση του βιβλίου είναι η απάντηση σε όλα τα μυστήρια του σύμπαντος;
Οχι. Με ενθουσιάζει, όμως, το ότι σας προξένησε την υποψία πως ίσως και να ήταν.
Θα γράψετε δεύτερο βιβλίο;
Ναι. Μακάρι να καταφέρω και να το εκδώσω.
Είστε πατέρας δύο αγοριών. Τι γνώμη έχετε για αυτή τη γενιά, τη λεγόμενη iGen, και τη σχέση της με το Ιντερνετ; Το βλέπετε σαν πρόβλημα ή σαν προσόν;
Δεν έχω γνώμη για ολόκληρη τη γενιά. Μόνο κοινοτοπίες θα μπορούσα να σας πω περί αποστασιοποιημένης κοινωνικοποίησης και τέτοια. Εχω βέβαια πολύ εμπεριστατωμένη γνώμη για τους δύο γιους μου, τους οποίους και λατρεύω. Αυτό που θα σας πω ως γονιός είναι πως όποτε ο ρόλος του πατέρα ανακινεί τις δικές μου θολές ανησυχίες για το μέλλον, ανατρέχω σε μια εκπληκτική φράση του Mark Twain: «Τα χειρότερα πράγματα στη ζωή μου δεν μου συνέβησαν ποτέ».
